Aller au contenu

adoûci

Èn årtike di Wiccionaire.
Cisse pådje u ci hagnon ci est co a scrire, u a mete d’ adrame. Si vos avoz des cnoxhances so l’ sudjet, vos l’ ploz fé vos-minme.

Etimolodjeye

[candjî]

Bodje « doûs », avou l’ betchete « a- » des viebes, avou l’ cawete di codjowaedje « -i » des viebes.

Prononçaedje

[candjî]

Viebe

[candjî]
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) adoûci / adoûcixh
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) adoûcixhoz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) adoûcixhans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) adoûcixhnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) adoûcirè / adoûcixhrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) adoûcixheu
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) adoûcixhe
pårt. erirece (dj’ a, vos av) adoûci
Ôtes codjowaedjes come prusti

adoûci

  1. (viebe å coplemint) rinde pus doûs l' caractere.
    • Li måleur ni l' a nén adoûci. Motî Haust (fråze rifondowe).
    • Les poennes n' adoûcixhèt nén tos les caracteres. Motî Haust (fråze rifondowe).
  2. (viebe å coplemint) rinde moens penibe.
    • Li guignon ki l' mådi sierpint
      Vout semer tot avå çou k' dj' inme
      Serè-st adoûci, ca, mi-minme,
      Djondant do må, dji semrè l' bén. Joseph Vrindts, « Pâhûles rîmês » (1897), "Les deus sèmeus", p.23-24 (fråze rifondowe).
  3. (viebe å coplemint) (mot d’ coujhnåjhe) rinde li gosse pus doûs.
    • Mete do riz e l' vete sope po l' adoûci. Motî Haust (fråze rifondowe).
  4. (viebe å coplemint) rinde moens rexhe.
    • Diner on côp d' lime ou d' rabot po-z adoûci les eriesses. Motî Haust (fråze rifondowe).
  5. (viebe å prono) (mot d’ meteyo) divni moens frexh, huzaesse, froed.
    • Li tins s’ adoûcixh. Motî Haust (fråze rifondowe).

Parintaedje

[candjî]

Mots vijhéns

[candjî]

Sipårdaedje do mot

[candjî]

w. do Levant

Ortografeyes

[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

[candjî]
adoûci

Pårticipe erirece

[candjî]

adoûci omrin

  1. Pårticipe erirece omrin do viebe "adoûci".

Codjowas

[candjî]
Dobès rfondowes
adoûci adoûcixh
Do viebe «adoûci»
  1. indicatif prezintrece, prumire djin do singulî
  2. kimandeu prezintrece, deujhinme djin do singulî, fôme camaerådrece

Addjectif

[candjî]
singulî pluriyal
omrin adoûci adoûcis
femrin padrî adoûceye adoûceyes
femrin padvant adoûceye adoûceyès

adoûci omrin (come addjectif djondrece, metou padvant u padrî l’ no)

  1. rindou pus doûs.
    Ene fråze d’ egzimpe est co a radjouter.

Ortografeyes

[candjî]
Ôtès ortografeyes (avou des sourdants nén rkinoxhous) :

I gn a cåzu rén dins ci hagnon ci, mins si vos irîz rnaxhî dins des ôtes motîs, et trover l’ mot « adoûci », riherez ciddé li scrijha do mot ki vos î avoz trové, et l’ rahouca do motî el Djivêye des motîs do walon.