håler

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye

Tayon-bodje vî francike * hallôn («assetchi», «assouwer»), kécfeye avou assaetchance do bodje «ardere» (broûler); çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes.

Prononçaedje

• AFE :
  • diferins prononçaedjes : /hɔː.le/ /haː.le/ /haː.liː/ (betchfessî å, halcrosse rîlêye)
  • prononçaedje zero-cnoxheu : /hɔː.le/  ^{aschoûtez lu}
• Ricepeures : hå·ler

Viebe

håler (viebe å coplemint)

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	håle
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	hålez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	hålans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	hålnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	hålrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	håléve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	håle
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	hålé
Ôtes codjowaedjes	sipepieus tåvlea

1. bruni l' pea d' ene djin, tot djåzant do solea.
   • Et vla l' gasse kiminceye avou ene grande djoye d' efant
     Ki rglatixh, plinne et franke, so tos ces deurs vizaedjes
     Ki l' tchôd solea d' awousse håla coleur do grin — Henri Simon (fråze rifondowe).
2. souwer å solo tot djåzant del tere.
   • èt, d’zos l’ustèye qui faît dès hopes
     tot k’tèyant lès rôyes dè tchèrwé,
     lès cwårts èt lès roukes si fondèt,
     li tére si brîhe, si strûle èt håle
     — Henri Simon, Li pan dè Bon Diu, Li sèmèdje.

Parintaedje

håle

Sinonimeye

• (tot aviyixhant) : rayi, rôti, broûler, taener
• (tot abelixhant) : rayi, bruni, bronzer

Pwaire minimom

haler (saetchî des bateas, tot cåzant di tchvås sol rivaedje)

Sipårdaedje do mot

w. do Levant

Ratournaedjes

bruni l' pea, tot djåzant do solea

• Inglès : to tan ^(en)
• Francès : hâler ^(fr)