rampono

Èn årtike di Wiccionaire.

Walon (Rifondou)[candjî]

Etimolodjeye[candjî]

No d’ djin divnou on cmon no : Jean Ramponneau (1724-1802), rilomé cåbartî a Paris, ki fjhént do mo bon cafè (noûmot eplaidî pol prumî côp diviè 1830).

Prononçaedje[candjî]

Sustantif[candjî]

singulî pluriyal
rampono ramponos

rampono omrin

  1. coloe po passer l’ cafè, fwait avou on saetch di stofe, agritchî a on ceke di blanc fier ; ça pout esse djusse ene tchåssete po passer del tchôde aiwe so do cafè.
    • Man Clémance vudeut l’ ridant do molén dins l’ rampono, et vierséve l’ aiwe ki gotéve douçmint dins l’ godome. Marie-Jeanne Cheruy (fråze rifondowe).
    • Il estént racrapotés åtoû d’ on vî rampono et boere on racabolou cafè dins des schårdêyès djates. — Dins Rabulets (fråze rifondowe).
  2. (pa stindaedje do sinse) traitoe, copurade li ci k’ on mete on file a cafè ddins po passer l’ cafè.
  3. (pa stindaedje do sinse) machine a fé l’ cafè.
    • Dji vos l’ dimande gn a-t i å monde ene sacwè d’ pus apetixhant cwand, del plaece d’ a costé, li boune odeur do cafè ki passe dins l’ rampono, vént vo kekyî les narenes. — Eugène Gillain, Li vî coqmwâr, Les Cahiers wallons,  25, 1939, p. 422 (fråze rifondowe).
  4. tchapea ki rshonne al toele do rampono :
    1. tchapea des djîles di Bince al fén des anêyes 1800.
    2. ancyin bonet des carabinîs.
    3. kepi d’ dwanî.

Ratourneures[candjî]

  • Cåbaret Rampono : no d’ plaece di Transine, ancyin rôlî d’ dilidjinces, sol nouve voye Nameur Lussimbork.

Parintaedje[candjî]

Mots vijhéns[candjî]

Ortografeyes[candjî]

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes[candjî]

coloe po passer l’ cafè
  • Francès : filtre à café en coton, ramponeau (fr) (Beldjike)
traitoe
machine a fé l’ cafè

Waitîz eto[candjî]

Lijhoz l’ årtike rampono so Wikipedia