wesse
Apparence
-
(inseke)
-
(broke)
-
c' est l' (2)
Etimolodjeye 1
[candjî]Acmaxhaedje do tayon-bodje vî francike * « wapsa » et do tayon-bodje latén « vespa » (minme sinse).
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /wɛs/ /was/ /wɛsp/ /wɛps/ /wɛːs/ miersipepieuzmint e l’ notule ALW 8
- prononçaedje zero-cnoxheu : /wɛs/ aschoûtez lu u aschoûtez lu
- Ricepeures : nén rcepåve
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
wesse | wesses |
wesse femrin
- (no d’ inseke) såvadje moxhe al låme.
- Il aveut piké avou l' få dins ene bounète et s' aveut fwait piker pås wesses. — Arthur Masson (fråze rifondowe).
- Les wesses wesses boere a grossès lopêyes les resses di rôzé k' on aveut ståré. — Guillaume Smal (fråze rifondowe).
- N' crindoz nén l' infleure
D' ene grosse wesse ki vs picreut
Åjheymint on l' edeure
Vs n' avoz k' po nouv moes
— Li camrade dè l'joie, Chanchet Barillié, 1852 (fråze rifondowe et rarindjeye). - Dj’ a stî picî d’ ene wesse ! — Paul-Henri Thomsin, ratourtnant Tchantchès, c'èst po rîre, 2023, p.27 (fråze rifondowe).
- metchante comere.
- Espece di wesse, ki m' fwait dire li conte. — Arthur Masson (fråze rifondowe).
Ratourneures
[candjî]Parintaedje
[candjî]Mots d’ aplacaedje
[candjî]Sinonimeye
[candjî]Dizotrins mots
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
- wapse : G201 p. 169, S0
- wêsse : G201 p. 169, S17 (p. 301 & 306), S117
- wèsse : E1, E34, G201, O4, S0
- wèpse : G201 p. 169, S0
- wéspe : G201 p. 169
- = mwès (mwèsse) : G201
- wape : G201 p. 169
- wèche : G201 p. 169
- wésse : G201 p. 169
- wasse : S0
- waspe : G201, S33, S38
- wêspe : G201 p. 169
- mwèsse : O4
- wèspe : C8, G201, O2, S0, S109
E rfondou walon :
Ôtès ortografeyes (avou des sourdants nén rkinoxhous) :
- wasse : wasse
Ratournaedjes
[candjî]såvadje moxhe al låme
Waitîz eto
[candjî]- Lijhoz l’ årtike wesse (discramiaedje) so Wikipedia
- Lijhoz l’ årtike wesse (inseke) so Wikipedia
Etimolodjeye 2
[candjî]Tayon-bodje latén « helix » (caracole); mot cité dins l’ FEW 7 262b.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /wɛs/ /was/ /waʃ/ /œs/ /œʃ/ Prononçaedje a radjouter (waitîz cial ådzo e hagnon «ortografeye») miersipepieuzmint e l’ notule ALW 9.51 ; (36 prononçaedjes)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /wɛs/
- Ricepeures : nén rcepåve
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
wesse | wesses |
wesse femrin
- (vî mot) (mot des tchårlîs et des tcherons) tchiveye metowe sol moyoû, ådfoû, po-z espaitchî l' rowe di bwès di schiper evoye.
Parintaedje
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Li mot n’ est nén dins : R13
Ratournaedjes
[candjî]Waitîz eto
[candjî]- Lijhoz l’ årtike Wesse (di moyoû) so Wikipedia
- Lijhoz l’ årtike rowe di bwès so Wikipedia