plin

Li modele {{Omonimeye}} ni pout esse eployî ki dvins l’ espåces di lomaedje Motyince.

Walon

Modele:===Addj Modele:-addjwa-NE-5p plin omrin

plin 1,

I. [addj., padvant u padrî, d’ après l’ sinse]

1. [purade padvant] k’ i gn a ene sacwè dvins, disk’ å boird. Il a rapoirté on plin tchena d’ åbussons. Ké plaijhi di travayî tot respirant a plinnès narenes les hinêyes des fleurs do bontins (G. Pècheur). Sins fé shonnance di rén, l' ome riwaite, et stitchî abeye totes les faitindjes dins s' tiesse, et-z eraler tos les djoûs avou ene plinne panêye (L. Somme). Loukîz a: bôré, bôgyî. F. "plein". >> plin a stritche; u : >> plin come èn oû; u : >> plin come on cocå: vormint plin. Li cafè d' a costé del såle esteut eto plin come èn oû. F. "plein à ras bord, plein à craquer". >> plinne lune°. >> come li plinne lune, come ene plinne lune: tot rond. Bén sacré grand waerleu, avou t' mouzon come ene plinne lune et tes ouys come ene marcote (R. Matthieu). Avou s' boune bouye tote ronde come ene plinne lune … (B. Hosslet). >> (tot) plin di (ene sacwè): avou bråmint di (cisse sacwè la) ådvins. Si måjhone est plinne di bardaxhreyes. Il aveut ene djambe croxheye å mitan do mustea, tote plinne di sonk (L. Mahin).

2. [todi padrî] k’ a bråmint boevou (del bire, del gote, evnd.) >>  plin come èn oû; u : >>  plin come tote li Pologne; u : >>  plin come on bari: fén sô. F. "complètement beurré".

3. plinne [todi padrî] k’ a on djonne dins l’ coir, tot cåzant d’ ene frumele. Il a ratchté ene vatche plinne. Loukîz a : ecinte. F. "pleine, gravide, gestante". >> awè des ouys come des ptitès soris plinnes: des ouys rinflés tot åtoû.

4. [todi padrî] (mot d’ linwincieus) ki n’ a nén stî spotchî, tot djåzant d’ on mot avou ene sipotchåve voyale. Dins les motîs, c’ est l’ mot plin ki doet esse metou come intrêye.F. "plein, non élidé".

II. [adviebe-divancete] divins et totavå. Li vî pere, i tcheye plin ses bagues, kén ovraedje ! >> Al dicåce, plin mes tchåsses, del dorêye plin m’ gavêye, do rouyot plin mes shabots: rime-rame po s’ rafiyî d’ esse al dicåce.

III. plin [o.n.]

1. metaedje di likide disk’ å boird d' on hena, copuvite di l' essince dins on rezervwer. Vos m’ froz on plin d’ essince. Dji n’ a fwait k’ deus plins disk’ a Marseye. F. "plein".

2. >> èn nén aveur si plin: èn nén esse bén consyin, si brouyî. Loukîz a : esse avå les tchamps, li tiesse avå les cwåres. F. "ne pas être dans la plénitude de ses facultés mentales".

IV. plinne [f.n.] biesse k’ a on djonne e s’ coir. Dj’ a co ces deus plinnes ci a vinde. F. "femelle gestante".

• apleni, aplenixhaedje
• rapleni, raplenixhaedje

(minme sourdant etimolodjike)

• impli
• rimpli, rimplixhaedje

Mots d’ aplacaedje

• plin-d'-cwårs
• gros plin-d'-sope
• toplin
• d' on plin côp
• raler plin, ralaedje-plin
• trop-plin

Tayon-bodje latén «planus» («uni»)

Sustantif

singulî	pluriyal
plin	plins

plin omrin Sol crestea, ci n' esteut k' on grand plin ki l' pî-sinte trevåtchive, come tracêye å coirdea Modele:JPD Ces mwaisses ovrîs walons la n’ avént waire d’ amuzmints, lon erî d’ tot, dins les plins do Donetz (L. Mahin).   F. " plaine".

Modele:==Pa plinne, plenaesse, pleneur