zels : Diferince etur modêyes

Èn årtike di Wiccionaire.
Contenu supprimé Contenu ajouté
HydrizBot (copiner | contribouwaedjes)
m robot radjouter: ca:zels, ku:zels
m Motî:(no) (limero) -> no#Walon_(limero)
Roye 22: Roye 22:


<B>4.</B> repetaedje do sudjet, sovint aconcoisté d'&nbsp;èn adviebe (di dgré, evnd.). <I>C'&nbsp;est zels mwaisses.</I> <I>I sont zels assez.</I> <I>Ele sont zeles totes seules.</I>
<B>4.</B> repetaedje do sudjet, sovint aconcoisté d'&nbsp;èn adviebe (di dgré, evnd.). <I>C'&nbsp;est zels mwaisses.</I> <I>I sont zels assez.</I> <I>Ele sont zeles totes seules.</I>
<FONT COLOR="#0000ff">&gt;&gt;&nbsp;Il estént zels cwate:</FONT> a cwate (djins, biesses). Loukîz a: [[Motî:leu 3|leu]].
<FONT COLOR="#0000ff">&gt;&gt;&nbsp;Il estént zels cwate:</FONT> a cwate (djins, biesses). Loukîz a: [[leu#Walon 3|leu]].
<FONT COLOR="#0000ff">&gt;&gt;&nbsp;elle ont vnou zeles deus:</FONT> a deus. Loukîz a: [[Motî:leu 3|leu]], [[Motî:ambedeus|ambedeus]].
<FONT COLOR="#0000ff">&gt;&gt;&nbsp;elle ont vnou zeles deus:</FONT> a deus. Loukîz a: [[leu#Walon 3|leu]], [[Motî:ambedeus|ambedeus]].
<FONT COLOR="#0000ff">&gt;&gt;&nbsp;zels, zeles assez:</FONT> assez (tot cåzant d'&nbsp;djins). <I>Il estént zels assez, dandjreus&nbsp;?</I> <span lang=fr>F. suffisamment nombreux.</span> <span lang=en>Ingl. enough of them.</span>
<FONT COLOR="#0000ff">&gt;&gt;&nbsp;zels, zeles assez:</FONT> assez (tot cåzant d'&nbsp;djins). <I>Il estént zels assez, dandjreus&nbsp;?</I> <span lang=fr>F. suffisamment nombreux.</span> <span lang=en>Ingl. enough of them.</span>
<FONT COLOR="#0000ff">&gt;&gt;&nbsp;zels mwints, zeles mwintes</FONT>; u: <FONT COLOR="#0000ff">zels po fé:</FONT> a bråmint (des djins). <I>Il estént zels mwintes, a l'&nbsp;etermint&nbsp;?</I> Loukîz a: [[Motî:leu 3|leu]]. <span lang=fr>F. à beaucoup, nombreux (se).</span> <span lang=en>Ingl. many of them.</span>
<FONT COLOR="#0000ff">&gt;&gt;&nbsp;zels mwints, zeles mwintes</FONT>; u: <FONT COLOR="#0000ff">zels po fé:</FONT> a bråmint (des djins). <I>Il estént zels mwintes, a l'&nbsp;etermint&nbsp;?</I> Loukîz a: [[leu#Walon 3|leu]]. <span lang=fr>F. à beaucoup, nombreux (se).</span> <span lang=en>Ingl. many of them.</span>


<B>5.</B> <FONT COLOR="#ff0000">tot zels, totes zeles</FONT>:
<B>5.</B> <FONT COLOR="#ff0000">tot zels, totes zeles</FONT>:

Modêye do 9 fevrî 2016 à 09:28

Walon

Cisse pådje u ci hagnon ci est co a scrire, u a mete d’ adrame. Si vos avoz des cnoxhances so l’ sudjet, vos l’ ploz fé vos-minme.

zels, zeles [pron.] prono des rwaitant(e)s (3inme djin do pluriyal)

1. metou dirî ene divancete. Dj' a des efants; c' est po zels ki dj' overe. Por zels, c' est todi bon assez. Ebén, ça serè tant pire po zeles. Dji dmoréve astok di zeles. I vnèt cwand on n' a pus dandjî d' zels. Dji n' avans nén mezåjhe did zeles. Les leus ni s' magnèt nén eter zels. Nos irans å martchi avou zels. On s' va anoyî sins zels. Nos frans bén sins zeles. Gn a des meres ki n' pinsèt k' a zeles. Loukîz a: yeusses. F. eux, elles. Ingl. them. >> a zels tos seus, a zeles totes seules: rén k' inte di zel(e)s, sins nolu d' ôte. A zels tos seus, i frént bén ene ekipe di fotbale. F. à eux seuls. >> C' est a zels u: c' est da zels: c' est zels k' endè sont mwaisses. Loukîz a: leur. F. à eux (elles); leur appartenant. Ingl. theirs. >> on, ene (+ no) da zel(e)s: ene sacwè ki ls ôtes n' on tnén. Dji n' årgouwe nén les cis ki sayèt d' trover ene solucion da zels åd fwait do rfondaedje do walon (R. Viroux). F. personnel(le), propre. Ingl. own. Ny. eigen. >> ene sacwè bén da zels: Franwal: ahåyant po: "leur identité". >> leu tuzance da zels: Franwal: ahåyant po: "leur identité culturelle".

2. metou tot seu el tiesse del fråze, u d' ene fråzlete adjondowe, et ki va esse repeté pa on prono ordinåre. Ti, ti t' casse li tiesse, et zels, i s' è fotèt come di leu prumire tchimijhe.

3. metou come rafoircixhant prono.

a) sudjet. Dji vou bén, mins zels ni vôront måy. Dimandez a on vî curè; zels conoxhèt tos les ptits screts-mawets (J. Brumioul). C' est zeles ki vénront aprester a marinde.

b) coplemint. Les djins ki sont metchants, c' est zels k' il lzî arive corade des måleurs.

4. repetaedje do sudjet, sovint aconcoisté d' èn adviebe (di dgré, evnd.). C' est zels mwaisses. I sont zels assez. Ele sont zeles totes seules. >> Il estént zels cwate: a cwate (djins, biesses). Loukîz a: leu. >> elle ont vnou zeles deus: a deus. Loukîz a: leu, ambedeus. >> zels, zeles assez: assez (tot cåzant d' djins). Il estént zels assez, dandjreus ? F. suffisamment nombreux. Ingl. enough of them. >> zels mwints, zeles mwintes; u: zels po fé: a bråmint (des djins). Il estént zels mwintes, a l' etermint ? Loukîz a: leu. F. à beaucoup, nombreux (se). Ingl. many of them.

5. tot zels, totes zeles:

a) zels tertos, zeles tertotes. Dj' a stî contraryî pa tos zels. F. eux tous, elles toutes. Ingl. all of them.

b) les minmes (djins). Nos restans co avou tos zels. Loukîz a: tot. F. les mêmes. Ingl. the same people.

c) >> c' est tot zels, totes zeles: c' est bén zel(e)s. C' est tot zels, la, ça, di leyî les usteyes e plan sol tchantî. F. ça leur ressemble à fond, c'est typiquement eux (elles).

Etimolodjeye et ortografeye

latén "illos, illas" (minme sinse) pal voye do vî walon "ès, èles". Pu riscôpaedje di shuvions come "sins ès", "totes èles" (avou prononçaedje des loyeures -z-). Çou ki s' comprindrè "sins zès", "totes zels", avou, dabôrd, l' askepiaedje d' ene fôme omrinne "zès" (k' est co l' disfondowe e l' Årdene nonnrece), et ene fôme femrinne "zel". Après, li fôme femrinne "zel" divna li seule fôme dins cåzu tot l' Payis walon (1650). Elle a stî rehåyeye ortograficmint på scrijhaedje Feller (1900) en ene sicrîte fôme omrinne (zèls) et ene sicrîte fôme femrinne (zèles)[1]

Disfaflotaedje (zels, zeles) e 1995.

Mots d' aplacaedje

Disfondowes

zels
zels, zès, zês, zias, zeus, zoul, zës, zols, zals, zous; miersipepieuzmint el mape ey el notûle A.L.W. 2. 29.
zeles
zèles, zales, zoles, zoules; miersipepieuzmint el mape ey el notûle A.L.W. 2. 30.

Sicrijhas ezès motîs

zels
zèls [E1, E34, O0, C1, C8, C9], zels [S117], zès [E21, S117]; zês, [S0, S27, S117], zeûs [S24, S105, S117]; zoul [S24], zës [S24, S117], zias [O0, O2, O102, C8], yeûs', zols, zals, zous, zës [G202]
zeles
zèles [ E21, E34, S0, S117, C8, O0, C9, O2, O102], yeus' [O2], zales, zoles, zoules, yèles [G202] [2]