djus : Diferince etur modêyes

Èn årtike di Wiccionaire.
Navigation interactive dans l’historique
← Diferinces des candjmints di dvantDiferinces des candjmints shuvants →
Contenu supprimé Contenu ajouté
VisuelWikicode
m «Motî:(no) (limero)|(håynaedje)» -> «(no)#Walon (limero)|(håynaedje)»
Lucyin (copiner | contribouwaedjes)
Manaedjeus
118 536 modifications
Aucun résumé des modifications
Roye 4: Roye 4:


{{==Et1|Walon 1}}
{{==Et1|Walon 1}}
{{Bdjla}} «[[jus]]» («djus, såce, brouwet»).


{{===Pr}}
{{===Pr}}
Roye 14: Roye 15:
{{-suwa-=}}
{{-suwa-=}}
{{np}} {{o}}
{{np}} {{o}}
# soucrêye aiwe k' i gn a dins les fruts.
#:''On spotche les citrons, eyet ls orandjes po-z aveur li {{np3}}.
#:''I suçnut l' {{np3}} des orandjes nén ddja pelêyes.
#:''Dji vén do magnî ene orandje tote plinne di {{np3}}.
#:''Li pexhon est meyeu avou do {{np3}} d' citron dsu.
#:''I fwait do vinaigue avou do {{np3}} d' pemes.
#:''C' est on frut ki n' a nou {{np3}}.
#:''Po fé del djelêye di rodjès gurzales, on les tchitche dins ene loke, pu on saetche li {{np3}}, on l' peze, pu mete li minme pwès di souke ki d' djus {{MAns}}
⚫
#:''Li {{np3}} d' carote sieve a djaeni l' boure {{MoAM}}
# aiwe ki rexhe di des ôtès sacwès k' on magne.
⚫
#:''Li vénrdi, on n' pleut magnî ni tchå, ni {{np3}} d' tchå.


{{dal}}
{{dal}}

<B>1.</B> soucrêye aiwe k' i gn a dins les fruts. <I>On spotche les citrons, eyet ls orandjes po-z aveur li djus.</I> <I>I suçnut l' djus des orandjes nén ddja pelêyes.</I> <I>Dji vén do magnî ene orandje tote plinne di djus.</I> <I>Li pexhon est meyeu avou do djus d' citron dsu.</I> <I>I fwait do vinaigue avou do djus d' pemes.</I> <I>C' est on frut ki n' a nou djus.</I> <I>Po fé del djelêye di rodjès gurzales, on les tchitche dins ene loke, pu on saetche li djus, on l' peze, pu mete li minme pwès di souke ki d' djus</I> (M. Anselme).
⚫
#:''Li {{np3}} d' carote sieve a djaeni l' boure {{MoAM}}

⚫
<B>2.</B> aiwe ki rexhe di des ôtès sacwès k' on magne. <I>Li vénrdi, on n' pleut magnî ni tchå, ni djus d' tchå.</I>

⚫
<B>3.</B> <FONT COLOR="#ff0000">djus d' tchike</FONT>: sôre di såce k' on meteut avou l' toubak a tchiker. <I>Hê, vî, prustêye mu t' tchike po-z aler al verreye:: A nonna, nodidju, ele est co plinne di djus</I> (vî rime-rame). <span lang=fr>F. jus de chique.</span>
⚫
{{rato}}clair(e) come do djus d' tchike{{/rato}} nén clair(e) do tot. <I>Ciste afwaire la est ossu claire ki do djus d' tchitche.</I> <span lang=fr>F. passablement embrouillé(e).</span>


<B>4.</B> [[regolisse]]. <I>On baston d' djus; on bordon d' djus po fé del djuzêye.</I> rl a: [[djuzêye]], [[djumasse]]. <span lang=fr>F. réglisse.</span>
<B>4.</B> [[regolisse]]. <I>On baston d' djus; on bordon d' djus po fé del djuzêye.</I> rl a: [[djuzêye]], [[djumasse]]. <span lang=fr>F. réglisse.</span>
Roye 33: Roye 37:


{{==Reu}}
{{==Reu}}
{{rato}}do djus d' foudrene{{/rato}}
# [[djus d' fordene]]
<I>a)</I> djus d' [[purnale]].
## djus d' [[purnale]].
<I>b)</I> mwaijhe [[abwesson]]. <span lang=fr>F. jus de chaussette.</span>
## mwaijhe [[abwesson]]. <span lang=fr>F. jus de chaussette.</span>
⚫
# [[djus d' tchike]] : sôre di såce k' on meteut avou l' toubak a tchiker. <I>Hê, vî, prustêye mu t' tchike po-z aler al verreye:: A nonna, nodidju, ele est co plinne di djus</I> (vî rime-rame). <span lang=fr>F. jus de chique.</span>
⚫
{{rato}}clair(e) come do djus d' tchike{{/rato}} nén clair(e) do tot. <I>Ciste afwaire la est ossu claire ki do djus d' tchitche.</I> <span lang=fr>F. passablement embrouillé(e).</span


{{==Pa}}
{{==Pa}}
Roye 42: Roye 48:


{{==Or}}
{{==Or}}
{{t-copete}}
{{Fel}}
* {{E1}}, [[E21]], [[E34]], [[C8]], [[O0]], [[O3]]
* [[dju]] : [[O4]]
* [[djës]] : [[C65]]
* [[djës]] : [[C65]]
{{t-mitan}}
* [[dje̊s]] : [[C101]]
* [[dje̊s]] : [[C101]]
* [[djeus]] : [[S107]]
* [[djeus]] : [[S107]]
{{Rif}}
* {{R10}}, [[R13]]
{{t-dizo}}
{{ôs}} {{mnd}}


{{==Ra}}
{{==Ra}}
{{ratour|± soucrêye aiwe k' i gn a dins les fruts
<span lang=fr>F. jus.</span>
|fr= {{t+|fr|jus}}
|en= {{t+|en|juice}}
|nl= {{t+|nl|sap}}
|de= {{t+|de|Saft}}
|es= {{t+|es|zumo}}, {{t+|es|jugo}}, {{t+|es|nectar}} ''(concintré)''
|ar= 3açir {{=ral}} {{t+|ar|عصير}} {{=dsf-ar}} {{t+|ar|عَصِير}}
|
}}


{{==Et2|Walon 2}}
{{==Et2|Walon 2}}
{{Bdjla}} «[[deorsum]]» (minme sinse), di «devorsum» (± distourné).


{{===Pr}}
{{===Pr}}
Roye 59: Roye 83:
{{===Adv}}
{{===Adv}}
{{np}} {{n-c}}
{{np}} {{n-c}}
# di manire a vni pus bas.
<B>1.</B> metou (owe) pus bas. rl a: [[Djudla Mouze]]. <span lang=fr>F. en bas.</span> <span lang=en>Ingl. down.</span> <span lang=nl>Ny. neer.</span> <span lang=de>Alm. nieder.</span> <span lang=it>Itålyin: giu.</span> <span lang=ro>Roumin: jos.</span>

⚫
{{rato}}aveur li pougn djus{{/rato}}
{{==A}}
⚫
<I>a)</I> esse sins cwårs po payî;
[[djudla]], [[Djudla]], [[Djudla Mouze]]
⚫
<I>b)</I> èn nén vleur diner ene dringuele. <span lang=fr>F. être avare.</span>

{{==Ra}}
{{ratour|± di manire a vni viè li dzo
|fr= {{t+|fr|en bas}}
|en= {{t+|en|down}}
|nl= {{t+|nl|neer}}
|de= {{t+|de|nieder}}
|it= {{t+|it|giù}}
|ro= {{t+|ro|jos}}
|
}}
{{==Reu}}
⚫
# [[aveur li pougn djus]]
⚫
## esse sins cwårs po payî;
⚫
## èn nén vleur diner ene dringuele. <span lang=fr>F. être avare.</span>


<B>2.</B> toumé (êye) al tere. <I>L'&nbsp;ôrlodje est djus (les pwès sont-st al tere); alez l'&nbsp;rimonter.</I> <span lang=fr>F. par terre.</span>
<B>2.</B> toumé (êye) al tere. <I>L'&nbsp;ôrlodje est djus (les pwès sont-st al tere); alez l'&nbsp;rimonter.</I> <span lang=fr>F. par terre.</span>

Modêye do 26 fevrî 2016 à 21:46

Li modele {{Omonimeye}} ni pout esse eployî ki dvins l’ espåces di lomaedje Motyince.

Modele:1pî

Walon

Modele:==Et1 Tayon-bodje latén «jus» («djus, såce, brouwet»).

Prononçaedje

Sustantif

singulî pluriyal
djus

djus omrin

  1. soucrêye aiwe k' i gn a dins les fruts.
    On spotche les citrons, eyet ls orandjes po-z aveur li djus.
    I suçnut l' djus des orandjes nén ddja pelêyes.
    Dji vén do magnî ene orandje tote plinne di djus.
    Li pexhon est meyeu avou do djus d' citron dsu.
    I fwait do vinaigue avou do djus d' pemes.
    C' est on frut ki n' a nou djus.
    Po fé del djelêye di rodjès gurzales, on les tchitche dins ene loke, pu on saetche li djus, on l' peze, pu mete li minme pwès di souke ki d' djus Modele:MAns
    Li djus d' carote sieve a djaeni l' boure Modele:MoAM
  2. aiwe ki rexhe di des ôtès sacwès k' on magne.
    Li vénrdi, on n' pleut magnî ni tchå, ni djus d' tchå.
Cisse pådje u ci hagnon ci est co a scrire, u a mete d’ adrame. Si vos avoz des cnoxhances so l’ sudjet, vos l’ ploz fé vos-minme.

4. regolisse. On baston d' djus; on bordon d' djus po fé del djuzêye. rl a: djuzêye, djumasse. F. réglisse. di l' aiwe di djus djuzêye. rl a: djus d' tamblete°; djus d' anisse°.

5. aiwe ki rexhe di des sacwès k' on n' magne nén. djus d' ansene bigåd. F. purin. >> leyî° (ene sakî) dins s' djus.

Ratourneures

  1. djus d' fordene
    1. djus d' purnale.
    2. mwaijhe abwesson. F. jus de chaussette.
  2. djus d' tchike : sôre di såce k' on meteut avou l' toubak a tchiker. Hê, vî, prustêye mu t' tchike po-z aler al verreye:: A nonna, nodidju, ele est co plinne di djus (vî rime-rame). F. jus de chique.

clair(e) come do djus d' tchike nén clair(e) do tot. Ciste afwaire la est ossu claire ki do djus d' tchitche. F. passablement embrouillé(e).</span

Modele:==Pa

Ortografeyes

Sicrijhas do 20e sieke (Feller, Feller ricandjî, nén Feller)

E rfondou walon 

Mins l' mot n' est nén todi dins :

Ratournaedjes

± soucrêye aiwe k' i gn a dins les fruts

Modele:==Et2 Tayon-bodje latén «deorsum» (minme sinse), di «devorsum» (± distourné).

Prononçaedje

Modele:===Adv djus (nén candjåve)

  1. di manire a vni pus bas.

Mots d’ aplacaedje

djudla, Djudla, Djudla Mouze

Ratournaedjes

± di manire a vni viè li dzo

Ratourneures

  1. aveur li pougn djus
    1. esse sins cwårs po payî;
    2. èn nén vleur diner ene dringuele. F. être avare.

2. toumé (êye) al tere. L' ôrlodje est djus (les pwès sont-st al tere); alez l' rimonter. F. par terre.

3. toumé (êye), ståré (êye), ritourné (êye). Gn aveut ene oto djus dins l' fossé. Gn a co yeu on trin djus e l' Inde. F. dérailler, quitter la route.

4. sol roye do cir, tot djåzant do solea a l' anuti. rl a: Solea-djus. F. couché. après l' solea djus après ki l' solea soeye coûtchî. F. après le coucher du soleil.

5. fén nåjhi (eye). F. mort(e) de fatigue, épuisé(e), sur le flanc, recru(e), harassé(e).

6. å lét (coixhî u malåde). I s' a fwait ahessî, il a stî troes moes djus. F. alité(e).

7. moirt (moite). Mes efants; cloyoz mes ouys; dji so djus. F. mort(e).

8. stofé, k' on n' ôt pus, tot djåzant d' on brut. Å matén, on s' racrapote dins s' bedreye et on somadje, tot brut djus (P.J. Dosimont). F. éteint(e), étouffé(e).

9. ki n' boute pus, tot djåzant d' ene oujhene, d' èn aparey. C' est totès houyires ki sont djus dispoy dispu 20 ans. So les cénk, gn aveut troes cabines k' estént djus. F. en chômage, abandonné(e), hors d'usage, hors service. Alm. ausser betrieb. L' ôrlodje est djus astok, arestêye, minme po ene ôrlodje sins pwès. F. arrêté(e).

  1. spitron assoçné a on viebe po fé ene vierbire, ki l' sinse est diferin do mwaisse viebe.

sacwantès vierbires a coplemint fwaites avou "djus" aveur djus, taper djus, fote djus, mete djus, flaxhî djus, poûssî djus, bouxhî djus, saetchî djus, magnî djus, tchèssî djus.

Modele:==Pa djuzrin, djuzrinnmint

Mots d’ aplacaedje

Modele:==Cr Li coplemint si pout vni mete inte li viebe eyet li spitron "djus".

Parintêyes: les vierbires avou "djus" polèt tofer aveur on parint avou -aedje (toumaedje-djus, flaxhaedje-djus), u avou -eu (leyeu-djus). Ces sustantivires la prindèt ene loyeure.

Ortografeyes

Modele:=Of

  • /ʤy/ dju (prono d' djin, metou dirî l' viebe); diu, Diu
  • /ʤɛ/ djeu (po djouwer); dji (prono d' djin, metou divant l' viebe)
  • /ʤə/ djeu (po djouwer); dji (prono d' djin, metou divant l' viebe)
Prin del pådje «https://wa.wiktionary.org/w/index.php?title=djus&oldid=167789»