lezî

Loukîz a : «les î»

Walon

Plinne cogne ordinaire	Sipotcheye cogne	Cogne al divanceye voyale
lezî	lzî	elzî

Etimolodjeye

Etroclaedje di : «les» + «lî» («lyi»). Dataedje do mot : 1700. Divant cisse date, li mot eployî po cisse croejhete la esteut "les", ki sierveut don po l' acuzatif et l' datif.

Prononçaedje

• AFE :
  • diferins prononçaedjes : /lɛ.ziː/ /lɛ.zi/ /ly.ziː/ /løː.ziː/ miersipepieuzmint e l’ notule ALW 2 38.
  • prononçaedje zero-cnoxheu : /lɛ.ziː/
• Ricepeures : le·zî

Modele:==PDjC lezî omrin et femrin

1. a zels, a zeles (prono coplemint indirek des rwaitants).

   Moman lezî a dné on côp d' mwin.

2. li ou les + a zels, a zeles.

   I l' savént bén: li curé lezî aveut ddja dit.

   Il avént prusté des cwårs ås Grignåd, mins i lezî ont rindou.

Modele:==Cr Avou l' djeu des spotchaedjes dins l' mot di dvant, on pout åjheymint aveur les troes cognes (lezî, lzî, elzî) minme dins l' minme cotoû motrece.

dj' elzî aveu bén dit; dji lezî di, come ça…; dji lzî åreu bén fotou m' pougn al djaive.

Ratourneures

>> lezî endè: On dit eto: ennî. F. leur en.

Mots d’ aplacaedje

• djelzî = dj' elzî
• telzî = t' elzî
• nelzî = n' elzî
• ennî

Pronos d’ djins walons

Nombe	Djin	Djinre	Sudjet	Muroetrece	Acuzatif (droet coplemint)	Datif (coplemint nén direk)	Locatif	Djenitif (pårtixhrê)	Tonike (tot seu ou dirî dvancete)
Singulî	Prumire djin	—	dji, dj’ dju (padrî)	mi, m’, èm	mi, m’, èm (divant l’ viebe) mu, m’ (dirî l’ viebe)	mi, m’, èm (divant l’ viebe) mu, m’ (dirî l’ viebe)	—	—	mi
	Deujhinme djin	—	vos, vs ti, t’, èt tu, -ss (padrî)	vos, vs ti, t’, èt		vos, vis, vs ; ti, t’, èt	—	—	twè, ti, ti-minme, t’-minme, tizôte, etzôte
	Troejhinme djin	Omrin	i, il	si, s’, ès	li, l’, el	lyi	î	è endè, end, ndè, nd	lu
		Feminine	ele, elle		li, l’, el				leye
		Neute	on		—	—	—	—	lu
Pluriyal	Prumire djin	—	nos, ns ; dji, dj’	nos, ns			—	—	nos, nozôtes
	Deujhinme djin	—	vos, vs	vos, vs	vos, vs	vos, vis, vs	—	—	vos, vozôtes, tizôtes, etzôtes
	Troejhinme djin	Omrin	i, il	si, s’	les, ls ; lzès, lzè, elzès	lezî, elzî, lzî	î	è endè, end, ndè, nd	zels, yeusses
		Feminine	ele, elle						zeles, yeusses

Sipårdaedje

w. do Levant, w. do Mitan, Basse Årdene, miersipepieuzmint e l’ notule ALW 2,

Ratournaedjes

± a zels

• Inglès : them ^(en)
• Francès : leur ^(fr)
• Neyerlandès : ze ^(nl)

± li, les + a zels Loukîz a : elzî