alaedje : Diferince etur modêyes

Navigation interactive dans l’historique

← Diferinces des candjmints di dvant Diferinces des candjmints shuvants →

Contenu supprimé Contenu ajouté

VisuelWikicode

Intégrés

Modêye do 9 måss 2016 à 09:33

Walon

Etimolodjeye

Do viebe «aler», Modele:caw-aedje

Prononçaedje

AFE :
- diferins prononçaedjes : /a.laʧ/ /a.laːʧ/ (betchfessî ae)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /a.lɛt͡ʃ/ (waire u nén prononcî insi å 20inme sieke)
Ricepeures : a·laedje

Sustantif

singulî	pluriyal
alaedje	alaedjes

alaedje omrin

Cisse pådje u ci hagnon ci est co a scrire, u a mete d’ adrame. Si vos avoz des cnoxhances so l’ sudjet, vos l’ ploz fé vos-minme.

1. no d' fijhaedje et no di çou k' est fwait (accion eyet si adierça) pol viebe « aler » I vneut raconter a s’ mere tous les ptits alaedjes del samwinne (J. Calozet). Vos veyoz, mes efants : c’ est çoula, l’ alaedje do monde", di-st ele li cane e rawijhant s’ betch (Andersen, ratourné pa L. Hendschel). Loukîz a : dalaedje. F. " fonctionnement, marche, faits, évènements". si mete en alaedje kimincî a roter. End a ossu des ôtes k' ont tot on waxhelmint, ene botaye di cur, on mesplî, des instrumints ki s' metèt-st en alaedje pa les tiers et voyes po vni disk' a sint Rok (L. Lagauche). Et i s' a rmetou en alaedje sol pazea, sins ddja dire arvey ni rén (L. Hendschel). Dji vôreu tant serer mes ouys et m' essocter, po n' mi dispierter ki la k' l' ivier s' årè metou en alaedje podbon (P.H. Thomsin). Loukîz a : ataker, si mete en erote.

L' alaedje est dné: sins s' pus honti, tot l' monde s' eploye, Et les tchansons s' enairixhèt come des fuzêyes Modele:HSim

2. (pus stroetmint) manire ki l’ veye va dins ene metowe kiminålté d’ djins. El plaece di dire biesmint « bondjoû » come asteure, c' esteut l' alaedje, dinltins, di dire ene pitite fråze di circonstance (Båze di dnêyes di l' Årdene nonnrece). Åré, c' esteut eto li vî alaedje e l' Årdene, divinltins, todi (L. Mahin).

Ratourneures

alaedje a gayet, a bok, a berå a måye tchôde d’ ene vatche, ene gade, ene berbis, tolminme ké frumele. F. "chaleurs". alaedje ås comeres hantaedje. F. "fréquentation amoureuse".

Sinonimeye

(grand mouvmint) : dalaedje
(manire ki l’ veye va) : uzaedje, uzance, dujhance, abitude, rotene.

Pwaire minimom

halaedje (saetchaedje d' on batea avou des tchvås)

Ratournaedjes

± no d' fijhaedje di "aler"

Francès : mise en route ^(fr), mise en branle ^(fr), commencement ^(fr), début ^(fr)

± manire ki l’ veye va

Arabe : taqâlîd =‎ تقاليد ^(ar) = تَقاليد ^(ar)
Arabe marokin : 3ada =‎ عادة; qaida =‎ قايدة
Almand : Gewohnheit ^(de)
Inglès : habit ^(en), custom ^(en), tradition ^(en)
Espagnol : costumbre ^(es)
Francès : habitude ^(fr), coutume ^(fr), usage ^(fr), tradition ^(fr)
Neyerlandès : gewoonte ^(nl), traditie ^(nl)

@@ Roye 20: / Roye 20: @@
 {{rato}}si mete en alaedje{{/rato}} kimincî a roter. <I>End a ossu des ôtes k' ont tot on waxhelmint, ene botaye di cur, on mesplî, des instrumints ki s' metèt-st en alaedje pa les tiers et voyes po vni disk' a sint Rok </I>([[L. Lagauche]]). <I>Et i s' a rmetou en alaedje sol pazea, sins ddja dire arvey ni rén </I>([[L. Hendschel]]). <I>Dji vôreu tant serer mes ouys et m' essocter, po n' mi dispierter ki la k' l' ivier s' årè metou en alaedje podbon </I>([[P.H. Thomsin]]). Loukîz a : [[ataker]], si mete en [[erote]].
-#:'' L' alaedje est dné: sins s' pus honti, tot l' monde s' eploye, Et les tchansons s' enairixhèt come des fizêyes {{HSim}}
+#:'' L' alaedje est dné: sins s' pus honti, tot l' monde s' eploye, Et les tchansons s' enairixhèt come des fuzêyes {{HSim}}
 <B>2.</B> (pus stroetmint) manire ki l’ veye va dins ene metowe kiminålté d’ djins. <I>El plaece di dire biesmint « bondjoû » come asteure, c' esteut l' alaedje, dinltins, di dire ene pitite fråze di circonstance </I>([[Båze di dnêyes di l' Årdene nonnrece]]). <I>Åré, c' esteut eto li vî alaedje e l' Årdene, divinltins, todi </I>([[L. Mahin]]).