tere : Diferince etur modêyes
Contenu supprimé Contenu ajouté
m pitits coridjaedjes |
|||
Roye 22: | Roye 22: | ||
# [[årzeye]]. |
# [[årzeye]]. |
||
#* C' est ene pupe di {{~}}. |
#* C' est ene pupe di {{~}}. |
||
# {{astr}} planete k' on vike dissu. |
# {{astr|wa}} planete k' on vike dissu. |
||
#* Li {{~}} est a 37 miyons et dmey d' eures erî do solea. {{s-rif|E203}} |
#* Li {{~}} est a 37 miyons et dmey d' eures erî do solea. {{s-rif|E203}} |
||
# {{cins|wa}} sitindêye d' on metou payis. |
# {{cins|wa}} sitindêye d' on metou payis. |
||
Roye 31: | Roye 31: | ||
==== {{H|Reu}} ==== |
==== {{H|Reu}} ==== |
||
(sitindêye a nos pîs) |
(sitindêye a nos pîs) |
||
#{{ |
# {{r|al tere, a tere}} : [[djus]] sol tere, a daegne. |
||
#* Tchinne tchôke si gåtche djino a {{~}}. {{s-rif|JCal}} {{lang|fr|F. à terre, sur le sol, à même le sol.}} |
#* Tchinne tchôke si gåtche djino a {{~}}. {{s-rif|JCal}} {{lang|fr|F. à terre, sur le sol, à même le sol.}} |
||
#{{ |
# {{r|li tere est basse}} : dijhêye cwand on doet ramasser åk a tere, et k' on a do må. |
||
#{{ |
# {{r|dji lyi mosterrè ki l' tere est basse !}} : djel va fote al tere. Franwal: ahåyant po: {{lang|fr|F. je lui ferai mordre la poussière.}} |
||
#[[fé tere ewale]] |
# {{r|[[fé tere ewale]]}} |
||
(dismantcheyès pires po les plantes crexhe) |
(dismantcheyès pires po les plantes crexhe) |
||
#[[i fåt semer cwand l' tere est amoureuse]] |
# {{r|[[i fåt semer cwand l' tere est amoureuse]]}} |
||
#{{ |
# {{r|boune tere, fele tere}} : ritche tere (d' [[årzeye]]). |
||
#{{ |
# {{r|måle tere, mwaijhe tere}} : pôve tere (di såvlon, di fagne). |
||
#{{ |
# {{r|cråsse tere}} : tere k' on-z a bén ansiné. |
||
#{{ |
# {{r|maigue tere}} : tere nén ansinêye. |
||
#{{ |
# {{r|tere årziyeuse, tere cawieuse, tere al tchåsse}} : sôres di teres. |
||
(sitindêye d' on cinsî) |
|||
# {{ |
# {{r|egadjî ene tere}} : (E203) |
||
# [[tant våt l' ome, tant våt s' tere]] (E203) |
# {{r|[[tant våt l' ome, tant våt s' tere]]}} : (E203) |
||
(nosse monde) |
(nosse monde) |
||
# Sol tere, [[li ci ki n' a pont d' måleurs è ratind]] |
# {{r|Sol tere, [[li ci ki n' a pont d' måleurs è ratind]]}} |
||
==== {{H|Pa}} ==== |
==== {{H|Pa}} ==== |
||
Roye 84: | Roye 84: | ||
| tére = O0, G206 p. 17 |
| tére = O0, G206 p. 17 |
||
| târe = G206 p. 17 |
| târe = G206 p. 17 |
||
| tinre = EPech |
|||
| tere = R13 |
| tere = R13 |
||
}} |
}} |
Modêye do 27 avri 2019 à 10:30
Loukîz a : «Tere» Modele:1pî Modele:Wikipedia4ts
Walon (Rifondou)
Etimolodjeye
Tayon-bodje latén «terra» (minme sinse).
Prononçaedje
- AFE :
- diferins prononçaedjes : /tɛːʀ/ /teʀ/ /tɛʀ/ /tɛ̃ʀ/ /taːʀ/ miersipepieuzmint e l’ notule ALW 6 1.
- prononçaedje zero-cnoxheu : /tɛːʀ/
- Ricepeures : nén rcepåve
Sustantif
singulî | pluriyal |
---|---|
tere | teres |
tere femrin
- (djeyografeye) sitindowe k' est a nos pîs.
- Nos irans si lon ki l' tere nos pôrè poirter. — Motî Forir (fråze rifondowe).
- (djeyolodjeye) dismantcheyès pires, la k' les plantes efonçnut leus raecinêyes.
- I prinda del tere, li strûler etur ses doets, et l' leyî cori djus sol tchamp. — Lucyin Mahin. (ratournant Albin Georges)
- årzeye.
- C' est ene pupe di tere.
- (astronomeye) planete k' on vike dissu.
- Li tere est a 37 miyons et dmey d' eures erî do solea. — Motî Forir (fråze rifondowe).
- (mot des cinsîs) sitindêye d' on metou payis.
- Nos estans cial so tere d' Almagne. — Motî Forir (fråze rifondowe).
- (mot des cinsîs) pitite sitindêye d' on cinsî.
- I n' a måy volou vinde si tere do Ban-bwès.
Ratourneures
(sitindêye a nos pîs)
- al tere, a tere : djus sol tere, a daegne.
- Tchinne tchôke si gåtche djino a tere. — Joseph Calozet (fråze rifondowe). F. à terre, sur le sol, à même le sol.
- li tere est basse : dijhêye cwand on doet ramasser åk a tere, et k' on a do må.
- dji lyi mosterrè ki l' tere est basse ! : djel va fote al tere. Franwal: ahåyant po: F. je lui ferai mordre la poussière.
- fé tere ewale
(dismantcheyès pires po les plantes crexhe)
- i fåt semer cwand l' tere est amoureuse
- boune tere, fele tere : ritche tere (d' årzeye).
- måle tere, mwaijhe tere : pôve tere (di såvlon, di fagne).
- cråsse tere : tere k' on-z a bén ansiné.
- maigue tere : tere nén ansinêye.
- tere årziyeuse, tere cawieuse, tere al tchåsse : sôres di teres.
(sitindêye d' on cinsî)
- egadjî ene tere : (E203)
- tant våt l' ome, tant våt s' tere : (E203)
(nosse monde)
- Sol tere, li ci ki n' a pont d' måleurs è ratind
Parintaedje
- terêye
- teri, terisse, tera
- eterer, eteraedje, etermint
- disterer, disteraedje
- reterer, reteraedje
- ridisterer
(minme sourdant etimolodjike)
Mots d’ aplacaedje
- crope-e-tere
- foite tere
- trô d' tere (S165)
Sinonimeye
- (sitindêye batowe) : daegn
- (planete k' on vike dissu) : Daegne, monde, Tere, bole daegnrece, bleuwe bole
- (pitite sitindêye da ene metowe sakî) : tchamp, boket, terén
Omofoneye possibe
Ortografeyes
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
- tere : R13
Ratournaedjes
- F. terre, sol.
- F. terre, sol, glèbe.
- F. terre, monde, planète.
- F. terre, terrain, parcelle.