ouy
Walon (Rifondou)[candjî]
Etimolodjeye 1[candjî]
Tayon-bodje latén « hŏdĭē » (« hodie ») (minme sinse), lu-minme on spotchî aplacaedje di tayon-bodje latén « hŏc » (« hoc ») tayon-bodje latén « diē » (« die ») (ci djoû cial), adon racuzinåve avou l' vî francès « hui », d' wice vént l' adviebe francès aujourd'hui.
Prononçaedje[candjî]
- AFE :
- diferins prononçaedjes : /uːj/ /yː/, miersipepieuzmint e l’ notule ALW 3.147
- (pa rfrancijhaedje) /uj/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /uːj/
- Ricepeures : nén rcepåve
Adviebe[candjî]
ouy (nén candjåve)
- li djoû k’ on-z est.
- Nos estans ouy dimegne — Motî Haust (fråze rifondowe).
- Li djournêye d' ouy est pus froede ki l' cene d' ir — Motî Forir (fråze rifondowe).
- C’ est ouy li fiesse del pårotche.
Ratourneures[candjî]
- ouy al nute, ouy å matén
- ci n’ est nén po ouy : çoula n' va nén torade atoumer.
- Dji sondje ki m' potêye si chtroumfe tote seule, mins ci n' est nén po ouy — Paul-Henri Thomsin, ratournant Lès schtroumpfs èt lès bèrikes èmacralêyes, 2021, p. 17 (fråze rifondowe).
- pal djoû d’ ouy : e nosse tins.
- est-ce po ouy ou po dmwin
- ni rmetoz nén a dmwin çou k' vos poloz fé ouy
Mots d’ aplacaedje[candjî]
Sinonimeye[candjî]
Omofoneye possibe[candjî]
/yː/ : oû, u (ou, oudon-bén), ou (wice)
Sipårdaedje do mot[candjî]
Ortografeyes[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes[candjî]
Loukîz a : enute
Etimolodjeye 2[candjî]
ouy | iy |
Tayon-bodje latén « ŏcŭlus » (« oculus ») (minme sinse)
Prononçaedje[candjî]
- AFE :
- diferins prononçaedjes : /uːj/ /uj/ /œːj/ /yː/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /uːj/
- Ricepeures : nén rcepåve
Sustantif[candjî]
singulî | pluriyal |
---|---|
ouy | ouys |
ouy omrin
- (antomeye) organe ki sieve a vey clair.
- Drovoz vos ouys, vos voeroz clair.
- (botanike) tot pitit djeton d’ ene plante.
Sinonimeye[candjî]
Ratourneures[candjî]
- ouys come ene marcote, ouys di marcote
- fé des ouys come des sårletes
- èn nén aveur ses ouys el potche
- ouy ki rwaite a Lidje po vey si Nameur ni broûle nén
- braire ses ouys foû
- a l’ ouy: clairmint divant tertos
- Vos voeroz k' i dihotrèt. Pa, i dicwelixh a l' ouy— Édouard Remouchamps, Bultén del Societé d' Lidje, Bulletin de 1858, «w:Li savtî», 77-143 (fråze rifondowe).
- dizo l’ ouy di : dizo l' awaitaedje di.
Parintaedje[candjî]
Mots d’ aplacaedje[candjî]
Sipårdaedje do mot[candjî]
w. do Levant, w. do Mitan, Basse Årdene
Ortografeyes[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes[candjî]
organe ki sieve a vey clair
a l' ouy
- Francès : à vue d' œil (fr)
Waitîz eto[candjî]
Lijhoz l’ årtike ouy so Wikipedia
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Mots do walon vinant do latén
- Mots do walon do minme sourdant k' on mot do vî francès
- Mots do walon d' on seu pî
- Adviebes
- Mots nén candjåves do walon
- Mots do walon avou des ratourneures
- Mots do grand Payis d' Lidje
- Mots ki sont dins l' motî Denis
- Mots ki l' rifondowe est dins l' motî Denis
- Dobès rfondowes do walon
- Sustantifs
- Motlî do walon po l' antomeye
- Motlî do walon pol botanike
- Mots do grand Payis d' Nameur
- Mots del Basse Årdene