Aller au contenu

abrotchî

Èn årtike di Wiccionaire.

Etimolodjeye

[candjî]

Do viebe « brotchî » avou l’ betchete « a- » d’ aprepiaedje des viebes, brotchî aviè l' ci ki cåze.

Prononçaedje

[candjî]

Viebe

[candjî]
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) abrotche
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) abrotchîz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) abrotchans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) abrotchnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) abrotchrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) abrotchive
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) abrotche
pårt. erirece (dj’ a, vos av) abrotchî
Ôtes codjowaedjes come waitî

abrotchî (v. sins coplemint)

  1. rexhe di tos les costés, come ene påsse (po on spès likide).
    • Li sonk abrotchive foû del coixheure.
    • Cisse tuzance walone la, on l' sint eto abrotchî, la k' les djins ervont a scole, la k' des mouvmints sont metous so pî po lûter pol djustice eyet l' democraçreye (ratourné pa L. Mahin).
    • Li fond d' Bouname, c' esteut ene pitite vå raiwêye pa deus troes sourdants k' abrotchént foû do bwès do minme no J. Polet (fråze rifondowe).
  2. rexhe foû.
    • Les ouys lyi abrotchént foû del tiesse.
    • Li fond d' Bouname, c' esteut on ptit vå raiwî pa deus troes sourdants k' abrotchént foû do bwès do minme no. (J. Polet).
    • Li seuve abrotche a foice, nos deus oujheas l’ sintèt
      Mins fé l’ amour so ene brike,
      Al narene des pexhons, divant tot l’ monde … neni. Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.150, “Pitit Tâv’lai” (fråze rifondowe).
    • Et vola tot d’ on côp les hougnetes ki s’ dressèt d’ tot costé : vos dirîz ene trope di berbis k’ vént d’ abrotchî foû d’ tere Henri Simon, "Fènå-meûs" (1907) (fråze rifondowe).
    • On î voet des grands bwès d' tchinnes et d' faws ; mins ossu des pôves trîxheas wice ki des bindes di bedots cwerèt leu maigue payele inte les pires di castinne k' abrotchèt d' tos costés Jean-Pierre Dumont (fråze rifondowe).
    • Po vey li djoû,
      Dj' abrotche
      Foû
      Del creveure d' ene rotche !
      Louis Lagauche, "L' inmant", Li tchanson del Mouze, (1947), p. 106 (fråze rifondowe).
  3. amoussî, intrer.
    • Li loumire abrotchive pa ene craeye inte les gordenes, la k' ir al nute, ele les aveut må seré Jean-Pierre Dumont (fråze rifondowe).

Sinonimeye

[candjî]
rexhe di tos les costés, come ene påsse (po on spès likide)
rexhe foû
amoussî, intrer

Ortografeyes

[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : C8, E203

Ratournaedjes

[candjî]
rexhe di tos les costés, come ene påsse (po on spès likide)
rexhe foû
amoussî, intrer