abrotchî

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye

Do viebe « brotchî » avou l’ betchete « a- » d’ aprepiaedje des viebes, brotchî aviè l' ci ki cåze.

Viebe

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	abrotche
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	abrotchîz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	abrotchans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	abrotchnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	abrotchrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	abrotchive
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	abrotche
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	abrotchî
Ôtes codjowaedjes	come waitî

abrotchî (v. sins coplemint)

1. rexhe di tos les costés, come ene påsse (po on spès likide).
   • Li sonk abrotchive foû del coixheure.
   • Cisse tuzance walone la, on l' sint eto abrotchî, la k' les djins ervont a scole, la k' des mouvmints sont metous so pî po lûter pol djustice eyet l' democraçreye (ratourné pa L. Mahin).

   Loukîz a : assûner.

   F. gicler, jaillir, sourdre.

2. rexhe foû.
   • Les ouys lyi abrotchént foû del tiesse.
   • Li fond d' Bouname, c' esteut on ptit vå raiwî pa deus troes sourdants k' abrotchént foû do bwès do minme no. (J. Polet).
   • On î voet des grands bwès d' tchinnes et d' faws ; mins ossu des pôves trîxheas wice ki des bindes di bedots cwerèt leu maigue payele inte les pires di castinne k' abrotchèt d' tos costés — Jean-Pierre Dumont (fråze rifondowe).
   • Po vey li djoû,
     Dj' abrotche
     Foû
     Del creveure d' ene rotche !
     — Louis Lagauche, "L' inmant", Li tchanson del Mouze, (1947), p. 106 (fråze rifondowe).

   Loukîz a : aspiter, briker.

   F. sortir, émerger, faire saillie, fuser.

3. amoussî, intrer.
   • Li loumire abrotchive pa ene craeye inte les gordenes, la k' ir al nute, ele les aveut må seré — Jean-Pierre Dumont (fråze rifondowe).

   F. pénétrer, s’infiltrer.