adoûci

Walon (Rifondou)

Cisse pådje u ci hagnon ci est co a scrire, u a mete d’ adrame. Si vos avoz des cnoxhances so l’ sudjet, vos l’ ploz fé vos-minme.

Etimolodjeye

Bodje « doûs », avou l’ betchete « a- » des viebes, avou l’ cawete di codjowaedje « -i » des viebes.

Prononçaedje

• AFE :
  • diferins prononçaedjes : /a.duː.ˈsɪ/ /a.du.ˈsi/
  • prononçaedje zero-cnoxheu : /a.duː.ˈsɪ/
• Ricepeures : a·doû·ci

Viebe

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	adoûci / adoûcixh
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	adoûcixhoz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	adoûcixhans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	adoûcixhnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	adoûcirè / adoûcixhrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	adoûcixheu
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	adoûcixhe
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	adoûci
Ôtes codjowaedjes	come prusti

adoûci

1. (viebe å coplemint) rinde pus doûs l' caractere.
   • Li måleur ni l' a nén adoûci. — Motî Haust (fråze rifondowe).
   • Les poennes n' adoûcixhèt nén tos les caracteres. — Motî Haust (fråze rifondowe).
2. (viebe å coplemint) rinde moens penibe.
   • Li guignon ki l' mådi sierpint
     Vout semer tot avå çou k' dj' inme
     Serè-st adoûci, ca, mi-minme,
     Djondant do må, dji semrè l' bén. — Joseph Vrindts, « Pâhûles rîmês » (1897), "Les deus sèmeus", p.23-24 (fråze rifondowe).
   • Ki nos gaztîs si plaijhexhe al critike,
     Por mi, dji trouve on passe-tins djoyeus,
     On sintimint k' adoûcixh li veye,
     Ki dvins mes poennes si sovint m' consola ! — Henri Forir, Blouwett lîgeoiss, On pansiona, 1843, p.24 (fråze rifondowe).
3. (viebe å coplemint) (mot d’ coujhnåjhe) rinde li gosse pus doûs.
   • Mete do riz e l' vete sope po l' adoûci. — Motî Haust (fråze rifondowe).
4. (viebe å coplemint) rinde moens rexhe.
   • Diner on côp d' lime ou d' rabot po-z adoûci les eriesses. — Motî Haust (fråze rifondowe).
5. (viebe å prono) (mot d’ meteyo) divni moens frexh, huzaesse, froed.
   • Li tins s’ adoûcixh. — Motî Haust (fråze rifondowe).

Parintaedje

• adoûcixhant
• adoûcixhaedje
• adoûcixhmint
• radoûci

Mots vijhéns

• atinri

Sipårdaedje do mot

w. do Levant

Ortografeyes

Divant 1900 :

• adouci : C9a ^(lére)
• adoûssi : E177a ^(lére)
• adoûci : E203 O3 ^(lére)

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

• adouci : C8
• adoûci : C1, E1, E21, E34, O4, S0

E rfondou walon :

• adoûci : R10 ^(lére)

Ratournaedjes

adoûci

• Francès : adoucir ^(fr)

Pårticipe erirece

adoûci omrin

1. Pårticipe erirece omrin do viebe « adoûci ».

Codjowas

	Dobès rfondowes
adoûci		adoûcixh

Do viebe «adoûci»

1. indicatif prezintrece, prumire djin do singulî
2. kimandeu prezintrece, deujhinme djin do singulî, fôme camaerådrece

Addjectif

	singulî	pluriyal
omrin	adoûci	adoûcis
femrin padrî	adoûceye	adoûceyes
femrin padvant	adoûceye	adoûceyès

adoûci omrin (come addjectif djondrece, metou padvant u padrî l’ no)

1. rindou pus doûs.

   Ene fråze d’ egzimpe est co a radjouter.

Ortografeyes

Ôtès ortografeyes (avou des sourdants nén rkinoxhous) :

• fr : adouci ^(fr)

I gn a cåzu rén dins ci hagnon ci, mins si vos irîz rnaxhî dins des ôtes motîs, et trover l’ mot « adoûci », riherez ciddé li scrijha do mot ki vos î avoz trové, et l’ rahouca do motî el Djivêye des motîs do walon.