claper

Èn årtike di Wiccionaire.

Walon (Rifondou)[candjî]

Etimolodjeye[candjî]

Mot-brut «clap», avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes.

Prononçaedje[candjî]

Viebe[candjî]

Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) clape
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) clapez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) clapans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) clapnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) claprè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) clapéve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) clape
pårt. erirece (dj’ a, vos av) clapé
Ôtes codjowaedjes sipepieus tåvlea

claper

  1. (viebe å coplemint) fé tni comifåt.
    • C' est clapé å meur.
    • Ci n' est nén co tot; li lidjwès a fwait do mot "çant", k' esteut omrin, on mot femrin "ene çanse", tot lyi clapant ene S å singulî — Nicolas Lequarré (fråze rifondowe)..
  2. (viebe å coplemint) diner ene bafe a (ene sakî).
    • Ti t' vas fé claper si ti n' ti tais nén.
  3. (viebe å coplemint) clôre (ene sacwè ki va fé on setch brut).
    • Pocwè ass clapé l' ouxh ?
    • C’ est bén seur on leu-waerou,
      Clapez l’ ferou !— Martin Lejeune, "C’èst l’ vint" (fråze rifondowe).
  4. (viebe å coplemint) bate ses mwins ene disconte di l' ôte po dire «proficiate».
    • L' ome ki dj' voe l' pus voltî å monde, il est vaici padvant vos. C’ est mi. Nén dandjî d’ claper dins vos mwins — José Schoovaerts (fråze rifondowe).
  5. (viebe å coplemint) (måhonteuzmint) fé l' amour a (ene comere), tot djåzant d' èn ome.
    • Dji so témint vî ki dji n' clape minme pus m' feme; dji n' fwait pus ki claper les ouxhs.
Cisse pådje u ci hagnon ci est co a scrire, u a mete d’ adrame. Si vos avoz des cnoxhances so l’ sudjet, vos l’ ploz fé vos-minme.

II. [v.s.c.]

  1. plaker. Gn a mes doets ki clapnut. F. coller, adhérer, être englué(e). 2. fé on setch brut.
    • I fjha claper si scorijhe.
    • Gn a ene finiesse ki clape.
    • Gn a l' ouxh did la-hôt ki clape.
    • Li prumî clå a stî metou avou nosse prumî cri et l' dierin claprè sol plantche di nosse waxhea (J.L. Fauconnier).
    F. claquer, cliqueter.

III. claper di [v.c.n.d.]

  1. fé fé on setch brut a.
    • Cwand il arive sol plaece, i sont ddja la sacwantes: des femes rafurlêyes dins leus chabrakes, des omes, li caskete efoncêye so les orayes, l' echêpe å cô, clapant des shabots, tos vizaedjes di pômagne ki ratindnut (P. Moureau).
    rl a: Mareye-clape-shabots. 2. clôre raddimint (èn ouy).
    • I m' a clapé d' l' ouy.
    rl a: clignî.
    rl a: clape-z-iys.
    F. cligner des yeux.

Ratourneures[candjî]

  1. claper one tchofe : fote ene bafe.
    F. coller une gifle.
  2. Il a clapé l' ouxh : il a ndalé sins esse d' acoird.
  3. claper l' ouxh al narene : (u: å nez) d' ene sakî : nel nén leyî moussî, rifuzer todroet çou k' i va dmander.
    • I s' a fwait claper l' ouxh å nez.
  4. claper l' ouxh so l' beur : a) serer botike, tot djåzant d' ene societé. F. faire faillite. b) leyî la on pordjet.
    F. abandonner.
  5. clape èt gueuye ! : (måhonteus) taijhe tu ! 4. èn nén leyî moussî a l' oujhene (èn ovrî k' arivé trop tård).
    • Dji m' aveu fordoirmou, dj' a stî clapé (ramexhné pa J. Haust).
  6. fé claper ses lepes : mostrer k' on-z a fwin.
  7. aveur on fier ki clape : aveur on fier di disclawé, tot djåzant d' on tchvå.
  8. aveur todi on fier ki clape u : aveur on fier ki clape et l' ôte ki hosse u : aveur on fier ki clape et l' ôte ki n' tént nén : a) aler hinkeplink. F. être boiteux, bancal. b) aveur todi åk ki n' va nén.
    rl a: pete u vesse.
    F. aller cahin-caha, avoir toujours quelque chose qui cloche.

Parintaedje[candjî]

Sinonimeye[candjî]

Ratournaedjes[candjî]

  • fé tni comifåt F. coller, appliquer, flanquer.
  • diner ene bafe F. gifler, souffleter.
  • clôre avou on setch brut F. claquer, fermer violemment.
Prin del pådje «https://wa.wiktionary.org/w/index.php?title=claper&oldid=395899»