cwårea

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye

Tayon-bodje latén « quadrus » (cwåré) avou l’ cawete « -ea »; mot cité dins l’ FEW 2 1400.

Prononçaedje

AFE :
- diferins prononçaedjes :
  - /kwɔːʀɛː/ /kwaːʀɛː/ /koːʀɛː/ /koːʀe/ /koːʀja/ (betchfessî å), (betchfessî ea)
  - (pa rfrancijhaedje) /kaːʀoː/ /kaːʀo/ /kaʀoː/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /kwɔːʀja/ (waire u nén prononcî insi å 20inme sieke)

Sustantif

singulî	pluriyal
cwårea	cwåreas

cwårea omrin

(mot do bastimint) cwåré boket d' veule k' on mete a ene finiesse.
- On cwårea d' finiesse — Motî Forir (fråze rifondowe).
- Li tchambe do savtî, å fond èn ouxh, a costé di l' ouxh ene fôme eclose avou des gordenes a cwåreas blancs et rodjes— Édouard Remouchamps, Bultén del Societé d' Lidje, Bulletin de 1858, « Li savtî », 77-143 (fråze rifondowe).
- Onk fjheut li vizaedje do bambert ki vént dmani deus eures a s' rafroedi l' betchete del narene so les cwåreas po nos admirer. — Joseph Vrindts, « Li pope d'Anvers » (1896), p.19 (fråze rifondowe).
- Avå l’ viyaedje ki s’ edoime påjhûlmint, kékès loumires s’ aflåwixhèt drî les cwåreas edjalés, et, d’ tinzintins, sol pavêye, li brut d’ ene paire di shabots, ki claptèt tot fjhant craker l’ nivaye, vis rapinsèt k’ l’ ome est la. — Henri Simon, "Mès cwate moumints" (1907) (fråze rifondowe).
- I ploctèye co su lès câraus,
  I ploctèye à mèseure, plic, ploc, plic, ploc
  tic, tac, tic, tac, l’ôrlodje toktèye èto. — Joseph Dewez.
- Avinante façåde si nozêye
  Avou vos fniesses a ptits cwåreas,
  Vos estîz gåye come ene maryêye
  Cwand l' fiesse rekinkéve totafwait!— Louis Lagauche, "Les belès-eures" (1928), p. 55 (fråze rifondowe).
(mot d’ mousseure) cwåré d' ene metowe coleur so ene sitofe k' end a bråmint.
- Ene sitofe ås cwåreas — Motî Forir (fråze rifondowe).
- Les ptitès fniesses ås riyantès gordenes
  Et gåyotêyes di rubans cadjolés,
  Leyît vey oute des cwåreas verts et djaenes,
  Li crusfi d' keuve inte les deus vîs tchandlés
  — Louis Lagauche, "Mayon" (1923), p. 83 (fråze rifondowe).
cwåré d' ôte tchoi.
- On cwårea d' papî — Motî Forir (fråze rifondowe).
(mot des cinsîs) sôre di cwårêye îpe.

Ratourneures

Ortografeyes

Divant 1900 :

kwârai : E203 ^(lére)
cuârai : E177a ^(lére)

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

côré : G201 p. 175
câro : E1, E170 ^{(sinse cwårdjeu)}
cwêria : C9
cwårê : E1, E170
côria : G201 p. 175
carau : O4
cârau : C1, C8, O0

E rfondou walon :

cwårea : R10 ^(lére), R13

Li mot n’ est nén dins : C13

Ratournaedjes

veule di fniesse

Francès : carreau ^(fr)

Waitîz eto

Lijhoz l’ årtike cwårea (discramiaedje) so Wikipedia