digré

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye

bodje gré, betchete d(i)-.

Sustantif

singulî	pluriyal
digré	digrés

digré / dgré omrin

1. tchaeke boûsson (schalon) d' ene schåle di mzuraedje.
   • Po l' definixha d' on dgré, l' idêye di "schåle" est impôrtante; les metes ou les amperes, metant, c' est nén des dgrés ca i gn a nén ene schåle, c' est des unités "peures", absolowes; les dgrés, ça n' dipind nén d' unités fizikes mins d' ene schåle: on prind deus mzeures, on fwait ostant di ptitès royes inte les deus, et on dit k' inte deus markes, c' est on dgré (P. Sarachaga). rl a: gré, egré.
2. copurade po li mzuraedje:
   • a) des timperateures: on dgré Celcius, c' est l' pårtixha e cint d' ene schåle fwaite inte li timperateure di l' aiwe k' edjale, et li cene di l' aiwe ki boût.
   • Po-z aveur do crustal, i fåt 61 åcint d' såvion et 25 åcint d' plonk et des ôtès tchimicreyes, et ci maxhåd la tchåfer a 1400 dgrés sins låtchî sacwants djoûs å long (C. Massaux).
   • b) des angues: on dgré d' angue, c' est l' pårtixha e 360 d' on ceke.
   • L' aiwe boût a kibén di dgrés, ô ?:: A nonante digrés:: Neni c' est l' angue di scwere ki boût a nonante digrés (W. Leroy).
   • c) des tronnaedjes di tere (digrés Richter, di 1 a 9).
   • d) del foice do vint (digrés Beaufort, di 0 a 12).
   • e) des broûleures (di 1 a 5), evnd.
3. (imådjreçmint) foice d' on sintimint, u d' ôtès afwaires, tot dnant l' idêye k' i gn a-st ene schåle di valixhance.
   • Dins l' moråle des fåves, gn a sovint troes dgrés di coprindmint (F. Nyns).

   adviebe di dgré adviebe ki mostere li foice d' ene accion: bråmint, waire, assez, pus, dipus, ostant, trop, ditrop, pô, pôk.

   • Les adviebes di dgré si polèt eployî come pronos (L. Hendschel).