gåter
Sauter à la navigation
Sauter à la recherche
Ådvins
Walon[candjî]
Etimolodjeye[candjî]
Tayon-bodje francike * «wuastēn», «wōstēn» (kischirer, distrure), çou ki dene on viebe avou l’ cawete di codjowaedje « -er ».
Prononçaedje[candjî]
- AFE :
- diferins prononçaedjes : /gɔːˈte/ /goːˈte/ /gaːˈte/ /gaːˈtɛ/ (betchfessî å)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /gɔːˈte/
- Ricepeures : gå·ter
Viebe[candjî]
Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | gåte |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | gåtez |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | gåtans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | gåtnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | gåtrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | gåtéve |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | gåte |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | gåté |
Ôtes codjowaedjes | sipepieus tåvlea |
gåter
- (v. sins coplemint) meuri trop foirt, et n' pus esse magnåve, tot djåzant d' on frut.
- Les ceréjhes atakèt a gåter.
- (v. sins coplemint) noeri et tourner a rén, tot djåzant d' on dint.
- T' as tos tes gros dints ki gåtnut.
- (v. sins coplemint) si distrure, piede si cwålité.
- Les hougnetes avént cåzu gåté so pî : nén onk ki les vleut, nén co po rén — A. Henin (fråze rifondowe).
- (v. å coplemint) ni rén dire divant les flotches (d' èn efant, d' èn ome, d' ene feme), lyi dner tot çou k' i (ele) dimande.
- Vos l' avoz gåté dtrop cwand elle esteut ptite.
- (v. å coplemint) rabaxhî l' cwålité di.
- Tot ça lyi aprindeut ossu ki, dins l' veye, i n' åreut waire di plaijhis ki n' serént nén gåtés pa ene sôre u l' ôte — J. Houziaux (fråze rifondowe).
- (v. å coplemint må fé.
- I gåte si bezogne.
- (v. å coplemint distrure.
- Ele rexhe avou èn ome maryî; ele va gåter leu manaedje.
Sinonimeye[candjî]
Ortografeyes[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes[candjî]
- gâter, pourir
- gâter, chérir à l'excès (un enfant)
- gâter, gâcher, bousiller
Categoreyes :
- Mots do walon
- Mots do walon d' etimolodjeye francike
- Mots do walon d' etimolodjeye tîxhone
- Viebes do walon avou l' cawete -er
- Mots walons avou sacwants prononçaedjes coinreces
- Mots avou l' betchfessî å
- Mots d' deus pîs
- Viebes do walon
- Mots ki sont dins l'esplicant motî so l' Aberteke
- Mots ki sont dins l' DTW
- Mots ki sont dins l' motî Yoran Embanner