lanwi
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Tayon-bodje latén « languere » (minme sinse) çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje « -i » des viebes.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /lã.ˈwi/ /lãw.ˈji/ /lã.ˈɡi/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /lã.ˈwi/
- Ricepeures : lan·wi
Viebe
[candjî]Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | lanwi / lanwixh |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | lanwixhoz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | lanwixhans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | lanwixhnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | lanwirè / lanwixhrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | lanwixheu |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | lanwixhe |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | lanwi |
Ôtes codjowaedjes | come prusti |
lanwi (v. sins coplemint)
- ratinde tot s' pelant.
- Dj' î lanwixheu d' anoymint.
- Schoûtez don l' powete ki sospire,
Voloz vs k' i lanwix et k' i mourt?
Ene låme blawtêye a vosse påpire !
Cisse plouve la fwait mori d' amour ! — Martin Lejeune, BSLLW (fråze rifondowe). - On poleut londjiner,
Dåvyî des eures etires, scheure les coixhants mås d’ tiesse
K’ on rascoye hår et hote et ki nos fjhèt tant lanwi. — Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.101-102, “Pâhûlisté” (fråze rifondowe). - Vass ås meyes diåles si t' vous ovrer, u lanwixh cial, el capitåle — Daniel Droixhe (fråze rifondowe).
- Contintez vs, vos marlatchas, di vey clair divins vosse vijhnåve, do boere kékès gotes di m' laecea, do lanwi on moumint so l' forçale di m' sitoumak, adonpwis do mori sins cnoxhe vosse mame ou vosse nourice. — Paul Lefin, ratournant Voltaire (fråze rifondowe).
- ratinde avou håsse (dins l' tourneure "fé lanwi").
- Sepoz k' les ptits chagrins d' amour
Ki vs fjhèt lanwi, sont si vîs k' tere. — Camille Gaspard (fråze rifondowe). - Alez, ni m’ fwai nin lanwi ! Mostere mu çk' i gn a dins l’ cado rewalpé — Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece (fråze rifondowe).
- I l' pout bén maryî: i l’ a fwait lanwi assez — Motî d’ Cînè (fråze rifondowe).
- Sepoz k' les ptits chagrins d' amour
- (mot d’ medcén) amwinri et tourner a rén a cåze d' ene pardurante maladeye.
- Cist efant la m' frè lanwi — Motî d’ Vervî (fråze rifondowe).
- I våt meyeu mori ki d' lanwi — Motî d’ Nivele (fråze rifondowe).
- Poes-d'-Tchene avizéve èn ome ki vikéve so blancs poes. Lu k' aveut stî aclevé so pås so fotches, n' åreut polou ôtmint ki d' esse cråwé et dmani come li plante ki lanwixh — Joseph Vrindts, "Racontules et råtchåds" (1920), p.139; "Peûs-d'-Tchène" (fråze rifondowe).
Parintaedje
[candjî](minme sourdant etimolodjike)
Sinonimeye
[candjî]- (amwinri et tourner a rén): alanmi, dicweli, souwer, souwer evoye; {{Lka-si[dicweli}}
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Li mot n’ est nén dins : R13
Ratournaedjes
[candjî]Pårticipe erirece
[candjî]lanwi (nén candjåve)
- Pårticipe erirece do viebe « lanwi ».
- Dj' a lanwi ladrî dijh longuès anêyes.
Ratournaedjes
[candjî]Codjowa
[candjî]Dobès rfondowes | ||
---|---|---|
lanwi | lanwixh |
- Do viebe «lanwi»
- indicatif prezintrece, prumire djin do singulî
- kimandeu prezintrece, deujhinme djin do singulî, fôme camaerådrece
Ratournaedjes
[candjî]Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Mots do walon vinant do latén
- Viebes avou l' cawete -i
- Mots ki s' prononcèt parey cåzu totavå
- Mots do walon di deus pîs
- Viebes do walon
- Viebes do walon ki s' codjowèt come prusti
- Viebes del cwatrinme troke
- Motlî do walon po les docteurs
- Mots ki sont dins l' motlî Lejoly d' Ôvîfa
- Mots ki l' rifondowe est dins l' motlî Lejoly d' Ôvîfa
- Pårticipes erireces do walon
- Mots nén candjåves do walon
- Viebes do walon ki l' pårticipe erirece est parey ki l' infinitif
- Codjowas do walon
- Dobès rfondowes di codjowaedje do walon
- Codjowas do cåzant d' l' Indicatif Prezintrece do walon
- Codjowas d' l' atôtchî do Cmandeu do walon
- Codjowas do cåzant di l' Indicatif Prezintrece do walon