louwer
Etimolodjeye 1
[candjî]Tayon-bodje latén « locāre » (« plaecî »), avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /lu.ˈwe/ /ly.ˈwɛ/ /ly.ˈwe/ /lœ.ˈwe/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /lu.ˈwe/
- Ricepeures : lou·wer
Viebe 1
[candjî]| Djin et tins | Codjowa |
|---|---|
| Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | lowe |
| Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | louwez |
| Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | louwans |
| Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | louwnut |
| Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | louwrè |
| Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | louwéve |
| Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | lowe |
| pårt. erirece (dj’ a, vos av) | louwé |
| Ôtes codjowaedjes | come alouwer |
louwer (viebe å coplemint)
- aveur li droet do poirter, d' eployî, d' ocuper ene sacwè conte des cwårs.
- tot djåzant d' ene måjhone.
- Louwer ene måjhone. — Motî Forir (fråze rifondowe).
- - Il est trop tård paret, mi efant, dji l' a louwé dvant-z-ir, vos plaijhoz bén må surmint la k' vos estoz ca s' dji m' rapinse bén, i gn a nén deus djoûs po mel louwer, mins i n' esteut nén co totafwait vû. — Joseph Vrindts, « Li pope d'Anvers » (1896), p.26 (fråze rifondowe).
- tot djåzant d' cayets.
- Louwer des hådes å vîwarî. — Motî Forir (fråze rifondowe).
- Adon, cwand l' potche est rforneye,
On va louwer on mantea
Et vla k' on rkimince co ene feye
A vni fé Matî-l'Oxhea. — François Barillié, Li carnaval, divins Li camarad′ dè l'joie, 1852, p.4 (fråze rifondowe). - Avou les kékès ptitès spågnes,
K’ il aveut deurmint ramexhné,
Li sot pindård a stou louwé
On costume tcherdjî d’ ôr d’ louwers. — Joseph Vrindts, « Pâhûles rîmês » (1897), «On bai prince», p.107 (fråze rifondowe).
- tot djåzant d' abondroets so des teres.
- L' ome di Djmele ki louwéve li tchesse dinéve tos ls ans leu sint-Nicolai ås efants des scoles do viyaedje.
- Dji fjheu les cwanses del croere, et dji m’ fijheu rassonrer, poy k’ i sorlouwéve mes teres pus tchir k’ i n’ mi les louwéve. — Auguste Laloux.
- Li mônî, ki louwéve li molén cur et poys, rapoirtéve bråmint å signeur — Louis Baijot, lére tot l' årtike so Wikisourd (fråze rifondowe).
- Å pus sovint, c' esteut les ptits cinsîs ki louwént leus teres a des martchands po mete do lén. — Live so les coûteures a Djåçlete, p. 149 (fråze rifondowe).
- tot djåzant d' ene sacwè d' banåve (for, molén, ...).
- Li mônî, ki louwéve li molén cur et poys, rapoirtéve bråmint å signeur — Louis Baijot, lére tot l' årtike so Wikisourd (fråze rifondowe).
- tot djåzant d' ene måjhone.
- (tot cåzant å rvier) pruster avou des cwårs come discandje.
- - Il est trop tård paret, mi efant, dji l' a louwé dvant-z-ir, vos plaijhoz bén må surmint la k' vos estoz ca s' dji m' rapinse bén, i gn a nén deus djoûs po mel louwer, mins i n' esteut nén co totafwait vû. — Joseph Vrindts, « Li pope d'Anvers » (1896), p.26 (fråze rifondowe).
Ratourneures
[candjî]- louwer dzo l’ mwin
Parintaedje
[candjî]Sinonimeye
[candjî]pruster conte des cwårs
Ortografeyes
[candjî]Ratournaedjes
[candjî]
Etimolodjeye 2
[candjî]Epront do francès « louer », do tayon-bodje latén « laudare » (minme sinse), avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /lu.ˈwe/ /lu.ˈwɛ/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /lu.ˈwe/
- Ricepeures : lou·wer
Viebe 2
[candjî]| Djin et tins | Codjowa |
|---|---|
| Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | lowe |
| Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | louwez |
| Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | louwans |
| Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | louwnut |
| Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | louwrè |
| Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | louwéve |
| Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | lowe |
| pårt. erirece (dj’ a, vos av) | louwé |
| Ôtes codjowaedjes | come alouwer |
louwer (viebe å coplemint)
- dire do bén do.
- Dji lowe li ci k' el merite. — Motî Haust (fråze rifondowe).
- (mot d’ rilidjon) tot djåzant do Bon Diu, di l' Aviedje, d' on sint.
- Dji vs louwans, dji vs benixhans, dji nos adjnolans e baxhant l' tiesse — Raymond Mouzon, dins l' livret del messe po les 700 ans d' Nuviè (fråze rifondowe).