riceper
Apparence
avou ene sipotchåve voyale | avou ene divanceye voyale | sipotcheye cogne |
riceper | erceper | rceper |
Etimolodjeye
[candjî]Bodje « cep » (sinse pus cnoxhou e francès di stok d' åbe), avou l’ betchete « ri- » des viebes, avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /ʀisɛpe/ /ʀisɛpɛ/ /ʀysɛpe/ /ʀœsɛpe/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ʀisɛpe/
- Ricepeures : ri·ce·per
Viebe
[candjî]Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | r(i)cepe |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | r(i)cepez |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | r(i)cepans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | r(i)cepnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | r(i)ceprè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | r(i)cepéve |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | r(i)cepe |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | r(i)cepé |
Ôtes codjowaedjes | sipepieus tåvlea |
riceper (viebe å coplemint)
- côper ene coxhe, on bodje a si soûmint
- Rade, il ont gripé d’ssus po lî r’cèper sès cohes,
èt lès hèpes ataquèt. Li crèstê si påhûle
si rimplih d’on grand brut. On ôt crohî lès bwès
qui s’frohèt lot toumant so lès bouhons spatés.
— Henri Simon. - Il aveut l' calote di s' tiesse cåzumint djus, come si on l' åreut yeu rcepé d' on côp d' courbet — Willy Bal (fråze rifondowe).
- Portant, tot l’ricèpant, l’ome fout tot èwaré
Dè vèy dès gotes di song’ arider djus d’sès cohes…
— Joseph Mignolet, "Li tchant del croes", 1932, p. 93.
- Rade, il ont gripé d’ssus po lî r’cèper sès cohes,
- côper ene tronse e biyaire po-z è fé des plantches
- Dj' a stî rceper les deus hesses avou m' novele tronçneuse: on abate di l' ovraedje, saiss, avou ça ! On-z atake a-z abate al hepe d' on costé, pus on s' adjnole, et rceper d' l' ôte costé — LBou (fråze rifondowe).
Ratourneures
[candjî]- riceper a on mete : soyî l' tronse e boket d' on mete tchaeconk
Parintaedje
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Ratournaedjes
[candjî]côper ene coxhe al djonteure
- Francès : scier nettement une branche ou un tronc à sa base
Sustantif
[candjî]ricepé
- stroupyî — Motî d’ Djivet.
- hopea d' grinnes k' atakèt a bouter cwand les påtes sont plakés sol frexhe tere après des foitès plouves
- Gn-è brâmint do rcépé dins ç' bokèt d'ôrdje — Motî d’ Bastogne.
Ratournaedjes
[candjî]hopea d' grinnes
- Francès : graines qui commence à germer quand l'épis jonche le sol humide sou l'effet de fortes pluies (nén ratournåve direk e francès)