Aller au contenu

speter

Èn årtike di Wiccionaire.
Alofômes di s(i)- / (e)s-
Cogne prumrece
(dirî voyale)
Dispotchaedje
(dirî cossoune)
Divanceye voyale
(dirî cossoune)
speter sipeter espeter

Etimolodjeye

[candjî]

Do viebe « peter » avou l’ rafoircixhante betchete « s- » des viebes çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes.

Prononçaedje

[candjî]

Viebe

[candjî]
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) spete
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) spetez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) spetans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) spetnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) spetrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) spetéve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) spete
pårt. erirece (dj’ a, vos av) speté
Ôtes codjowaedjes come bouter

speter

  1. (v. sins coplemint) fé vni on setch brut d' petaedje (aprume avou ene sicoreye).
    • Waite come i fwait speter si scoreye.
  2. (viebe å coplemint) fé aler pus rade (on tchvå) tot fjhant peter li scordjire.
    • I doet speter si vî tchvå po l' fé roter Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe et rarindjeye).
  3. (viebe å coplemint) diner ene petêye (ene bafe, ene volêye di côp) a.
    • I rescontrèt tot sbarés l' gåre-tchampete; ritoûrnez, dit-st i, u di m' cingue, dji vs sipete Pierre-Joseph Dosimont (fråze rifondowe).
  4. bouxhî (so l' vizaedje u ôte pårt).
    • I rarivèt cschirés, crotés !
      A! ces deus la si front speter Pierre-Joseph Dosimont, Singuliers, 3/2022, p. 7 (fråze rifondowe et rarindjeye).
    • Ci rustea la, c’ est vormint on toursiveus veråt. On bea côp, il a vnou speter l’ binete di mi ome k’ aveut roté sor lu, adon k’ il esteut coûtchî e corti, fijhant s’ prandjire Lucyin Mahin, ratournant Christiane Blanjean; lijhåve so Wikisourd.
  5. (viebe å coplemint) (pa stindaedje do sinse) touwer tote ene masse di djins, di biesses.
  6. (viebe å coplemint) (mot des otos) fé rescontrer a grande vitesse (on rôlant éndjin), dins èn accidint.

Parintaedje

[candjî]

Mots d’ aplacaedje

[candjî]

Sipårdaedje do mot

[candjî]

Basse Årdene

Ortografeyes

[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : S33, S36, R13

Ratournaedjes

[candjî]
fé peter li scoreye
bouxhî so l' vizaedje
touwer tote ene masse di biesses
fé aler on rôlant éndjin conte èn ostake