clairté
Etimolodjeye
[candjî]Bodje « clair » avou l’ cawete « -té ».
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /klɛːʀ.te/ /klɛːʀ.tɛ/ /kleʀ.te/ /klɑːʀ.te/ /klɔːʀ.te/ (betchfessî å)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /klɛːʀ.te/
- Ricepeures : clair·té
Sustantif
[candjî]| singulî | pluriyal |
|---|---|
| clairté | clairtés |
clairté femrin
- cwålité d' ene sacwè k' est claire, d' ene sadju wice k' i fwait clair.
- El fåt loukî al clairté do djoû — Motî Haust (fråze rifondowe et rarindjeye).
- On l' voet rén k' al clairté del lune — Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe et rarindjeye).
- Vos grands ouys plins d’ loumire
Årdèt come èn åté,
Et vos fenès påpires
Fruzixhèt d’ leu clairté — Émile Wiket, « Fruzions d' cour », p.48 (fråze rifondowe). - Kéle coixhante djoye
Po l’ ome ki passéve et k’ s’ a-st aresté
Djusse e plin del clairté
K’ atome sol voye ! — Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « Li maisse dèl djowe », 1924, p.52-53 (fråze rifondowe). - Po poleur contimpler l' clairté sins åbion d' on candjmint, drovoz vos ouys tot å lådje di voste åme — Jean Bosly, ratournant L' imitåcion d' Djezus-Cri (fråze rifondowe).
- Gn a des gros spès nouwaedjes k' aspitèt did låvå,
Berôlant so n' onk l' ôte, etot maxhurant l' cir.
Tot noerixhant l' clairté do djoû — Lucyin Mahin, ratournant Baudelaire (lijhåve e-n etir vocial) (fråze rifondowe). - C' est a cåze di t'-minme k' il ont-st ebarké dins l' noeristé;
C' est a cåze di t'-minme k' i n' rivoeront motoit pus l' clairté ! — Lucyin Mahin. - « Vo ndè la deus k’ houmèt d’ l’ azur !»
Mins noste amour serè ene loumire,
Ene clairté po les målureus
Ki n’ ont nole fleur a l’ botnire — Camille Gaspard.
Ratourneures
[candjî]- taper del clairté
Parintaedje
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
