Aller au contenu

diloujhe

Èn årtike di Wiccionaire.
Loukîz eto : Diloujhe.
Alofômes di d(i)-
Plinne cogne Sipotcheye cogne
diloujhe dloujhe

Etimolodjeye

[candjî]

Tayon-bodje latén « diluvium » (grossès aiwes), did la li sinse di «plouve», pus di «tchoûlaedje» et d' «såvadje-evoye» divant les grossès aiwes (!!! a-z aveuri).

Sustantif

[candjî]
singulî pluriyal
diloujhe diloujhes

diloujhe femrin

  1. estance d' ene sakî k' est tot peneuse, ki voet tot e noer.
    • I m' a prin ene téle diloujhe k' i m' a falou cwiter l' ovraedje D.T.W.
    • Kéne diloujhe ki ç' fourit cwand il aprindît l' moirt di leu pere Motî Toussaint (fråze rifondowe).
    • Elle aveut-st ataké a dvoircî d' si ome et vola les beas sondjes revolés et l' lursete mascråwêye; tot a l' diloujhe, elle endè touma malåde Jean-Pierre Dumont (fråze rifondowe).
  2. (mot d’ meteyo) foite plouve.
    • I ploût a rlaye, c' est pire k' ene diloujhe.
    • Por mi c' est l' CalinKi shofele divins
      L' diloujhe Arthur Xhignesse (fråze rifondowe).
    • I gote
      Gotea gote
      E m' gurnî.
      A l' ouxh,
      El diloujhe,
      Ene feme di bleuwe pire
      Sondje
      A l' posteure di tchår et d' sonk
      Ki soctêye
      El coulêye Jean-Denys Boussart (fråze rifondowe).
    • Tant ki l' diloujhe ni råyrè nén l' raecene ki l' loye al tere, i n' mourrè måy, minme s' i ploye li screne Louis Lagauche (fråze rifondowe).
  3. petaedje-evoye divant èn innmi.
    • Li floxhe a dmanou la on moumint, sins bodjî, sins moti, mowale di saizixhmint, pu ci fourit-st ene diloujhe di tos les diåles Jean-Pierre Dumont (fråze rifondowe).
    • Tot d' on côp, i plova, ci fourit ene diloujhe sins pareye so l' fôre D.T.W.
  4. L' årmêye si meta-st a l' diloujhe D.T.W.
  5. estance d' ene plaece k' est tote cou dzeu cou dzo.
    • dloujhe k' i gn a laddins]}} !
    • End a ene di dloujhe dins ç' botike la dloujhe
  6. måleur.
    • Mins ki l' Bon Diu nos wåde d' ene si teribe diloujhe !Louis Lagauche, "L' inmant", Ås walons, (1947), p. 121 (fråze rifondowe).

Ratourneures

[candjî]
  1. a l' diloujhe ki tchoûle. F. en pleurs.
    • Dji l' a trové a l' diloujhe.
    • Li tins èst-st-al dilouhe,
      c’èst l’ tins dès paraplus
      li tins èst-st-al dilouhe
      èt mès-îdéyes ossu
      — CRis.)
  2. taper al diloujhe
  3. si taper al diloujhe, si mete a l' diloujhe

Parintaedje

[candjî]

Sinonimeye

[candjî]
estance di grande poenne
estance d' ene plaece cou dzeu cou dzo

Ortografeyes

[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : C13

Ratournaedjes

[candjî]
estance d' ene sakî ki voet tot e noer
grosse plouve
coraedje-evoye e tos sinses
estance d' ene plaece cou dzeu cou dzo
måleur