Aller au contenu

gåté

Èn årtike di Wiccionaire.
Loukîz eto : gate.

Prononçaedje

[candjî]

Pårticipe erirece

[candjî]

gåté omrin

  1. pårticipe erirece omrin do viebe del prumire troke: «gåter».
    • Elle l' a bråmint trop gåté, si ptite tchote.
    • Tot ça lyi aprindeut ossu ki, dins l' veye, i n' åreut waire di plaijhis ki n' serént nén gåtés pa ene sôre u l' ôte Joseph Houziaux (fråze rifondowe).

Addjectif

[candjî]
singulî pluriyal
omrin gåté gåtés
femrin padrî gåtêye gåtêyes
femrin padvant gåtêye gåtêyès

gåté omrin (come addjectif djondrece, metou padvant u padrî l’ no)

  1. pus ki maweur, tot djåzant d' on frut.
    • Ene gåtêye peme fwait gåter tot l' tchena.
  2. noer et distrût, tot djåzant d' on dint.
    • Dj' a fwait råyî tos mes dints gåtés.
  3. foirt milouté, tot djåzant d' èn efant.
    • Des gåtés djonnes, ki c' est !
    • Vos m' savoz sognî, dorloter, fé gaiy, Dji so pus gåté k' on måvnant efant Franz Dewandelaer (fråze rifondowe).
    • Efants bedjes trop gåtés, dj' avéns dmandé si on n' pleut nén aveur ôte tchoi ki des betes come legumes k' on nos sierveut a midi et co al nute Émile Pècheur (fråze rifondowe).


Mots d’ aplacaedje

[candjî]

gåté pouri, pouri gåté

Sinonimeye

[candjî]

Ratournaedjes

[candjî]
pus ki maweur, tot djåzant d' on frut
noer et distrût, tot djåzant d' on dint
foirt milouté, tot djåzant d' èn efant


Sustantif

[candjî]
singulî pluriyal
omrin gåté gåtés
femrin gåtêye gåtêyes

gåté omrin

  1. djin, efant k' est pår milouté.
    • T' es-st on gåté; ti n' sai çou k' c' est d' viker.
  2. djin, efant li pus milouté d' ene grande djin.
    • C' est l' gåté di s' pårén.
    • I s' dimande, sins l' poleur trover,
      Kî k' a vnou d' ene seule enondêye,
      Lyi prinde insi s' plaece di gåté. Martin Lejeune, “ Œuvres lyriques du poète Martin Lejeune” p.149, « Lu tchin djalos » (fråze rifondowe).
  3. (pus stroetmint) dierin efant d' ene grosse famile.
    • Birdjite, c' esteut l' gåtêye.
  4. pårteye k' est distrûte dins on frut, on dint.
    • Li dintisse a greté l' gåté, pu plombé l' dint.
    • On magne bén ces pemes la, gn a k' a rsaetchî l' gåté.

Ratourneures

[candjî]

fé l' gåté

Sinonimeye

[candjî]
  • (efant li pus milouté d' ene grande djin) : chouchou
  • (dierin efant d' ene grosse famile) : Loukîz a : « racoulot »

Ratournaedjes

[candjî]
efant li pus milouté d' ene famile