adegnî
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Bodje « degne » avou l’ betchete « a- » des viebes ey avou l’ cawete di codjowaedje « -î » des viebes, dedja la dins l’ vî lingaedje d’ oyi (vî francès « adaignier »)[1]. Mins ddja e latén, on-z a dignare, « rinde degne ». Po l’ betchete, cf. roumin îndemna, « priyî ene sakî, ecoraedjî », foû do minme sitok latén.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- prononçaedje zero-cnoxheu : /a.dɛ.ˈɲiː/ (minme prononçaedje pattavå)
- Ricepeures : ade·gnî
Viebe
[candjî]adegnî (viebe å coplemint) (2inme troke) (codjowaedje)
- traitî avou atincion, avou respet.
- Adegnî les viyès djins.
- Tocosté l' amour si håynéve
Wice k' i passéve, on l' adegnive— Martin Lejeune, "L’amour vint dè passer", dins « L’année des poètes » (1892), p. 230 (fråze rifondowe). - Dji vôreu ravôtyî tos mes rimeas dvins ene fleur
Plamour k' dj’ a les pinses k’ avou ene si ritche mousseure,
I serént-st adegnîs, wårdés come on bea live ! — Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « Råvions d’ hanteû (1923), p. 103 (fråze rifondowe).
- salouwer.
- Il adegne. — Motî Haust (fråze rifondowe).
- (mot d’ rilidjon) responde a ene priyire, ene dimande.
- Ossu, si fjha t ele må d' leu sôrt,
Et po-z adegnî leu priyire,
L' aviedje leya toumer sol pire,
Foû di s' boke, on bai bros dint d' ôr. — « Pâhûles rîmês » (1897), "Li Saint Nicoleie", p.28 (fråze rifondowe).
- Ossu, si fjha t ele må d' leu sôrt,
- degnî.
- Ene fråze d’ egzimpe est co a radjouter.
Parintaedje
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
[candjî]Anagrame
[candjî]Sourdants
[candjî]Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Viebes do walon avou l' betchete a-
- Viebes do walon avou l' cawete -î
- Mots walons rtrovés e vî lingaedje d' oyi
- Mots do walon do minme sourdant k' on mot do vî francès
- Mots ki s' prononcèt parey totavå
- Mots do walon di troes pîs
- Viebes do walon
- Viebes do walon ki s' codjowèt come waitî
- Motlî do walon pol rilidjon