colåd

Loukîz eto : Colåd, colas, Colas, colâ, colâs.

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye

Pitit no walon divnou on cmon no : « Colåd » (Colârd), avou assaetchance di « colon » po sacwants sinses; çou ki dene on mot avou l’ cawete « -åd »; mot cité dins l’ FEW 7 110a.

Prononçaedje

AFE :
- diferins prononçaedjes : /kɔ.ˈloː/ (betchfessî å, halcrosse rîlêye) (minme prononçaedje pattavå)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /kɔ.ˈlɔː/
Ricepeures : co·låd

Sustantif

	singulî	pluriyal
omrin	colåd	colåds
femrin	colåde	colådes

colåd omrin

(oujhea) cok.
- Si vos espaitchîz d' fé bate les colåds, erclamez po n' pus laixhî bate les omes — Joseph Brismé, dins l' Live Gaston Hoyaux so les scrijheus do payis del Lovire (1931) p. 117 (fråze rifondowe).
(oujhea) ôte no do ritchåd, ki l’ sincieus no, c’ est : Garrulus glandarius.
- Les dmoreus, c' est des oujheas k' acovèt et passer l' ivier e l' minme plaece. T' as laddins li måvi, li gros-betch, li colåd, li betche-pot, l' agaesse — Lucyin Mahin, Ène bauke su lès bwès d’ l’ Ârdene, p. 317 (fråze rifondowe).
(dins èn arinnoe) (tinrûlmint) po-z atôtchî ene djin k’ on voet voltî (efant, feme).
- Oyi, mi ptit colåd, i sont-st å djårdén e trén d’ code les poes d’ Rome. — Félicien Barry, Lèyon Cranasse, champète par amour, p. 169 (fråze rifondowe).
- Vinoz, mi ptit colåd, vos ashir so mi eschô. — Georges Willame (fråze rifondowe).
(noûmot pa stindaedje do sinse) (éndjolike) hårdêye (loyén internete) k’ on va l’ pus voltî dsu, a pårti d’ on betchteu.
(fleur) rodje fleur ki florit e moes d’ awousse el Walonreye, ki l’ sincieus no, c’ est : Papaver rhoeas.

Ratourneures

rodje come on colåd (sinse di « cok »)
schiter come on colåd (sinse di « djuråd »)

Mots d’ aplacaedje

Sinonimeye

(arinna po ene djin k' on voet voltî) : poyon; Loukîz a : « poyon »
(hårdêye voltî vizitêye) : rimarke
(rodje fleur) : pavoe; Loukîz a : « pavoe »

Pwaire minimom

colon (pidjon)

Ortografeyes

Divant 1900 :

colâs : G8
colau : G0

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

E rfondou walon :

colåd : programes Linux Suse

Ratournaedjes

cok

Loukîz a : « cok »

Francès : coq ^(fr)

Garrulus glandarius

Loukîz a : « djuråd »

Francès : geai ^(fr)

arinna po ene djin k’ on voet voltî

Loukîz a : « poyon »

Francès : chéri ^(fr), pigeon ^(fr), poussin ^(fr)

hårdêye voltî vizitêye

Inglès : bookmark ^(en)-r
Francès : favori ^(fr), rimarke ^(fr)

rodje fleur

Loukîz a : « pavoe »

Inglès : poppy ^(en)
Francès : coquelicot ^(fr)

Sourdants

Etimolodjeye (cawete -åd): ALW 8

(pol coirbå, scrît colâ) p. 103, notule 9
(po l' ôrimiele, dins « colåd-piråd ») p. 114, notule 11