stantchî
Apparence
(Redjiblé di sitantchî)
Cogne prumrece (dirî voyale) |
Dispotchaedje (dirî cossoune) |
Divanceye voyale (dirî cossoune) |
---|---|---|
stantchî | sitantchî | estantchî |
Etimolodjeye
[candjî]vî lingaedje d’ oyi « estanchier », lu minme do patwès latén « stānticāre ».
Viebe
[candjî]Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | s(i)tantche |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | s(i)tantchîz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | s(i)tantchans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | s(i)tantchnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | s(i)tantchrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | s(i)tantchive |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | s(i)tantche |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | s(i)tantchî |
Ôtes codjowaedjes | come waitî |
stantchî (viebe å coplemint)
- espaitchî (ene aiwe) di cori.
- Il ont stantchî l' ri; gn a pus nole aiwe k' arive e nosse waide.
- espaitchî (èn ôte likide) di cori.
- Metoz ene picete po stantchî l' forsonnaedje.
- espaitchî d’ passer.
- Les grands bresses di bwès ki stantchént l' voye di fier s' avént levé po nos leyî passer — Motî d’ Vervî (fråze rifondowe)..
- fé djoker.
- On loméve ci plante la stantche-boû, k' i djhént, pask' i les vatches ki paxhént stantchént tot-z arivant djondant.
- (viebe å prono) s’ arester.
- Qui voloz vs, li rowe toûne sins djamåy si stantchî !
— Louis Lagauche, "Les belès-eures" (1928), p. 125 (fråze rifondowe). - Mins l’ veye ni si stantche måy : les oujheas ravolît,
Ricmincît leus tchantreyes ; li viye tere ferit ene foice
Et les bouxhons spatés ridressît leus ramayes
— Henri Simon, "Li rvindje di l' åbe" (fråze rifondowe).
- Qui voloz vs, li rowe toûne sins djamåy si stantchî !
- (viebe å prono) s' arester (tot djåzant d' on likide).
- Lådjès pwaires di houyires wice ki l' broûlî si stantche
Ou ki veyèt s' impli – cwand l' cir pleure totavå–
Des måssîtès corotes ki vs dinèt po discandje,
Al fouwaye des setcheurs on môlion come rouwå— Louis Lagauche, "L' inmant", Å neûr payîs dè l’ hoye, (1947), p. 129 (fråze rifondowe).
- Lådjès pwaires di houyires wice ki l' broûlî si stantche
Parintaedje
[candjî]Mots d' aplacaedje
Minme sourdant etimolodjike :
Sinonimeye
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
[candjî]Pårticipe erirece
[candjî]singulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | stantchî | stantchîs |
femrin | stantcheye | stantcheyes |
stantchî omrin
- Pårticipe erirece omrin do viebe "stantchî".
Addjectif
[candjî]singulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | stantchî | stantchîs |
femrin padrî | stantcheye | stantcheyes |
femrin padvant | stantcheye | stantcheyès |
stantchî omrin (come addjectif djondrece, metou padvant u padrî l’ no)
- stampé, hazi.
- Sol fiesse,
I gn a-st on tourniket
Avou des tchvås d’ bwès
Roeds come des pikets
Ki sont Modele:~îs so plaece. — Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « C’èst l’ fièsse », 1912-1913, p.74 (fråze rifondowe).
- Sol fiesse,
Ratournaedjes
[candjî]Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Mots ki cmincèt avou S shuvou d' ene ôte cossoune
- Mots walons rtrovés e vî lingaedje d' oyi
- Viebes
- Viebes do walon ki s' codjowèt come waitî
- Viebes å prono do walon
- Pårticipes erireces do walon
- Pårticipes erireces do walon avou l' cawete -î
- Viebes do walon ki l' pårticipe erirece est parey ki l' infinitif
- Addjectifs do walon
- Addjectifs ås cénk cognes ortografikes
- Addjectifs do walon metous padvant ou padrî