spér
Apparence
Mwaisse cogne | Avou ene divanceye voyale (dirî cossoune ; Coûtchant walon) |
---|---|
spér | espér |
Etimolodjeye
[candjî]Tayon-bodje latén « spiritus » (shofla).
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- prononçaedje zero-cnoxheu : /speʀ/ /speːʀ/ /spɛːʀ/ /spiːʀ/ Modele:cBS-é
- prononçaedje zero-cnoxheu : /speːʀ/
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
spér | spérs |
spér omrin
- djin k' est moite, mins ki rvént sol tere, sins coir, po fé sogne ås vicants.
- Les calins n' veyèt måy di spérs (J. Dejardin).
- Li spér di cwand dji vs racontéve, c' esteut ene loumrote — Willy Marchal (fråze rifondowe).
- Gn aveut on spér e foûme di fabrike ki s' pormoennéve avå l' fagne.
- Djë sèrè d’dja d’zo têre, come on spîr sins-ouchas. — Jacques Desmet, Noer Boton l° 505, p. 9..
- On ndè va nute et djoû, passant viyaedjes et veyes, ewaerant les efants ki nos loukèt roter, et k’ ont l’ air di nos prinde po des spérs. — Joseph Mignolet, « Al Bèle Fontinne », comèdèye di treûs akes, 1924, p.31 (fråze rifondowe).
- I sint k' lyi crexhe el tiesse deus verts ouys di houprale
Ki lyi fjhèt vey des spérs, des loumrotes, des macrales
Et des meyes di soteas dansant come å sabat ! — Louis Lagauche, "Li ptit hierdî" (1926), p. 91 (fråze rifondowe).
Ratourneures
[candjî]- rivni a spér : rivni so tere come espér.
- ravizer on spér : esse foirt maigue.
- vî spér : dins les dijhêyes po djåzer d' èn ovrî ki boute rade et bén.
- C' est on vî spér po l' ovraedje. — Motî Haust (fråze rifondowe).
- Il est abeye come on vî spér. — Motî Haust (fråze rifondowe).
- I freut blåme a on vî spér. — Motî Haust (fråze rifondowe).
Sinonimeye
[candjî]Mots d’ aplacaedje
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ôtès ortografeyes (avou des sourdants nén rkinoxhous) :
- spîr : -
Ratournaedjes
[candjî]aparexhaedje d' on moirt
Addjectif
[candjî]II. [addj., todi padrî]
- ki n’ egzistêye nén, u k’ egzistêye, mins k’ on n’ voet nén.
- La co ene "emission spér" nén dins l' lisse des emissions di « Vivacité » — André Gauditiaubois (fråze rifondowe).
- Loukîz a : forveyou. F. fantôme.
- veye espér : veye k’ i gn a pus nouk k’ î dmeure.
- Tot d' on côp, djusse après l' crestea d' såvlon, vo nos la aplonkés å fén mitan d' on viyaedje espér — Lucyin Mahin.