Aller au contenu

spåde

Èn årtike di Wiccionaire.
Loukîz eto : spade.
Alofômes di s(i)- / (e)s-
Cogne prumrece
(dirî voyale)
Dispotchaedje
(dirî cossoune)
Divanceye voyale
(dirî cossoune)
spåde sipåde espåde

Etimolodjeye

[candjî]

Tayon-bodje latén « expandere » (mete e l' air, disployî, diswalper), lu-minme do tayon-bodje latén « pandere » (stinde, håyner, drovi) tayon-bodje latén « ex- » (ki shonne rafoircixhante), çou ki dene on mot avou l’ betchete « s- » des viebes.

Prononçaedje

[candjî]

Viebe

[candjî]
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) spåd
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) spårdoz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) spårdans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) spådnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) spådrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) spårdeu
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) spåde
pårt. erirece (dj’ a, vos av) spårdou
Ôtes codjowaedjes come ratinde

spåde (viebe å coplemint) (å prono : si spåde)

  1. leyî cori (on likide) totavå.
    • I m' a gougnî m' djate, et m' fé spåde li cafè.
    • Dj' a spårdou l' modoe d' laecea.
    • Waite a twè di n' nén spåde ti sope.
    • C' est del yô spårdowe Motî del Lovire (fråze rifondowe).
    • On dit bén ki l' Bon Diu vént spåde dissu ses teres
      Ene sacwè ki dsu ls ôtes, il a peu do vudî Motî Pirsoul (fråze rifondowe).
    • Dj' apice ene loke po tot rnetyî; dji spåd tote l' intche dissu mes doets — R'nèthî (fråze rifondowe).
  2. leyî tchaire pattavå ene plaece.
    • Dj' a spårdou l' fôraedje Motî del Lovire (fråze rifondowe).
    • I m' a spårdou l' boesse di pontes Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
    • Sol vroûlté waezon stoelé d' magriyetes,
      Li solo spårdeut ses rglatixhants rdjets— Émile Wiket, "Fruzions d' cour", "Mins poqwè" (fråze rifondowe).
  3. (pus stroetmint) stinde (l' ansene) totavå on tchamp
  4. diner a tertos.
    • Ele sipåd ses bénfwaits so les målureus.
    • Gn a des flouxhes di doûceurs dins l' cour di bråmint des djins, mins i s' espaitchèt d' les spåde so ls efants ki les fjhèt edaiver Pierre-Joseph Dosimont (fråze rifondowe).
  5. fé cnoxhe a tertos (ene novele)
  6. furler (les liårds).
    • Tos les ptits cwårs di leu vicaedje, vos les spårdoz, come a plaijhi Henri Lerutte (fråze rifondowe).

Ratourneures

[candjî]
  1. sipåde l' ansene u : u : u : sipåde les flates : sitramer a l' ansene, sitårer ås flates. F. épandre le fumier.

Parintaedje

[candjî]

Sinonimeye

[candjî]
leyî cori on likide
sitårer totes pititès sacwès
stinde l' ansene so on tchamp
dispinser bråmint

Ortografeyes

[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

[candjî]
leyî cori on likide pattavå tot
sitårer totes pititès sacwès
stinde l' ansene so on tchamp
dispinser bråmint des cwårs Loukîz a : furler

Codjowa

[candjî]

spåde

  1. suddjonctif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « spåde »
    • I n' fåreut nén k' i spåde cisse novele la.