såme
Apparence
-
såme (di pexhe)
-
vi scrijhaedje avou l' mot «såme» (psåme)
Etimolodjeye 1
[candjî]Tayon-bodje latén « sagēna » (« sagena ») lu-minme do bodje « σαγήνη » (minme sinse).
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /sɔːm/ /saːm/ /soːm/ (betchfessî å)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /sɔːm/
- Ricepeures : nén rcepåve
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
såme | såmes |
såme omrin et femrin
- (mot d’ pexheu) filet d' pexhe, pus long k' lådje, avou des bole di plonks ådzo, tindou d' on costé a l' ôte d' ene aiwe.
- Djezus tot rotant li long del mer di Galileye veya deus frés, Simon lomé Pire, et Andrî s' fré, ki tapént leus såmes e l' mer, ca il estént pexheus — Nicolas Defrecheux, ratournant sint Matî avou François Bailleux et Auguste Hock (fråze rifondowe).
- Gn a les blancs d' l' Aiwe di Lesse ki rmontèt disk' å pont des Barbouyons; c' est po ça k' on n' î va nén, å såme — Lucyin Mahin (fråze rifondowe).
- (pa stindaedje do sinse) çou k' on vôreut bén adiercî.
- Li såme des djowes del Passion, c' esteut di mostrer l' Evandjîle, sins esplikêyes.
- Li såme del fotbale, c' est d' piter dins l' balon disk' a l' egayoler dins l' cadje. — Lucyin Mahin.
- Li såme di ç' soce la, sorlon li prumî hagnon des statuts, c' est di fé cnoxhe les apoirts des Walons dins l' veye economike et culturele del Suwede. — Pablo Sarachaga.
Ratourneures
[candjî]- fråzlete di såme (croejhete) fråzlete ki mostere çou k' on vout adiercî.
Parintaedje
[candjî]Mots d’ aplacaedje
[candjî]Sinonimeye
[candjî]Ortografeyes
[candjî]- saîme : [!sd1900] NDef so Wikisourd
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
[candjî]long filet d' pexhe
çou k' on vôreut bén adiercî
Codjowas
[candjî]såme
- indicatif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « såmer ».
- suddjonctif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « såmer ».
- kimandeu prezintrece, deujhinme djin do singulî, fôme camaerådrece, do viebe « såmer ».
- On n' va nén dizo l' pont des Barbouyons cwand on såme — Lucyin Mahin (fråze rifondowe).
Etimolodjeye 2
[candjî]såme | psåme |
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
såme | såmes |
såme omrin
- longue priyire catolike, riprinjhe des djwifs.
- Li vèie Crustînn (c’esteû l’feum dè maiss) m’aprinda par keûr li dé-prô-fondiss è latin ; è chak fèie k’on sonév ine transs, ou k’i pacév inn ètermin, el no fév mett a gno dévôttmin, è mi ji rècitév li sôm da David po lè moir è lè moran— Henri Forir, Notul so lè bazè skol dè vî tin, 1862.
- longue priyire, k' on n' comprind nén bén, metans ene priyire muzulmande.
- Les Trouks avént fû Tot tnant leu cawe e leu cou, Sins pan ni pîce, et sins farene Sins tchanter leus såmes ni matenes (Paskeye do sidje di Wîne).
Sinonimeye
[candjî]Ratournaedjes
[candjî]Waitîz eto
[candjî]Lijhoz l’ årtike såme (discramiaedje) so Wikipedia
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Mots do walon vinant do latén
- Mots avou l' betchfessî å
- Mots do walon d' on seu pî
- Sustantifs do walon
- Sustantifs do walon ki l' omrin et l' femrin sont pareys
- Motlî do walon po les pexheus
- Mots do walon avou des ratourneures
- Codjowas do walon
- Codjowas do cåzant d' l' Indicatif Prezintrece do walon
- Codjowas do rwaitant d' l' Indicatif Prezintrece do walon
- Codjowas do cåzant do Suddjonctif Prezintrece do walon
- Codjowas do rwaitant do Suddjonctif Prezintrece do walon
- Codjowas d' l' atôtchî do Cmandeu do walon
- Dobès rfondowes do walon