xhaler
Walon (Rifondou)[candjî]
Etimolodjeye[candjî]
Bodje * «scouler» d' on bodje « cou » avou ene betchete s- di rsaetchaedje (rissaetchî l' cou, po on solé, çou ki fwait cleper); ridaedje sk => H so Lidje, çou k' a dné «houler»; adonpwis, avou a-divnance del voyale do prumî pî dinant «haler» et «chaler»; çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes.
Prononçaedje[candjî]
- AFE :
- diferins prononçaedjes : /ʃa.ˈle/ /ha.ˈle/ /ʃa.ˈlɛ/ /hu.ˈle/ /ça.ˈlɛ/ /çu.ˈle/ (betchfessî xh)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ʃa.ˈle/
- Ricepeures : xha·ler
Viebe[candjî]
| Djin et tins | Codjowa |
|---|---|
| Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | xhale |
| Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | xhalez |
| Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | xhalans |
| Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | xhalnut |
| Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | xhalrè |
| Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | xhaléve |
| Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | xhale |
| pårt. erirece (dj’ a, vos av) | xhalé |
| Ôtes codjowaedjes | sipepieus tåvlea |
xhaler
- (v. sins coplemint) (mot d’ medcén) roter tot haetchant ene djambe (djin), ene pate (biesses).
- Gn a vosse vatche ki xhale.
- (viebe å coplemint) rinde tot toirdou.
- Vos avoz xhalé m' pene — Motî Toussaint (fråze rifondowe).
- (viebe å coplemint) toide (li boke), dins les ratourneures : « xhaler ene guguye », « xhaler s’ trô »
- I xhale ene gueuye ki po s' misser — Motî Toussaint (fråze rifondowe).
Parintaedje[candjî]
(minme sourdant etimolodjike)
Loukîz a : « cou »
Mots d’ aplacaedje[candjî]
Sinonimeye[candjî]
Ortografeyes[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : E170
Ratournaedjes[candjî]
roter tot haetchant ene djambe
