djômyî
Walon (Rifondou)[candjî]
Etimolodjeye[candjî]
Tayon-bodje vî francike * « gaumyan » (sinse?), çou ki dene on mot avou l’ dobe cawete « -yî » des viebes; mot cité dins l’ FEW 16 26a.
Prononçaedje[candjî]
- AFE :
- diferins prononçaedjes : /d͡ʒoː.ˈmjiː/ /d͡ʒɔ̃.ˈmjiː/ /d͡ʒɔ̃.ˈmjɛ/ /d͡ʒɔ̃.ˈmje/ /d͡ʒoː.ˈmji/ /d͡ʒoː.mi.ji/ Prononçaedje a radjouter (waitîz cial ådzo e hagnon «ortografeye»)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /d͡ʒoː.ˈmjiː/
- Ricepeures : djô·myî
Viebe[candjî]
Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | djômeye |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | djômyîz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | djômians |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | djômeynut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | djômeyrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | djômyive |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | djômeye |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | djômyî |
Ôtes codjowaedjes | come tcheryî |
djômyî (v. sins coplemint)
- (fizike) aler tot doûçmint, sins blame, tot djåzant d' on feu.
- Et bén waitî kel feu våye bén toltins, et nén djômyî dtrop, et stofer — Lucyin Mahin, Vera (fråze rifondowe).
- Portant, dzo li spexheur del tére k' avize d’ esse moite,
on resse di veye djômeye, ene foice catcheye overe
— Henri Simon, "Li pan dè Bon Diu", "Li sûrdèdje" (fråze rifondowe).
- risker di s' enonder, tot cåzant d' ene revolucion.
- E Marok, gn a co pont d' revintreye (come e 2011 dins des ôtes payis arabes), mins ça djômeye — Claire Paulet (fråze rifondowe).
- (mot d’ coujhnåjhe) cure tot doûçmint.
- Sol plate-buze, on cok di faizan oubén on live djômyive dins ene casrole di croufier — Léon Gengoux (fråze rifondowe).
- (mot d’ medcén) esse ki s' diswalpêye, tot djåzant d' ene maladeye.
- Il est coûtchî tot fayé, mins i gn a lontins k' ça djômyive — Motî Gilliard (fråze rifondowe).
- dimorer sol cour (dins l' estoumak) tot djåzant d' èn amagnî.
- Li miyôle d' ersè al nute m' a djômyî sol cour — Motî Forir (fråze rifondowe et rarindjeye).
Parintaedje[candjî]
Sinonimeye[candjî]
aler tot doûçmint, sins blame, tot djåzant d' on feu
cure tot doûçmint
Ortografeyes[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
- djômë : G205 p. 83
- djômyî : O0, C99, S117; djômyi C1, C99, G205 p. 83 (pårticipe erirece)
- chômyè : G205 p. 84
- djômiyi : G205 p. 83
- djaumyi : C13, O2
- djômiè : G205 p. 83
- djômier : S117, G205 p. 83
- djômiyè : G205 p. 83
- djoûmyi : G205 p. 83
- djôm ( (4e sôre ) : E34, E170, G205 p. 83
- djôrmi : G205 p. 83
- chômer : G205 p. 84
- djômî : C9, C106, E1, G205 p. 83
- djèmi : G205 p. 83
E rfondou walon :
Li mot n’ est nén dins : R13
Ratournaedjes[candjî]
Pårticipe erirece[candjî]
djômyî (nén candjåve)
- Pårticipe erirece do viebe « djômyî ».
- Nosse feu a djômyî tot on tins, mins asteure il est distindou.
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Mots do walon vinant do vî francike
- Mots do walon avou ene dobe cawete
- Viebes do walon avou l' dobe cawete -yî
- Mots do walon di deus pîs
- Viebes do walon
- Viebes do walon ki s' codjowèt come tcheryî
- Motlî do walon pol fizike
- Motlî do walon pol coujhnåjhe
- Motlî do walon po les docteurs
- Mots ki sont dins l' motî Denis
- Mots ki l' rifondowe est dins l' motî Denis
- Pårticipes erireces do walon
- Mots nén candjåves do walon
- Viebes do walon ki l' pårticipe erirece est parey ki l' infinitif