si håyner

Walon (Rifondou)

Cisse pådje ci do Wiccionaire n’ est co k’ ene esbåtche.
Si vos avoz des cnoxhances sol sudjet, vos nos ploz aidî tot rtchôcant des dnêyes so l’ årtike : clitchîz sol boton « candjî » po radjouter des infôrmåcions.

II. si håyner [v.pr.]

1. si mostrer avå les voyes, bén gåyotêye (sovint tot djåzant d' ene feme).
   • Ele ni fwait nén bén di s' håyner insi (H. Forir).
   • Å cminçmint, dis-dj', nosse djonne djouguete,
     N' aveut nén l' air do raetchî dssus:
     Ele si håynéve prôpe et schayete
     Sol coine di s' soû, djusse å droet d' lu— Henri Simon, "Fåt bate li fiér tant qu’il èst tchaud" (1884) (fråze rifondowe).
   • K' est çki les ôtes vont dire åresse,
     Il årè bon di s' håyner dmwin ! — Martin Lejeune, “ Œuvres lyriques du poète Martin Lejeune” p.153, « One surprîse » (fråze rifondowe).
   • Li vraiy pôve ni oize nén s’ håyner
     Et les djins d’ ouys ni sont midones
     Ki pol ci k’ flaire li pôvrité,
     K’ a l’ tour do djemi, di vs finde l’ åme. — Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.69, “L’Onai d’ôr” (fråze rifondowe).
   • Les Janes, les Djetrous, les Elizes Si håynèt so les soûs d' l' eglijhe Avou leus pus beas falbalas (A. Ramet).
2. si fé vey po vinde ene sacwè.
   • Ele vineut tot timpe å matén
     Al Poite-ås-Åwes, mågré l’ froedeur.
     Et s’ î håynéve des longuès eures,
     Po vinde ses nûles ås pôvès djins
     Ki vont, ç’ djoû la, don håre don hote
     Tchanter totes sôres di sohaits. — Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.75, “Li Vîle Martchande di Nûles” (fråze rifondowe).
3. mostrer k' on-z a fwait åk di bén et s' endè vanter.
   • Nouk ni s' håynêye cwand c' est k' i vout fé l' bén — TchWa (fråze rifondowe).
4. (éndjolike) s' afitchî so waitroûle.
   • Ene aroke tot l' minme... li programe "DICT" èn ricnoxhe nén les letes foû ASCII; do côp, "afront" eyet "afronté" c' est l' minme por lu; ça fwait k' i gn årè adon des intrêyes "parazites" ki s' vont håyner pa des côps (P. Sarachaga).
5. si piede.
   • Nos estans håynés.
6. si dire inla, tot djåzant d' ene rîle.
   • Li principe d' Archimede si håynéve insi.

Sinonimeye

• (èn pus trover si tchmin): si piede, si forvoyî.

Ratournaedjes

• F. étaler ses apas, s'afficher, se montrer, parader.
• F. s'afficher.
• F. se fourvoyer.
• F. s'énoncer.