Rawete:Codjowaedje do walon/ratchessî
Codjowaedje do viebe ratchessî
Viebe del deujhinme troke
avou candjmint SS ⇨ S divant ene cossoune.
| Môdes sins djin | ||
|---|---|---|
| Prezintrece | Erirece | |
| Infinitif | ratchessî | aveur/awè ratchessî |
| Djerondif | e/tot ratchessant | e-z/tot-z åyant ratchessî |
| Pårticipe | ratchessant | ratchessî ratchesseye (femrin) |
| Indicatif | ||
|---|---|---|
| Prezintrece | Ripassé prezint | |
| dji (dj’) | ratchesse | a ratchessî |
| ti/to (t’) | ratchesses | as ratchessî |
| i/ele/on (il/elle/on-z) | ratchesse | a ratchessî |
| nos/dji (ns/dj’) | ratchessans | avans ratchessî |
| vos (vs) | ratchessîz | av(oz) ratchessî |
| i/ele (il/elle) | ratchessèt ratchesnut |
ont ratchessî |
| Erirece durant | Ripassé erirece durant | |
| dji (dj’) | ratchessive | aveu ratchessî |
| ti/to (t’) | ratchessives | aveus ratchessî |
| i/ele/on (il/elle/on-z) | ratchessive | aveut ratchessî |
| nos/dji (ns/dj’) | ratchesséns | avéns ratchessî |
| vos (vs) | ratchessîz | avîz ratchessî |
| i/ele (il/elle) | ratchessént | avént ratchessî |
| Erirece | Ripassé erirece | |
| dji (dj’) | ratchessa | ava ratchessî ouri ratchessî |
| ti/to (t’) | ratchessas | avas ratchessî ouris ratchessî |
| i/ele/on (il/elle/on-z) | ratchessa | ava ratchessî ourit ratchessî |
| nos/dji (ns/dj’) | ratchessîs | avîs ratchessî |
| vos (vs) | ratchessîz | avîz ratchessî |
| i/ele (il/elle) | ratchessît | avît ratchessî |
| Futur | Ripassé futurrece | |
| dji (dj’) | ratchesrè | årè ratchessî |
| ti/to (t’) | ratchesrès | årès ratchessî |
| i/ele/on (il/elle/on-z) | ratchesrè | årè ratchessî |
| nos/dji (ns/dj’) | ratchesrans | årans ratchessî |
| vos (vs) | ratchesroz | åroz ratchessî |
| i/ele (il/elle) | ratchesront | åront ratchessî |
| Suddjonctif | ||
|---|---|---|
| Prezintrece | Erirece | |
| ki dji (dj’) | ratchesse | åye ratchessî |
| ki ti/to (t’) | ratchesses | åyes ratchessî |
| k’ i/ele/on (il/elle/on-z) | ratchesse | åye ratchessî |
| ki nos/dji (ns/dj’) | ratchessanxhe | åyanxhe ratchessî |
| ki vos (vs) | ratchessîxhe | åyoxhe ratchessî |
| k’ i/ele (il/elle) | ratchessexhe ratchesnuxhe |
åyexhe ratchessî euxhnuxhe ratchessî |
| Erirece durant | Ripassé erirece durant | |
| ki dji (dj’) | ratchessaxhe | euxhe ratchessî |
| ki ti/to (t’) | ratchessaxhes | euxhes ratchessî |
| k’ i/ele/on (il/elle/on-z) | ratchessaxhe | euxhe ratchessî |
| ki nos/dji (ns/dj’) | ratchessénxhe | euxhénxhe ratchessî |
| ki vos (vs) | ratchessîxhe | euxhîxhe ratchessî |
| k’ i/ele (il/elle) | ratchessénxhe | euxhénxhe ratchessî |
| Condicioneu | ||
|---|---|---|
| Prezintrece | Erirece | |
| dji (dj’) | ratchesreu | åreu ratchessî |
| ti/to (t’) | ratchesreus | åreus ratchessî |
| i/ele/on (il/elle/on-z) | ratchesreut | åreut ratchessî |
| nos/dji (ns/dj’) | ratchesréns | åréns ratchessî |
| vos (vs) | ratchesrîz | årîz ratchessî |
| i/ele (il/elle) | ratchesrént | årént ratchessî |
| Kimandeu | ||
|---|---|---|
| Prezintrece | Erirece | |
| ratchesse | åye ratchessî | |
| ratchessans | åyanxhe ratchessî | |
| ratchessîz | åyoxhe ratchessî | |
Notule d’ esplikêyes :
- li sene « / » schåye les diferins ådjeus a çt edroet la.
- les djins inte åtchetes c’ est dvant ene voyale
- li pårticipe prezintrece est rålmint eployî foû do djerondif.
- dins l’ djerondif, li cogne tot c’ est po Lidje Hôte Årdene.
- el deujhinme djin do singulî, c' est l' cogne camaerådrece k' est rålmint eployî.
- dins les pronos sudjets des cåzants pluriyals, dji c’ est po Mîtrinne eyet Basse Årdene.
- dins l’ indicatif/suddjonctif prezintrece, a l’ 3inme djin do pluriyal, les cognes -èt/-exhe c’ est po Lidje, ÅrdenSi et Cerfontinne et les cognes -nut/-nuxhe c’ est po Nameur, Tchålerwè et l’ Braibant walon.