vicant

Èn årtike di Wiccionaire.

Walon (Rifondou)[candjî]

Etimolodjeye[candjî]

Do viebe « viker », (avou les rîles di scrijhaedje do son K) avou l’ cawete « -ant ».

Pårticipe prezintrece[candjî]

vicant (nén candjåve)

  1. pårticipe prezintrece do viebe « viker ».
    • C’ est e vicant avou les djins k’ on aprind leu lingaedje.

Addjectif[candjî]

singulî pluriyal
omrin vicant vicants
femrin padrî vicante vicantes
femrin padvant vicante vicantès

vicant omrin (come addjectif djondrece, metou padvant u padrî l’ no)

  1. k' est e veye.
    • Èn efant bén vicant.
    • Dj' a yeu vosse fré vicant, mins il a morou l' londmwin.
    • Il a prins e s' mwin ene sori tote vicante
    • Les macrales estént broûlêyes vicantes.
Cisse pådje u ci hagnon ci est co a scrire, u a mete d’ adrame. Si vos avoz des cnoxhances so l’ sudjet, vos l’ ploz fé vos-minme.
  1. sipitant(e), dispierté (-êye), bén poirtant(e), haitî (-eye).
    • On rifjheut des sminces di crompires dins des belès plantes, bén vicantes (M. Anselme).
    F. vif (ive), éveillé(e), sain(e).
  2. avou bråmint do ndalaedje. F. animé(e), prospère.
  3. dedja monté (-êye) d' avance, tot djåzant d' ene måjhon, d' on stane, d' ene astalåcion.
    • Li måjhon a-st arivé tote vicante, dj' ô bén les cwate meurs so on tchår.
    F. pré-monté(e).

Ratourneures[candjî]

  1. dji nel vout pus vey, di m' veye vicante : dji nel vou måy pus vey.
  2. fé vicant : gn aveur do ndalaedje.
    • Il a todi fwait vicant a Lidje.
    Franwal: ahåyant po: "y avoir de l'animation, de la circulation".

Parintaedje[candjî]

Ortografeyes[candjî]

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Sustantif[candjî]

singulî pluriyal
omrin vicant vicants
femrin vicante vicantes

vicant omrin

  1. djin k' est e veye.
    • Gn a les vicants et gn a les moirts.
  2. bén dispierté (-êye), sipitant(e) djin.
    • C' est ene pitite vicante, saiss, vosse crapåde.

Ratourneures[candjî]

  1. Kî n' a pupont d' aidants ni conte pus dvins les vicants : li ci ki n' a pus nou liårds, on n' l' aconte pus.
  2. Les curés magnèt les moirts et ls avocåts les vicants : c' est tchir di s' fé eterer, et d' aler å tribunå.
  3. On bon vicant, ene boune vicante : onk, ene ki reye voltî, k' inme bén magnî, bén viker.
  4. Ça n' arive k' azès vicants : dijhêye cwand on-z a trop boevou, u magnî, et k' on-z est malåde.
  5. dierin vicant : li ci ki mourt li dierin dins on manaedje.
  6. å dierin vicant les béns : clawe di lwè ki fwait ki, dins on manaedje, li ci ki vike li dierin erite otomaticmint d' tos les béns do ci ki mourt li prumî.
  7. I s' ont maryî å dierin vicant tos ls efants : (mocreçmint) dijhêye po deus pôves ki s' marièt: li prumî ki mourrè n' årè nou bén a leyî a l' ôte, foû k' les efants.

Sustantif[candjî]

vicant omrin

  1. di s' vicant: tins k' on vike, tins di s' veye.
    • I lzî a dné tos ses tchamps di s' vicant.
    • Èn dene nén çki t' as di t' vicant.
    • Les parints ont fwait les pårts di leu vicant.

Ratournaedjes[candjî]

  • F. vivant, vif (ive).