On wåde deus cognes ?
- buzia : C9,O2
- bizau, bizô : FO4 (nén dvins O4 mins gn a bizautâdje)
- bizo : E178
- bizai : E203
- bihai : E178, G0 (riprins di E178)
- bîhê : E1,E34
- bihê : E1
- bîja : G0, C9 (riprins di G0)
On wåde deus cognes ?
Li mot walon shonne bén esse bijhea; mins sins waire di parintêye (bizotaedje et bizo sont des epronts do francès)
I gn a motoit eto acmaxhaedje (ou ça vénreut do minme bodje etimolodjike ?) avou "bizer" (end aler evoye, schiper foû). (i gn a eto èn ôte "bizer" (avou longou "î", lu, ki vout dire poli, poncer; avou l' "bize" (ene plante))
I gn a eto bijhe, bijhî (shofler pol vint); dji n' sait nén s' i gn a-st on loyén etimolodjike.
Pol plante "bize" (bîse : E1, bise : E34, bîss : E203), ça vénreut sorlon Haust (et l' FEW 15/1 105a) do neyerlandès bies ki l' etimolodjeye n' est nén foirt bén cnoxhowe (sourdant), mins ki n' sereut nén l' minme ki po bizer < vî francike *bisôn (FEW 15/1 119a), ni l' minme ki po bijhe < vî francike *bîsa (FEW 1 377b).
Oniesmint, po çou k' est d' l' etimolodjeye dji n' e sai rén. Mins dj' a do må a croere ki nosse bijhea/bizea sereut-st on raptitixha di biyaire/bihair. Dji n' pou ddja nén spliker li R : pask' e vî francès c' esteut bi(h)ais, et k' l' etimolodjeye do francès biais dene come bodje latén *biaxius. L' francès biseau sereut-st on raptitixha di biais (petit biais).
Dandjreus k' i fåt comprinde ki ça vént eto do francès : biais > bihê (po ristoper l' ahiket) > bîja (riprins do lidjwès al mode namurwèsse).
Po çou k' est d' biés (DTW, E1 ; bié C8) ça m' shonne eto èn epront do francès : biais.
A vey avou ls ôtes rifondeus, mins purade ki d' fé ene dobe rifondowe avou l' epront francès, dji sreu d' acoird po bijhea. Et pol parintêye : bijheater (F. biseauter, bizôter : FO4) et bijheataedje (F. biseautage, bizautâdje, bizôtâdje : FO4) ?
dj' a do må a croere ki nosse bijhea/bizea sereut-st on raptitixha di biyaire/bihair
clairmint neni; ôtrumint i n' åreut pont d' disfondowes avou "j".
Eto, c' est clairmint l' minme mot ki l' francès "biseau"; soeye-t i il vnou ambedeus do minme sourdant etimolodjike, pa des voyes paraleles; soeye-t i c' est on vî calcaedje avou walonijhaedje (dj' ô bén, tot-z aplicant les minmès ashonnances ki dins les copes oiseau/oujhea, réseau/rijhea, luiseau/lujhea, arbriseau/åbjhea,...)
Pol parintaedje, li parintaedje naturel po on mot ki vén del cawete -ellum sereut -ea -> -(e)l; dj' ô bén "bijhler (dji bijhele, nos bijhlans), bijhlaedje"
Li viebe egzistêye (bijhler), mins pol vint (bijhe); "bijhea" shonne esse sins parintêye Si on rwaite a Wikt:fr:biseau, ça dit ki ça vénreut di biais+-eau => bieseau => biseau.
A pårt motoit "biyaire" (ki n' a nén d' parintêye nerén), ça shonne esse tos epronts:
dji sereut purade po fé dispårti bijhea et bizo,bizotear; pask' on rondaedje bijheater, houte k' i n' rascovere nén l' prononçaedje, n' est nén on parintaedje naturel (des viebes avou -eater i gn a ki :
tos ls ôtes c' est sol cogne femrine -el- ki l' parintêye est fwaite
Wikt:en:biseau dene ene ôte etimolodjeye:
From Old French *besel, possibly from Vulgar Latin *bis-alus (“stone with two sides”), from Latin bis + ala
Li mot "biseau" a stî epronté, avou adaptaedje, dins ds ôtes lingaedjes :
do côp "bijhea" pôreut foirt bén esse èn epront fwait e walon del minme termene (motoit bén ki ça a vnou avou ene nouve tecnike)