bizer
Apparence
Etimolodjeye 1
[candjî]Mot-brut «biz» (zûnaedje del djoleye moxhe ki ctchesse les vatches), avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes; adon dandjreus parint avou l' almand (kécfeye do plat) «Biesen» et «Biesfliege» (etimolodjeye nén acertinêye).
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /biːze/ /bize/ /bizɛ/ /bœze/ /biziː/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /biː.ze/
- Ricepeures : bi·zer
Viebe
[candjî]Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | bize |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | bizez |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | bizans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | biznut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | bizrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | bizéve |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | bize |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | bizé |
Ôtes codjowaedjes | sipepieus tåvlea |
bizer (v. sins coplemint)
- (mot des cinsîs), (mot d’ årtisse des biesses) cori ewaerêymint, tot djåzant di vatches ou d' djonnès biesses kitchesseyes pa ene djoleye moxhe.
- Les vatches bizèt, tote ewaerêyes. — Pierre-Joseph Dosimont (fråze rifondowe).
- Di popa, pocwè k' les vatches, ele bizèt ? :: Paski les tayons, i les hagnèt. — Émile Pècheur (fråze rifondowe).
- Li prumî ake del veye des waerbåds kimince cwand l' djoleye moxhe adierceye si côp, dabôrd k’ ele porshût les vatches ki biznut : ponre ses oûs so leus pates di dvant. — Lucyin Mahin.
- (pa stindaedje do sinse) cori evoye.
- Li potince ! Il a bizé avou mes brokes ! Crapule di ptit fifi da s' papa, i mel påyrè ! Il årè seur campé evoye pal cour !— Paul-Henri Thomsin, ratournant Maigret èt l’danseûse d’å Gai-Moulin, 1994, p. 21 (fråze rifondowe).
- aler rade.
- Ça bize si rade, les djoûs, Ewou est ele, nosse veye ? Nosse tiesse blankit sol soû, Ça bize si rade, nosse veye ! — Jacques Desmet (fråze rifondowe).
- stitchî foû del tchivleure, tot cåzant di tchveas.
- Si bea vizaedje ås tchifes afaiteymint rôzes, esteut-st ossu påle k' on feu d' li, ses tchveas k' ele pingnive plats n' estént pus a ricnoxhe télmint k' i bizént å vint. — Joseph Vrindts, « Li pope d'Anvers » (1896), p.50 (fråze rifondowe).
- rexhe foû do ceke di tournaedje, po ene tourpene.
- Loukîz a : DTW
Parintaedje
[candjî]- bizaedje, bizeu, bizant, bizete, bizåde, biza, bizåjhe, bizêye
- bizler
- abizer, abizaedje
- rabizer, rabizaedje
- rebizer, rebizaedje
- ribizer, ribizaedje
Mots d’ aplacaedje
[candjî]Sinonimeye
[candjî]- (endaler e corant) : Loukîz a : Motyince:cori evoye/walon
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
[candjî]cori ewaerêymint, tot djåzant di vatches ou d' djonnès biesses kitchesseyes pa ene djoleye moxhe
cori evoye Loukîz a : Motyince:cori evoye/walon
Etimolodjeye 2
[candjî]di «bize» (li plante)
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /biːze/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /biː.ze/
- Ricepeures : bi·zer
Viebe
[candjî]Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | bize |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | bizez |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | bizans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | biznut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | bizrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | bizéve |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | bize |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | bizé |
Ôtes codjowaedjes | sipepieus tåvlea |
bizer (viebe å coplemint)
- poli (dins l' tins avou del «bize», enute avou do papî d' veule).
- on bize on meube avou do papî såblé ou minme avou on boket d' veule.
Parintaedje
[candjî]Ortografeyes
[candjî]E rfondou walon :
Li mot n’ est nén dins : R13
Ratournaedjes
[candjî]Waitîz eto
[candjî]Lijhoz l’ årtike bizaedje so Wikipedia
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Mots do walon ki vnèt d' on mot-brut
- Viebes do walon avou l' cawete -er
- Mots walons d' etimolodjeye nén acertinêye
- Mots do walon di deus pîs
- Viebes do walon
- Viebes do walon ki s' codjowèt come bouter
- Motlî do walon po les cinsîs
- Motlî do walon po les årtisses (des biesses)
- Mots do walon nén ratournåves mot po mot e francès