bizawe
Apparence
Etimolodjeye 1
[candjî]calcaedje do francès « bisaiguë » (minme sinse)
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /bi.zaw/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /bi.zaw/
- Ricepeures : bi·zawe
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
bizawe | bizawes |
bizawe femrin
- (mot d’ tcherpetî) (usteye) usteye di tcherpetî avou on dibout e cizea, l' ôte e bédane? po travayî des gros bokets d' bwès.
- Cwand dji m' rivoe ledjir come ene bizawe
E m' ptite foidje, ureuse boesse a tchansons,
Dji m' etind co fé glim-gli-glim so m' gawe
Divant do fé zim-zi-zim so m' violon ! — Louis Lagauche, "L' inmant" (1947), p. 38 (fråze rifondowe).
- Cwand dji m' rivoe ledjir come ene bizawe
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
[candjî]bizawe
Etimolodjeye 2
[candjî]Bodje « bizer » avou l’ cawete « -awe ».
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /bi.zaw/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /bi.zaw/
- Ricepeures : bi·zawe
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
bizawe | bizawes |
bizawe femrin
- (vî mot) (mot d' batelreye) sôre di naçale, batea d' posse ki s' divant-pårt est foirt longue.
- Ene fråze d’ egzimpe est co a radjouter.
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
[candjî]bizawe
- Francès : barque accélérée, bateau de poste, barque dont l'avant est très relevé (nén ratournåve direk e francès)
Etimolodjeye 3
[candjî]Bodje « bizer » avou l’ cawete « -awe ».
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /bi.zaw/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /bi.zaw/
- Ricepeures : bi·zawe
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
bizawe | bizawes |
bizawe femrin
- sacwè ki nos poite måleur.
- Ene fråze d’ egzimpe est co a radjouter.
Ratourneures
[candjî]- poirter bizawe
Sinonimeye
[candjî]- målaweure, penin
- (poirter bizawe) : esse porshuvou do verbok
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
- bizawe : E21
Ratournaedjes
[candjî]Etimolodjeye 4
[candjî]Bodje « bizer » avou l’ cawete « -awe ».
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /bi.zaw/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /bi.zaw/
- Ricepeures : bi·zawe
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
bizawe | bizawes |
bizawe femrin
- (mot d’ djeu) ledjire tourbeye ki rôle lon evoye.
- Ele court come ene bizawe.
- (imådjreçmint) cmere ki court vitmint.
- Li ptite bizawe fjheut resdondi des tchawådes k' on n' aveut djamåy etindou la. — Joseph Vrindts, « Li pope d'Anvers » (1896), p.52 (fråze rifondowe).
- (mot d’ djeu) sôre di dé a cwate faces avou des letes et et brotchî d' ene tchiveye k' on fwait tourner.
- (no d’ biesse) frumele del baloujhe.
- (rabaxhanmint) wespiyante feme k' a on bwès foû d' si faxhene.
- Ene fråze d’ egzimpe est co a radjouter.
- (mot d’ colebeu) colon ki vole rade.
- Neni, i n’ a polou vni, i s’ aveut toirtchî l’ pî dimegne tot corant l’ surlet da Kinåve. On dit k’ end a pris po troes samwinnes, mins dj’ a pris li ptit crolé ; c’ e-st ene vraiye bizawe ! — Henri Simon, « Li bleû-bîhe » 1886, (eplaidaedje da Jean Haust e 1936), p. (fråze rifondowe).
Sinonimeye
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
[candjî]tourbeye
- Francès : espèce de toupie légère qui, d'un seul coup de fouet, peut franchir un assez grand espace (nén ratournåve direk e francès)
Etimolodjeye 5
[candjî]Bodje « bizer » avou l’ cawete « -awe ».
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /bi.zaw/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /bi.zaw/
- Ricepeures : bi·zawe
-
Sôre di ptite tourpene
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
bizawe | bizawes |
bizawe femrin
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
[candjî]Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Calcaedjes do francès e walon
- Mots ki s' prononcèt parey cåzu totavå
- Mots do walon di deus pîs
- Sustantifs do walon
- Motlî do walon po les tcherpetîs
- Motlî do walon po les nos d' usteye
- Sustantifs do walon avou l' cawete -awe
- Vîs mots do walon
- Motlî do walon pol batelreye
- Mots do walon nén ratournåves mot po mot e francès
- Mots do walon avou des ratourneures
- Motlî do walon po les djeus
- Mots do walon avou on sinse imådjrece
- Motlî do walon po les nos d' biesse
- Mots do walon polant esse rabaxhants