Rawete:Codjowaedje do walon/fé
Apparence
Cisse pådje u ci hagnon ci est co a scrire, u a mete d’ adrame. Si vos avoz des cnoxhances so l’ sudjet, vos l’ ploz fé vos-minme.
Môdes sins djin | ||
---|---|---|
Prezintrece | Erirece | |
Infinitif | fé | aveur/awè fwait |
Djerondif | e/tot f(i)jhant | e-z/tot-z åyant fwait |
Pårticipe | f(i)jhant | fwait fwaite (femrin) |
Indicatif | ||
---|---|---|
Prezintrece | Ripassé prezint | |
dji (dj’) | fwai | a fwait |
ti/to (t’) | fwais | as fwait |
i/ele/on (il/elle/on-z) | fwait | a fwait |
nos/dji (ns/dj’) | f(i)jhans | avans fwait |
vos (vs) | f(i)jhoz | av(oz) fwait |
i/ele (il/elle) | f(i)jhèt fwaiynut / fijhnut |
ont fwait |
Erirece durant | Ripassé erirece durant | |
dji (dj’) | f(i)jheu | aveu fwait |
ti/to (t’) | f(i)jheus | aveus fwait |
i/ele/on (il/elle/on-z) | f(i)jheut | aveut fwait |
nos/dji (ns/dj’) | f(i)jhéns | avéns fwait |
vos (vs) | f(i)jhîz | avîz fwait |
i/ele (il/elle) | f(i)jhént | avént fwait |
Erirece | Ripassé erirece | |
dji (dj’) | f(i)jha | ava fwait ouri fwait |
ti/to (t’) | f(i)jhas | avas fwait ouris fwait |
i/ele/on (il/elle/on-z) | f(i)jha | ava fwait ourit fwait |
nos/dji (ns/dj’) | f(i)jhîs | avîs fwait |
vos (vs) | f(i)jhîz | avîz fwait |
i/ele (il/elle) | f(i)jhît | avît fwait |
Futur | Ripassé futurrece | |
dji (dj’) | frè | årè fwait |
ti/to (t’) | frès | årès fwait |
i/ele/on (il/elle/on-z) | frè | årè fwait |
nos/dji (ns/dj’) | frans | årans fwait |
vos (vs) | froz | åroz fwait |
i/ele (il/elle) | front | åront fwait |
Suddjonctif | ||
---|---|---|
Prezintrece | Erirece | |
ki dji (dj’) | fwaiye | åye fwait |
ki ti/to (t’) | fwaiyes | åyes fwait |
k’ i/ele/on (il/elle/on-z) | fwaiye | åye fwait |
ki nos/dji (ns/dj’) | f(i)jhanxhe | åyanxhe fwait |
ki vos (vs) | f(i)jhoxhe | åyoxhe fwait |
k’ i/ele (il/elle) | f(i)jhexhe fwaiynuxhe |
åyexhe fwait euxhnuxhe fwait |
Erirece durant | Ripassé erirece durant | |
ki dji (dj’) | f(i)jhaxhe | euxhe fwait |
ki ti/to (t’) | f(i)jhaxhes | euxhes fwait |
k’ i/ele/on (il/elle/on-z) | f(i)jhaxhe | euxhe fwait |
ki nos/dji (ns/dj’) | f(i)jhénxhe | euxhénxhe fwait |
ki vos (vs) | f(i)jhîxhe | euxhîxhe fwait |
k’ i/ele (il/elle) | f(i)jhénxhe | euxhénxhe fwait |
Condicioneu | ||
---|---|---|
Prezintrece | Erirece | |
dji (dj’) | freu | åreu fwait |
ti/to (t’) | freus | åreus fwait |
i/ele/on (il/elle/on-z) | freut | åreut fwait |
nos/dji (ns/dj’) | fréns | åréns fwait |
vos (vs) | frîz | årîz fwait |
i/ele (il/elle) | frént | årént fwait |
Kimandeu | ||
---|---|---|
Prezintrece | Erirece | |
fwais | åye fwait | |
f(i)jhans | åyanxhe fwait | |
f(i)jhoz | åyoxhe fwait |
Notule d’ esplikêyes :
- li sene « / » schåye les diferins ådjeus a çt edroet la.
- les djins inte åtchetes c’ est dvant ene voyale
- li pårticipe prezintrece est rålmint eployî foû do djerondif.
- dins l’ djerondif, li cogne tot c’ est po Lidje Hôte Årdene.
- el deujhinme djin do singulî, c' est l' cogne camaerådrece k' est rålmint eployî.
- dins les pronos sudjets des cåzants pluriyals, dji c’ est po Mîtrinne eyet Basse Årdene.
- dins l’ indicatif/suddjonctif prezintrece, a l’ 3inme djin do pluriyal, les cognes -èt/-exhe c’ est po Lidje, ÅrdenSi et Cerfontinne et les cognes -nut/-nuxhe c’ est po Nameur, Tchålerwè et l’ Braibant walon.