Rawete:Codjowaedje do walon/lére
Apparence
Môdes sins djin | ||
---|---|---|
Prezintrece | Erirece | |
Infinitif | lére | aveur/awè léjhou |
Djerondif | e/tot lijhant | e-z/tot-z åyant léjhou |
Pårticipe | lijhant | léjhou / lî léjhowe / lîte (femrin) |
Indicatif | ||
---|---|---|
Prezintrece | Ripassé prezint | |
dji (dj’) | lé | a léjhou |
ti/to (t’) | lés | as léjhou |
i/ele/on (il/elle/on-z) | lét | a léjhou |
nos/dji (ns/dj’) | lijhans | avans léjhou |
vos (vs) | lijhoz | av(oz) léjhou |
i/ele (il/elle) | lijhèt léjhnut |
ont léjhou |
Erirece durant | Ripassé erirece durant | |
dji (dj’) | lijheu | aveu léjhou |
ti/to (t’) | lijheus | aveus léjhou |
i/ele/on (il/elle/on-z) | lijheut | aveut léjhou |
nos/dji (ns/dj’) | lijhéns | avéns léjhou |
vos (vs) | lijhîz | avîz léjhou |
i/ele (il/elle) | lijhént | avént léjhou |
Erirece | Ripassé erirece | |
dji (dj’) | lijha | ava léjhou ouri léjhou |
ti/to (t’) | lijhas | avas léjhou ouris léjhou |
i/ele/on (il/elle/on-z) | lijha | ava léjhou ourit léjhou |
nos/dji (ns/dj’) | lijhîs | avîs léjhou |
vos (vs) | lijhîz | avîz léjhou |
i/ele (il/elle) | lijhît | avît léjhou |
Futur | Ripassé futurrece | |
dji (dj’) | lirè | årè léjhou |
ti/to (t’) | lirès | årès léjhou |
i/ele/on (il/elle/on-z) | lirè | årè léjhou |
nos/dji (ns/dj’) | lirans | årans léjhou |
vos (vs) | liroz | åroz léjhou |
i/ele (il/elle) | liront | åront léjhou |
Suddjonctif | ||
---|---|---|
Prezintrece | Erirece | |
ki dji (dj’) | léjhe | åye léjhou |
ki ti/to (t’) | léjhes | åyes léjhou |
k’ i/ele/on (il/elle/on-z) | léjhe | åye léjhou |
ki nos/dji (ns/dj’) | lijhanxhe | åyanxhe léjhou |
ki vos (vs) | lijhoxhe | åyoxhe léjhou |
k’ i/ele (il/elle) | lijhexhe léjhnuxhe |
åyexhe léjhou euxhnuxhe léjhou |
Erirece durant | Ripassé erirece durant | |
ki dji (dj’) | lijhaxhe | euxhe léjhou |
ki ti/to (t’) | lijhaxhes | euxhes léjhou |
k’ i/ele/on (il/elle/on-z) | lijhaxhe | euxhe léjhou |
ki nos/dji (ns/dj’) | lijhénxhe | euxhénxhe léjhou |
ki vos (vs) | lijhîxhe | euxhîxhe léjhou |
k’ i/ele (il/elle) | lijhénxhe | euxhénxhe léjhou |
Condicioneu | ||
---|---|---|
Prezintrece | Erirece | |
dji (dj’) | lireu | åreu léjhou |
ti/to (t’) | lireus | åreus léjhou |
i/ele/on (il/elle/on-z) | lireut | åreut léjhou |
nos/dji (ns/dj’) | liréns | åréns léjhou |
vos (vs) | lirîz | årîz léjhou |
i/ele (il/elle) | lirént | årént léjhou |
Kimandeu | ||
---|---|---|
Prezintrece | Erirece | |
lé | åye léjhou | |
lijhans | åyanxhe léjhou | |
lijhoz | åyoxhe léjhou |
Notule d’ esplikêyes :
- li sene « / » schåye les diferins ådjeus a çt edroet la.
- les djins inte åtchetes c’ est dvant ene voyale
- li pårticipe prezintrece est rålmint eployî foû do djerondif.
- dins l’ djerondif, li cogne tot c’ est po Lidje Hôte Årdene.
- el deujhinme djin do singulî, c' est l' cogne camaerådrece k' est rålmint eployî.
- dins les pronos sudjets des cåzants pluriyals, dji c’ est po Mîtrinne eyet Basse Årdene.
- dins l’ indicatif/suddjonctif prezintrece, a l’ 3inme djin do pluriyal, les cognes -èt/-exhe c’ est po Lidje, ÅrdenSi et Cerfontinne et les cognes -nut/-nuxhe c’ est po Nameur, Tchålerwè et l’ Braibant walon.