Côde sourdant di «cope»

{{MR|côpe}}
== {{L|wa}} ==

<center><gallery>
Vatche atelêye djeu.jpg|Cope di vatches atelêyes avou on [[djeu#Walon 2|djeu]]
Perone tamon.jpg|thumb|Cope po-z ateler deus tchvås
Vermeyen Jewelled cup.jpg|Cope po boere gårneye di djowions
Roman_Weidenfeller_World_Cup_2014.jpg|Cope daegnrece di fotbal
Dj-Fl Legrand cope mwin.jpg|cope di strin (stî)
</gallery></center>

=== {{H|prononçaedje}} ===
* {{WAFE}}
** {{prcoi}} {{AFE|kɔp|kup}} {{O/OU}}
** {{pzc}} {{AFE|kɔp}}
* {{Ric}}

=== {{H|etimolodjeye|wa|1}} ===
{{Bdj|copula|sourd=la}} (loyén, raloya).

==== {{H|sustantif|wa}} ====
{{-su-}}
{{~}} {{f}} {{≠fr}}
# deus djins marieyes eshonne, deus biesses acoplêyes.
#* El planete di ç’ viye {{~}} la, cwè çki ça pout bén esse, dijhoz mel ? {{s-rif|LMar}}
#* Ene {{~}} di måvis grete evoye les moitès foyes di dzo l’ håye {{s-rif|MFri}}
#* Li frumele do bleu-bijhe a des djonnes : endè vouss ene bele {{~}} ? {{s-rif|HSim| « Li bleû-bîhe » 1886, (eplaidaedje da Jean Haust e 1936), p.31}}
#*Di tot costé s’ levént des {{~s}},</br>Des coirs ki l’ minme dizir ecope,</br>Di perpetuwer l’ grand samrou ! {{s-rif|MLej|"L’amour vint dè passer", dins « L’année des poètes » (1892), p. 230}}
#* Al baye, ene {{~}} vént s’ aspoyî</br>Et leus åbions dansèt</br>Et pidjolèt so l’ aiwe avå les bokets d’ lune</br>Et d’ blankèt plomes ki s’ kitoirtchèt. {{s-rif|JCla| « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « Disseûlance », 1922, p.20}}
# deus biesses eshonne.
#* C’ est ene {{~}} di vatche, atelêyes avou on djeu, ki saetche li tcherete.
# pîce di l’ atelaedje des tchvås d’ trait.
# pitit nombe di sacwès.
#* On vierè çoula dins ene {{~}} d’ anêyes.
#* Ele lyi dene divant tolmonde ene {{~}} di betchs ki n’ ont nén l’ air di esse plindous {{s-rif|FBar}}
#* {{lang|wa-fel|Dizo l’ gâz, à costé d’ nosse sôlêye, i n’a ’ne '''cope''' di minous qui s’ gnaw’tèt les poûmons foû dè cwérps èt qu’èspêtchèt l’ome di s’ fer ètinde.}} {{s|JVri|''Tot tûsant'' (1924), ''Beau nuage'', p.299}}
# {{tchivau|wa}} ahesse po raloyî on tchvå d' trait a èn ekipaedje.

===== {{H|ratourneures}} =====
# {{r|[[esse di cope]]}}

===== {{H|parintaedje}} =====
* [[copler]], [[copleu]]
* [[acopler]], [[acopleure]], [[acoplaedje]], [[acope]]
* [[discopler]], [[discopaledje]]
* [[coplî]], [[copea#Walon 1|copea]]

===== {{H|mots d' aplacaedje}} =====
# [[ome di cope]]
#* Vos diroz a mi ome di cope k’ i n’ s’ ocupaxhe did rén {{s-rif|FBar}} F. binôme
# [[tchivå d' cope]]

===== {{H|sinonimeye}} =====
* (deus djins maryîs): [[manaedje]]

===== {{H|ortografeyes}} =====
{{Orto
| cope = C1,C106,E1,E212b,G0,R10:2576,R13
| coupe = C8,O0,O4,S117
| cop = E177 (1823)
| coppe = E212
}}

===== {{H|ratournaedjes}} =====
{{ratour|deus djins, deus biesses måye et frumele
|fr= {{t+|fr|couple}}
}}
{{ratour|ahesse po raloyî on tchvå a èn ekipaedje.
|fr= {{t+|fr|palonnier}}
}}

=== {{H|etimolodjeye|wa|2}} ===
{{Bdj|cuppa|sourd=la}}, lu-minme d’ on {{bdj|*kewp|sourd=ine}} (trô) {{FEW|2|1555|b}}.

==== {{H|Su|wa}} ====
{{-su-}}
{{~}} {{f}}
# grand vere u grand [[cantea]] avou on pî, po boere.
#* Ene {{~}} å tchampagne.
# {{cont|wa}} çou k’ i gn a dvins.
#* I lyi a payî ene {{~}} di tchampagne.
# {{spôrt|wa}} grand hena d’ metå, ou ôte riscompinse dinêye come prumî pris a ene lûte di spôrt.
#* Wai totes les {{~s}} ki Transene a wangnî å fotbal.
# lûte bate di fotbal, di teyåte, evnd.
#* C’ est l’ minme semdi ki l’ {{~}} do Rwè Albert prumî.

===== {{H|parintaedje}} =====
* {{loyén|copete|Walon 2}}, [[copet]]
* {{loyén|copea|Walon 2}}, [[copale]], [[copurnale]], [[acopurner]]
* [[copou]]

===== {{H|mots vijhéns}} =====
*(vere å pî): [[hena]], [[wilicome]]
*(d’ ôr, po fé messe): [[cålice]]

===== {{H|fås amisse}} =====
E-n inglès, li sinse li pus corant d’ «cup», c’ est ene «[[djate]]».

===== {{H|ratournaedjes}} =====
{{ratour|grand vere å pî
|fr= {{t+|fr|coupe}}
|en= {{t+|en|goblet}}
}}
{{ratour|çou
|fr= {{t+|fr|coupe}}
|en= {{t+|en|cup}}
}}

=== {{H|etimolodjeye|wa|3}} ===
{{Bdj|cuppa|sourd=la}} ([[cope#Walon 2]]) {{FEW|2|1555|b}}.

==== {{H|Su|wa}} ====
{{~}} {{o}}
# (vî mot d' cinsî) [[lamea#Walon|lamea]] (des tchvås d' trait).
#: {{lang|fr|F. palonnier.}}

===== {{H|parintaedje}} =====
* [[copou]]
* [[copet]]

===== {{H|sinonimeye}} =====
* {{loyén|copea|Walon 1}}
* [[perone]]
* {{miers|9|100}} (mape '''9.''' 27.)

=== {{H|etimolodjeye|wa|4}} ===
Stindaedje di « cope2 » (modele come ene cope po boere) {{e?}}

==== {{H|Su|wa}} ====
{{~}} {{f}}
# {{muzeure|wa}} viye muzeure di cwantité d' grin (ki valeut 30,7 lites a Lidje ey a Ståvleu-Måmdey).

===== {{H|sipårdaedje}} =====
{{WLmam}}

===== {{H|ortografeye}} =====
{{Orto
| cope = E13,E212b,FE1 a « setier »,R10:34475
| coppe = E212
|- = E1,R13
}}

===== {{H|ratournaedjes}} =====
{{ratour|muzeure di grin {{Lka-ra|stî}}
|fr= {{t+|fr|setier}}
}}