Aller au contenu

cope

Èn årtike di Wiccionaire.
Loukîz eto : côpe.

Prononçaedje

[candjî]

Etimolodjeye 1

[candjî]

Tayon-bodje latén « copula » (loyén, raloya).

Sustantif

[candjî]
singulî pluriyal
cope copes

cope femrin (djinre diferin do sfwait mot e francès)

  1. deus djins marieyes eshonne, deus biesses acoplêyes.
    • El planete di ç’ viye cope la, cwè çki ça pout bén esse, dijhoz mel ? Louis Marcelle (fråze rifondowe).
    • Ene cope di måvis grete evoye les moitès foyes di dzo l’ håye Maggy Frisée (fråze rifondowe).
    • Li frumele do bleu-bijhe a des djonnes : endè vouss ene bele cope ? Henri Simon, « Li bleû-bîhe » 1886, (eplaidaedje da Jean Haust e 1936), p.31 (fråze rifondowe).
    • Di tot costé s’ levént des copes,
      Des coirs ki l’ minme dizir ecope,
      Di perpetuwer l’ grand samrou ! Martin Lejeune, "L’amour vint dè passer", dins « L’année des poètes » (1892), p. 230 (fråze rifondowe).
    • Al baye, ene cope vént s’ aspoyî
      Et leus åbions dansèt
      Et pidjolèt so l’ aiwe avå les bokets d’ lune
      Et d’ blankèt plomes ki s’ kitoirtchèt. Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « Disseûlance », 1922, p.20 (fråze rifondowe).
    • Flûte a l’ ognon et zim-zi-zim, vola cwate belès copes po danser l’ pavane … metoz do spégulaire. Louis Lagauche, « Lès bwèh’lîs », 19??, p.40 (fråze rifondowe).
  2. deus biesses eshonne.
    • C’ est ene cope di vatche, atelêyes avou on djeu, ki saetche li tcherete.
  3. pîce di l’ atelaedje des tchvås d’ trait.
  4. pitit nombe di sacwès.
    • On vierè çoula dins ene cope d’ anêyes.
    • Ele lyi dene divant tolmonde ene cope di betchs ki n’ ont nén l’ air di esse plindous Félicien Barry (fråze rifondowe).
    • Dizo l’ gâz, à costé d’ nosse sôlêye, i n’a ’ne cope di minous qui s’ gnaw’tèt les poûmons foû dè cwérps èt qu’èspêtchèt l’ome di s’ fer ètinde. Joseph Vrindts, Tot tûsant (1924), Beau nuage, p.299.
  5. (mot d’ acleveu di tchvås) ahesse po raloyî on tchvå d' trait a èn ekipaedje.
Ratourneures
[candjî]
  1. esse di cope
Parintaedje
[candjî]
Mots d’ aplacaedje
[candjî]
  1. ome di cope
    • Vos diroz a mi ome di cope k’ i n’ s’ ocupaxhe did rén Félicien Barry (fråze rifondowe). F. binôme
  2. tchivå d' cope
Sinonimeye
[candjî]
Ortografeyes
[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
[candjî]
deus djins, deus biesses måye et frumele
ahesse po raloyî on tchvå a èn ekipaedje.

Etimolodjeye 2

[candjî]

Tayon-bodje latén « cuppa », lu-minme d’ on bodje induropeyin * « kewp » (trô) mot cité dins l’ FEW 2 1555b.

Sustantif

[candjî]
singulî pluriyal
cope copes

cope femrin

  1. grand vere u grand cantea avou on pî, po boere.
    • Ene cope å tchampagne.
  2. (no d’ contnou) çou k’ i gn a dvins.
    • I lyi a payî ene cope di tchampagne.
  3. (spôrt) grand hena d’ metå, ou ôte riscompinse dinêye come prumî pris a ene lûte di spôrt.
    • Wai totes les copes ki Transene a wangnî å fotbal.
  4. lûte bate di fotbal, di teyåte, evnd.
    • C’ est l’ minme semdi ki l’ cope do Rwè Albert prumî.
Parintaedje
[candjî]
Mots vijhéns
[candjî]
Fås amisse
[candjî]

E-n inglès, li sinse li pus corant d’ «cup», c’ est ene «djate».

Ratournaedjes
[candjî]
grand vere å pî
çou

Etimolodjeye 3

[candjî]

Tayon-bodje latén « cuppa » (cope#Walon 2) mot cité dins l’ FEW 2 1555b.

Sustantif

[candjî]

cope omrin

  1. (vî mot d' cinsî) lamea (des tchvås d' trait).
    F. palonnier.
Parintaedje
[candjî]
Sinonimeye
[candjî]

Etimolodjeye 4

[candjî]

Stindaedje di « cope2 » (modele come ene cope po boere) (etimolodjeye nén acertinêye)

Sustantif

[candjî]

cope femrin

  1. (muzeure) viye muzeure di cwantité d' grin (ki valeut 30,7 lites a Lidje ey a Ståvleu-Måmdey).
Sipårdaedje do mot
[candjî]

Payis d’ Måmdiy

Ortografeyes
[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : E1, R13
Ratournaedjes
[candjî]
muzeure di grin Loukîz a : stî