mopliyî

Walon

Etimolodjeye

Bodje "multiplicare" (minme sinse), pal voye di vî lingaedje d’ oyi «monteplier», «molteplier».

Viebe

mopliyî

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj')	mopleye
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	mopliyîz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	mopliyans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	mopleynut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj')	mopliyrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj')	mopliyive
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj')	mopleye
pårt. erirece (dj' a, vos av)	mopliyî
Ôtes codjowaedjes	come "criyî"

1. v. sins coplemint
   1. divni ritche.

      Avou l' guere, les cinsîs ont mopliyî (Motî d' Cerfontinne).

      Pus tård, on råreut do boure, cwand l' payis åreut rprins l' plaece k' i lyi rvineut d' abondroet, por lu mopliyî (W. Bal).

      C' est des djins k' ont bråmint mopliyî so sacwants anêyes (Motî do Coûtchant walon).

   2. prinde del valeur.

      C' est des papîs ki n' fwaiynut ki d' mopliyî (Motî do Coûtchant walon).

   3. crexhe et divni foirt, tot djåzant d' èn efant.

      L' efant mopleye djoleymint (Motî do Coûtchant walon).

   4. crexhe et-z ecråxhî, tot cåzant d' biesses di cinse.
   5. crexhe, tot djåzant d' on må.

      El må n' fwait ki d' mopliyî (Motî do Coûtchant walon).

2. v. å coplemint
   1. (noûmot pa stindaedje do sinse) riprinde sacwants côps l' minme nombe, po carculer kibén k' ça fwait.

      Mopliyî cénk pa shijh, c' est carculer cénk côps shijh, ça fwait cbén.

3. (viebe å prono) : Loukîz a : « si mopliyî » (noûmot pa stindaedje do sinse)
   1. fé des djonnes tot djåzant d' ene biesse.

      Li pexhon-tchet s' a bén mopliyî e l' acwariom di Lidje.

   2. fé des djetes tot cåzant d' ene plante.
   3. fé des ôtes microbes tot dvizant di bactereyes, virûsses.

Parintaedje

• mopliyaedje

Sinonimeye

• (divni ritche) : si racrexhe, si diswalper
• (crexhe et divni foirt) :
• (crexhe et-z ecråxhî) : screfyî, profiter, bén vni
• (fé des djonnes) : djonnler, si rprodure
• (fé des djetes, des sminces) vini, crexhe, si rismincî, ricrexhe, ripoûsser, ridjeter

Sipårdaedje do mot dins les pårlers coinreces

w. do Coûtchant, w. do Levant

Ortografeyes

Sicrijhas do 20e sieke (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) môpli : E34 mompliyî : O0 monpliyi : O2

monpliyî : O4 mompli : E1 E rfondou walon mopliyî : R13

Si vos irîz rnaxhî dins des ôtes motîs, et trover l’ mot « mopliyî », riherez ciddé li scrijha do mot ki vos î avoz trové, et l’ rahouca do motî el djivêye.

Mins l' mot n' est nén todi dins : C1, S0

Ratournaedjes

± divni ritche

• Francès : prospérer ^(fr), faire son beurre ^(fr)

± prinde del valeur

• Francès : s’accroître ^(fr), se valoriser ^(fr), gonfler ^(fr), s’amplifier ^(fr)

± crexhe et ecråxhî

• Francès : se fortifier ^(fr), grossir ^(fr)

± riprinde sacwants côps l' minme nombe, po carculer kibén k' ça fwait

• Arabe marokin : 8reb = ضرب
• Almand : multiplizieren ^(de)
• Inglès : to multiply ^(en)
• Espagnol : multiplicare ^(es)
• Francès : multiplier ^(fr)
• Neyerlandès : vermenigvuldigen ^(nl)

Pårticipe erirece

mopliyî o.

1. Pårticipe erirece omrin do viebe "mopliyî", ki pout esse eployî come addjectif et come sustantif.

   Li pexhon-tchet s' a bén mopliyî e l' acwariom di Lidje.