åcolete
Apparence
-
(Etim. 2) L’ åcolete des montinnes.
Etimolodjeye 1
[candjî]Do grek akolouthos (« sierveu »).
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /ɔː.kɔ.ˈlɛt/ /aː.kɔ.ˈlɛt/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ɔː.kɔ.ˈlɛt/
- Ricepeures : åco·lete
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
åcolete | åcoletes |
åcolete omrin
- (rilidjon catolike) corå.
- Li swè-dijhant åcolete, c’ esteut l’ diåle ki s’ aveut moussî e sacristin. — A. Daudet, rat. pa P.H. Thomsin, (sourdant a recråxhî).
- (rabaxhanmint) sierviteu d' on metchant.
- I n' si dote nén ki les deus åcoletes da Caroudal lyi corèt-st å cou… — Paul-Henri Thomsin, ratournant Li diâle è cwér, ine avinteûre di Bakelandt l’èspiyon di Napolèyon à Lîdje, 2009, p. 16 (fråze rifondowe).
Sinonimeye
[candjî]- (sierviteu d' on metchant) : apartinant
Mots vijhéns
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Sipårdaedje do mot
[candjî]Ratournaedjes
[candjî]åcolete
- Francès : acolyte (fr), enfant de chœur (fr)
Etimolodjeye 2
[candjî]Do latén aquilegus, ki rascode l’ aiwe.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /ɔː.kɔ.ˈlɛt/ /aː.kɔ.ˈlɛt/ /a.kɔ.ˈlɛt/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ɔː.kɔ.ˈlɛt/
- Ricepeures : åco·lete
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
åcolete | åcoletes |
åcolete femrin
- plante, come ene fleur d’ avri, mins a bleu-violêyès fleurs, ki crexhe ezès montinnes (nén el Walonreye); des sôres cultivêyes polèt-st aveur, eto, des blankes u rôzès fleurs.
Ratourneures
[candjî]- bleuw d’ åcolete : bleuw violé.
- Ene sitofe d’ on bleuw d’ åcolete.
- Li nivaye n’ est pus blanke, mins d’ on bleuw d’ åcolete come l’ orizon après l’ oraedje. — Jean-Marie Warnier.
- esse bleuwe come ene åcolete : esse mousseye avou tos bleus mousmints, tot djåzant d’ ene feme.
- divni ttossu bleuw k’ ene åcolete : divni tot bleu, pask’ on-z a froed, u k’ on n’ sait pus respirer, u k’ on-z a on côp d’ sonk.
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Sipårdaedje do mot
[candjî]Coinrece Payis d’ Lidje, di Nameur.
Ratournaedjes
[candjî]bleuw d’ åcolete
- Francès : bleu pervenche
divni ttossu bleuw k’ ene åcolete
- Francès : se cyanoser (fr)