Uzeu copene:Lucyin

Les copinaedjes di dvant ont stî årtchivés e Uzeu copene:Lucyin/Egurniyaedjes li 2020-08-27.

a stî rfondou Åbwin so Wikipedia (Pitit no walon), po shuve Aubwin divins C1,C9 ; mins on trouve eto l' cogne Aubia divins (F)O4.

On nd e fé ene dobe rifondowe ?

Divins S0 c' est Ôbin/Zâbin et Åbin divins E1 (F. Aubin).

Dji nel trove nén dvins E1, come dit sol DTW. Dji n' trove ki blancåte. I gn a bén des mots avou -asse (djènasse, violasse) et as′ (blankas′, breunas′), mins rén po -åsse.

Nén dvins FE1 nerén.

on a rfondou li cawete -åsse tos les mots d' coleur. Gn a on fi d' berdelaedje, mins wice? dji nel ritrove nén.

DTW: blancåsse, bluwåsse, brunåsse, verdåsse, noeråsse, olivåsse, violåsse, rodjåsse

Oyi, mins çou ki dj' vou dire c' est k' « blancåsse » ni shonne nén esse divins E1, come c' est dit sol DTW.

si codjowe come tchicter u wårder ?

• ça s' disfôrmêye/disfôme

On trouve les deus dins E203, avou spotchaedje nén rprins e Rfondou : « ji d’fôrm/d’fôrmaie ».

dj' inme ostant "disfôrmêye", come dj' atchtêye. => tchicter

On trouve les deus so Wikipedia et sol Wiccionaire.

• Dâvitt : E203
• Dåvid : E1
• Dâvid : C1,FC99
• Dâvid′: S0
• David : O4 (a « Kètin »)
• Dauvid (dins « L’ Blanc Dauvid ») : Marc Remy, Les Cahiers walons, « Pasquéyes di vîs grognârds », lº 9, 1976

Pout on dire k' i gn a la l' betchfessî å ?

Oyi, avou å, â, et au, on a tot çou k' i fåt; on n' såreut mî !!!

@Srtxg

ça m' fwait pinser ki dji so k' "acertene" li dierin D dins "Alfrede". Dåvide ??? (come E203 & S0) mins ça shonne drole !

On trouve les deus so Wikipedia et sol Wiccionaire.

A mete come dobès rfondowes u on n' wåde k' el cogne avou -i- ?

po i <> u, on tchoezit. End a des cåkêyes nén relîs: umådje, mi fu (mi fi), comufåt.

Les sorwalondes k' ont ddja "passé" sont vaici w:Sorwalonde#Sorwalondes_di_l'_Eter-Sambe-et-Mouze_avou_-U-_(fr._et_pus_lådjès_oyowes_avou_-I-)

Mins come c' est on ptit no, on pout mete les deus come intrêye, si vos vloz. Come Mareye et Maroye, Djihan et Djan.

E Rfondou : Feliceye ? Minme si a Lidje c' est avou -îye ? Neni, come Djeniye, Meliye, Sédoniye,...

So Wikipedia, a Pitit no walon on trouve

• Féliciye (sins disfaflotaedje)
• Félisse (idem a w:Félix Duval), mins on trouve eto Felisse (3 côps : la, la et la)

@Srtxg

deus rujhes:

• cawete -îye / -èye po les ptits nos d' comere. Li "normåle" sereut -eye, tot shuvant Mareye. Mins les nos d' djins ont stî francijhîs foirt timpe. Did la l' ideye di wårder l' cawete -iye. Djuliye, Meliye, Zeliye.
• li prumî E doet i esse disfafloté ? Ci sereut bråmint pus åjhey. Dins les tites Wiki, gn a ddja w:Les_mots_då_vî-pa_da_Felicyin_(lives). Félis', Émile, héron, Héron sont wårdés avou "é", disk' asteure. Mins dji "clitche" todi dpus po disfafloter ces "é" la, minme s' il estént "stocaesses" dins les accints do 20inme sieke. Si vos estoz d' acoird, vos et Pablo, dji disfaflotreu: Feliciye, Felicyin, Felisse, Emile.

Bondjoû Lucyin,

Dj' a veyou ki Johan Viroux aveut askepyî on motî da lu avou ès-n' ortografeye (k' est al mitan etur li sistinme Feller eyet li rfondou). Totfeye, i n' est nén scrît ene sadju dins l' djivêye. Ça sreut azår on limero Gxxx ?

Amiståvmint,

Èl-Gueuye-Noere

Mmm, dji pinseu k' c' esteut on rcopiaedje di FG1 (Walo+) mins gn a des diferinces. Metans, dins FG1 li scrijha aî n' est nén rprins : fêt, fét (fwait) mins dins l' motî Viroux il est rprins : faît

• qui fét du bén / qui fêt do bin (FG1, deus cognes)
• qui faît do bin (1 cogne)

I nos fåt don èn ôte limero, FG2 ? (avou F come c' est on franwal)

Mins, sins voleur l' ataker, dji nel conoxhe nén, i m' shonne ki Johan n' est nén foirt oniesse, pask' il a rpins mot a mot çou k' on trouve dins l' divant-z-ouve (i manke sacwants ptits bokets) et l' adrovraedje di FG1 da Willy Bal (1992), tot-z eployant l' alomåcion « Walo+ » po s' motî. Aveut i ls abondroets po l' fé ?

Dji voe eto k' il a cmincî a rseatchî evoye dins les mots ki cmincèt pa A tot çou ki n' est nén namurwès. Metans, dins F. abricot gn a pus k' aubricot. Les cognes åbricot et abricot n' î sont pus.

@Reptilien.19831209BE1 :

« Dji voe eto k' il a cmincî a rseatchî evoye dins les mots ki cmincèt pa A tot çou ki n' est nén namurwès. Metans, dins F. abricot gn a pus k' aubricot. Les cognes åbricot et abricot n' î sont pus. »

• Dji n' sai nén s' il les a rsaetchî evoye. Li waibe est eplaidî, mins i shonne esse bråmint e boutaedje. Gn a des seccions k' ont stî metowes so pî mins eles sont todi vudes, disk' asteure. Metans, li croejhete do lingaedje picård.

« Mins, sins voleur l' ataker, dji nel conoxhe nén, i m' shonne ki Johan n' est nén foirt oniesse, pask' il a rpins mot a mot çou k' on trouve dins l' divant-z-ouve (i manke sacwants ptits bokets) et l' adrovraedje di FG1 da Willy Bal (1992), tot-z eployant l' alomåcion « Walo+ » po s' motî. Aveut i ls abondroets po l' fé ? »

• Come di djusse, c' est mo riscant s' i n' a nén yeu les abondroets po. Totfeye, I m' shonne ki Johan Viroux est so Facebook ey Instagram. Dji pinse l' awè ddja evoyî on messaedje, on côp. Dji vou bén sayî d' vir avou lu, s' i vs el vloz ?

C' est lu k' aveut-st ataké li "w:djivêye des motîs do walon". I boute ladsu dispu 1990, pol moens (aveut-st ataké avou Lorint et Tiri Dumont, mins todi wårder si ovraedje por lu tot seu). On î rtrouvrè dazår des noûmots foirdjîs pa s' pa, Rodjî. Metans: on årè on rahouca-motî po gråces (k' i wåde å singulî):

merci : nm et adv grâce, mèrci ; merci beaucoup, mèrci bran.mint dès côps, cint côps grâce (on aveut des rujhes po "merci beaucoup" avou "gråces"; c' est mî ki "bén des gråces" u "gråce bråmint des côps".

ça a l' air bén ossu po on "franwal di candjmint di stîle", come li ci Chantal Denis: avec lui il n’y a pas lieu de craindre la mélancolie, c’ è-st-on gaîy. Po les cminceus, ci serè clapant (li motî Denis, FC99 est todi dins les dresses, cial, so deus troes clitchaedjes...)

Taiss k' oyi : dj' el mete come FG02 dins w:Motî_francès-walon#Totès_coines

Pol walfran, dj' el metrè sol djivêye des motîs. I mete tos les sinonimes, et wårder les H lidjwès po les mots d' Lidje:

creûhelåde nf (e) carrefour, cf crwèjelaude, syn. crwèsemint, crwèsia, quate-tchimins

Vos av eployî l' prumire cogne a s’ asblawi (ké tecse ?), et l' deujhinme dins Tchicago-el-Walonreye : Li bénrtourné (Moudes a rvinde).

Espontanêymint, dj' areu dit l' deujhinme, surmint pa-z assaetchance avou årtchiteke. Po Pablo, ça sreut Archimede (visse d' archimede).

A mete so Berdelaedjes ?

Et cwand dj' årans (pol dire a vosse môde) trové comint scrire el no di ç' grand ome la, dj’ pôrans bén criyî : c’ est da nosse (« eurêka », SpG1, hagnon lº 639).

Gn a deus kesses:

• år u ar: po les nos prôpes, gn a : Årmeneye, Årdene; dins les (noûs) cmon mots: årtisse, årtchiteke, årmurreye <> arkeyolodjeye
• ch u tch: On pôreut shuve årtchiteke u l' betchete årtchi- (årtchibiesse, årtchidutchesse, årtchiveke). C' est come ça k' ça a stî rfondou sol DTW (årtchidiyoceze, årtchidutcheye, årtchive) <> årchipel.

Shuvans ene rîle des rîlêyes avou fr. archi / wa årtchi => Årtchimede.

c' est bon por mi, si les ôtes rifondeus sont eto d' acoird avou ça.

Loukîz a Hongreye.

El prumire cogne est acertinêye divins l' Rantoele lº 22 et 24. On shût : Aldjereye, Sloveneye, Tourkeye, Sireye, Bosneye, Albaneye, Itåleye, Crowaceye, Libeye,... ?

Les Rantoeles di ç' tins la, ci n' esteut nén co do rfondou rfondou. Oyi, li cawete a stî rwalnijheye e rfondou. Li H doet esse wårdé eto, ca i rvént dins "cåzer hongue" (hank) = cåzer on lingaedje k' on n' comprind nén (come li hongrwès).

Li mot est rwalnijhî dins l' Haust (FE1) Hongrèye (payis) Hongrêye (rowe a Lidje). C' est onk des råles sifwaits. Metans: Russîye [E170].

=> Hongreye

Nén rovyi k' ça a stî l' minme payis k' nozôtes des siekes et des rassiekes å lon. Et k' c' est des moennes walons, pu des abagants (dins l' Bana, motoit e l'Roumaneye asteure) k' ont aidî å diswalpaedje do payis (dji va mete li conferince da Djan-Pire Dumont so Wikisourd).

Pol cawete -eye/-iye, e 21inme sieke, espontanêymint, on copineu d' Gouvi m' a prononcî "Tunizeye" (djel va eberweter totasteure), tot-z acertinant k' i djheut tofer insi (esteut maryî avou ene kimere didi la).

Nén simpe di sawè s' i fåreut scrire l' onk u l' ôte. La-minme on l' prononce avou S, come on l' pout vey divins TR1 : Tubice et O4 : Tubisse.

Li deujhinme boket -bi(Z|S)e nos vént d' on bodje tixhon *baki (ri, pitite corante aiwe) k' a dné l' neyerlandais beek (Molembeek (viye cogne), Molenbeek), l' almand Bach, l' inglès beach, et k' on rtrouve e francès dzo les cognes bais, baix (Roubaix), bise (Jurbise, Lombise).

Dji n' sai nén s' i fåt shuve l' etimolodjeye (li Z est i etimolodjike ?) u l' prononçaedje, mins s' on candje po Tubize i fåt fé l' minme po Jurbise, etc.

2 mzuras po vudî:

1. Kimint dit-st "onk di Tubisse / Tubize ? Tubissî, Tubiswè ?
2. Si l' voyale est coûte, c' est purade -isse

Les ôtes dischindants walons do bodje tixhon *baki :

• Baclinne : aiwe a Lîssin
• Bexhe : viyaedje dilé l' Viye Såm (nén acertiné, dji n' a nén TR4 dizo l' mwin, mins c' est clair assez)
• Wizamba, Bûtba
• Lutrubwè

Li voyale bodje bråmint, mins est todi coûte. (a, è, wè).

=> dji vôtreu po Tubisse; Tubissî / Tubiswès; Djurbisse; Lombisse, comme mwaissès intrêyes walones; li scrijhaedje picård, si diferin, vénreut après.