Uzeu copene:Lucyin

Les copinaedjes di dvant ont stî årtchivés e Uzeu copene:Lucyin/Egurniyaedjes li 2020-08-27.

Lijhoz vaici.

Dedja so Wikipedia : Grintche.

Come dji n' voe nén l' mot francès sol DTW, ni vaici sol Wiccionaire (ki vént di R9/R11), dji dmande acertinance.

El prumî, grintche c' est bén l' erfondowe pol F. griotte ? Li deujhinme mi shonne pus lvantrece mins, come nos dit Haust (E1), il est racuzinåve avou l' (u vént do) vî francès grianne (motoit po *agriainne di aigre). Pol prumî l' etimolodjeye sereut... ?

• griyinne (E1,E150)
• griyéne (G100)
• grinje (G100)
• grinke (G100)
• grintche (C1,G100,O0,O4,O90)
• griyintche (G100)
• crintche (C8)

Sinonime : coûte cawe (coûte cowe [G100]).

Po l' åbe :

• griyinnî (E150)
• grintchî (C1,O0,O90)

oyi, gn a d' l' astoca assez po mete les deus dins les motîs.

Gn a motoit on mot d' aplacaedje avou "griyinne" ou "grintche" : l' Agrintchènè (no d'plaece di Graide u d' Djimbe ?). Mins dji n' a pont di stude etimolodjike dissu.

So Sujet:V16zff0zhechem5k.

« Simboles eternåcionås » ni va clairmint nén po ces intrêyes la. Motoit ki vs avoz ene idêye di lomaedje...

Sincieus latén (po totes les sfwaitès intrêyes, ki dji n' saveu nén k' on les meteut so les wiccionaires).

Tins k' on djåze di ç' sudjet la, ces mots la, come intrêye, divrént esse e clintcheyès letes sol Wikipedia. Disk' asteure, end a co pont, ca po des plantes et les biesses k' i gn a (et ki n' egzistèt nén e l' Walonreye), dji saye todi d' elzî mete on no walon. Metans: w:Hypericum tomentosum

L' ôte advintadje di clintcheyès letes dins l' tite, c' est k' on pôreut ossu mete li vraiy scrijhaedje des gazetes e walon ki l' tite est e Feller (Mouchon d'aunia), e francès (Singuliers;Le Soir) u dins on vî sistinme (Li P'tit Ligeoès) come po w:Noss’ Pèron.

Po shuve çou ki s' fwait so ls ôtes Wiccionaires :

• en:Category:Translingual language
• de:Kategorie:International
• nl:Categorie:Universeel
• es:Categoría:Translingüístico
• ca:Categoria:Multilingüe
• pt:Categoria:Universal

Dji pinse k' on pout prinde Eternåcionå.

Come c' est l' minme mwaisse categoreye po Au ki po Arnica montana, mete Sincieus latén ni va nén nerén.

iva po "Eternåcionå".

@Srtxg

Bondjoû Lucyin,

Vos djhoz tch(i)validîs (2018-2019), Waelsch el ricoridje tchvådî (2021).

On fé cwè del cawete -idî ?

Lére : tch(i)vådîs.

@Waelsch

Dji n' croe nén k' on poye fé del parintêye del cawete -å sins candjmint d' voyale.

Li parintêye naturele di "tchivå" est mostrêye pa atchvaler => tchival- + cawete -idî (vos l' avoz respliké come simpe cawete) => tchivalidî

Li cawete est bén -idî, come dins tos les ôtes lingaedjes (vey Wikt:en:-idae).

I gn a ddja on bon paket d' mots k' l' eployèt (nén todi des calcaedjes d' on sfwait mot francès, pa côps c' est fwait so on no d' biesse walon + -idî, dnant on mot diferin do ci e francès) sol DTW i gn a ddja : araegnidî, åwidî, bascolidî, coirvidî, frindjidî, tchivalidî; dj' a eto veyou tchetidî.

tch(i)vådî n' est on construjhaedje standård, pocwè -dî, ça vénreut d' wice ? (dismetant ki -idî est on calcaedje d' ene cawete bén atesteye e biyolodjeye). et pocwè l' fén do mot dimeurreut -å adon k' normålmint li "l" sipite cwand on radjoute ene sacwè pa drî ?

Di pus, a vey li mot tch(i)vådî, on l' pôreut comprinde come li cawete -î des mestîs; motoit on sôdård a tchvå, come dins grenådî, brigådî ?

 -idî, come dins tos les ôtes lingaedjes

bén,... nén tos... e castiyan, c' est purade on derivaedje latén (-idae vént, lu, do grek) -ino (li minme ki l' walon -in; vey bovrin (eto cial)) : equino, suino, bovino, ovino, felino,...

Damadje k' on a rfondou tchivålet sins candjmint d' voyale (decidé 2017-12-15, DTW) plamour ki c' est tchivolet dins E1. Li prononçaedje /oː/ s' a stindou foû di si aire naturele come betchfessî å: insi, a Bastogne, la k' c' est tos /aː/ on s' atindreut a "tch(u)vâ". Mins c' est tch(u)vô. Por mi, c' est paski les martchands di bons gros tchvås d' trait vinént do Hinnot et do Roman Payis (raece di tchvå d' trait bedje, u braibonî). La k' il avént ddja des gros tchvås et prononcî "â", come e l' Hesbaye lidjwesse, li disfondowe est "dj'vâ" (tecses da Marcel Hicter). "tchivolet" a l' air d' esse on forcoridjaedje di bordjoes d' Lidje enondé soeye-t i po xhiner l' francès "chevaux", soeye-t i po rcandjî on -a- k' i pinsént vervîtwès (la k' "des payes" = des poyes).

Dji sereu d' nozôtes, dji "rdisrifondreu" a "tchivalet"

Li voyale est coûte pattavå: tchivalè [C8]; tchivolèt [E1,E170]; tchuvalet [S117]; tchivalet / tchvalè [C8]; tchvalet [S117]; tchvolèt [E1]; dj'volèt [E170,G205].

C' est ene coûte voyale, mins i gn a eto assez sovint des "o" (motoit bén, come vos l' dijhoz, pa assaetchance avou l' prononçaedje di "tch(i)vå").

I gn a ene pitite pougnêye di mots avou on spårdaedje a/o; metans pårotche, axhårer,...

ça m' choke moens on "å" ki pout esse prononcî "o" (court), ki "diåle" k' est longou mins måy prononcî "ô" (todi "a" ou "â")

c' est des mots råles; c' est come on vout; li bea costé do DTW, c' est k' on pout aler vey cwè cwand on l' sicrît.

Po diåle, gn a tolminme des å + au :

• diåle : E1, O101, Bour 545
• djåle : E1 (a « diâle »)
• diaule : VSG1 (881, p. 128)

*tchivålidî so l' esplicant motî d' l' Aberteke (dj' a yeu l' minme "reflecse" ki Djôr diviè 2002) (a moulet: https://moti.walon.org/dicc_esplicantM.html#MOU

Bondjoû Lucyin,

Dji pinse k' ça sereut mî si les mots k' on trove sol Wikipedia sereut scrîts vaici ; sol Wiccionaire. Dispoy k' el esplicant motî a stî bagué roci, dji croe k' on divreut fé l' minme avou ci sourdant ci.

Amiståvmint,

Èl-Gueuye-Noere

+1

Oyi, mins c' est èn ovraedje di nûton. Ces-la sont e rfondant namurwès. I les fåt rfonde, et fé ene pådje po tchaeke. Våreut mî, aprume, les ristitchî sol DTW (dins les sourdants, avou C66) (ça va 10 a 20 côps pus rade). I vos fåt djusse dimander li "clé" a Pablo po l' poleur fé.

çou k' gn a ossu, c' est ki l' fitchî Wikipedia si dveut recråxhî tchaeke côp ki Djåke fijheut on novea live, çou ki n' s' a nén fwait (c' est co l' motlî di "Gueuyes di Walons").

Dj' î a radjouté "skerpu" enute å matén (vinant d' ene di ses powezeyes ki va passer dins l' Rantoele 99), paski dji nel trouve nene pårt dins mes motîs éndjolijhîs (come ça, il a ont rahouca, C66, pol DTW).

Tot conté tot rabatou, on l' pôreut mete té ké so ene pådje: Sourdant:Motlîs Desmet

Come çoula, i sereut e l' boune plaece, et on l' pôreut recråxhî åjheymint.

Ki: fåreut dispårti les mots des tecses et lives e rfondou namurwès (Sourdant:C66) avou les cis e Feller-Såverdeas (C66b u purade on novea limero).

Dedja rmetou les dnêyes Wikipedia vaici (Sourdant:Motlîs Desmet).

Dj' a cmincî a bouter dsu, mins gn a co bråmint a fé... ça si frè pitchote a midjote.

Dji sreu po tot rashonner e-n on gros motlî, et nén mete tchaeke motlî di tchaeke live, paski gn a des doblons (çou ki s' sieve a rén). Ça permetreut eto di vey pus åjheymint les diferinces k' i gn a, metans aujîy (Motlî des Gueuyes di Walons) / aujîye (Motlî « po së en cas »), omrin po les deus.

Adon, on wåde on seu C66. Et on pout rmaxhî tos ses « po së en cas ». Et radjouter des mots u ortografeyes di ses ôtes sicrîts. I n' ripasse nén tot l' live, po vey si l' motlî del fén respond ås målåjheys mots do novea live (rilévé pa Bernard Louis dins "Wallonnes", po "w:Novèles èt Binde à dèsséns"). I rprind li « po së en cas » d' on live di dvant. Dji croe ki li « po së en cas » k' est so Wikipedia vént di "l' w:Adjint Mwasse (roman)".

Oyi, a vey avou Pablo, mins dji croe k' on pout wårder k' on seu limero po n' nén s' compliker ls afwaires, come ç' est ene ouve factice (dj' ô bén l' rashonnaedje des motlîs).

Li pus målåjhey dins l' istwere, c' est k' les rfondants walons ni sont nén do rfondou ni do Feller strik, come on l' pout vey divins l' roman Kî çk’ a touwé JFK ? da Chantal Denis, la kel cawete di codjowaedje -er si pout prononcer /e/ u /ɛ/. Çou ki, dins l' modele {{Orto}} ni candje nén grand tchwès pask'on l' mete divins l' troke Feller ricandji.

Mins si vs estoz d'acoird po fé deus rahoucas, C66 po les mots e rfondant namurwès et C66b po les mots e Feller-Såverdeas dji n' so nén disconte nerén.

Bondjoû Lucyin,

Ene miete d' aidance, s' i vs plait, po recråxhî ci pådje la. Dji nel pou fé mi-minme.

Eto : ⴰⴱⴰⵅⵅⵓ

Fwait. Li prumî, c' est on no d' fijhaedje, nén åjhey a ratourner; (li TFN0 dene li manire francesse: "le fait de"; dj' a metou des parints avou -aedje).

Li deujhinme, c' est del biyolodjeye; les definixhas sont motoit pus spepieus (livea do mot "inseke", sincieus u "viermene"; vier di téle moxhe). Li ralfafetijhaedje walon (ene miete målåjhey avou l' dobe kh) ni l' TFN0 n' esteut nén djusse (adon, i n' a nén ç' motî la dizo les ouys).

Les mots avént stî asprestés pa Uzeu:Mirmans30 (leye diveut bén cnoxhe li spepieus sinse); dj' el pôrè motoit ratôtchî po vey cwè.

Dj' a-st atôtchî l' uzeu Uzeu_copene:41.249.195.26

Merci bén.

Al fén, dji voe çou k' c' est (avou l' istwere). C' est les prumîs mots ki Miriam Mansouri, ene ancyinne estadjaire amazir-cåzante, a intré e 2019, avou l' TFN0 (c' est l' prumire pådje), a pårti di l' adresse IP di si éndjole, pask' elle aveut rovyî si scret po s' prumî no d' uzeu. => C' est do restchåfé (dji contéve ki c' esteut on novea bouteu).

Savoz si gn a ddja yeu ene propôzucion po ratourner ci mot la e walon ?

• Wiccionaire : wiki + diccionaire
• tradiccionaire (noûmot da nosse Noere-Gueuye) : tradure + diccionaire

Por mi, on n' est nén long d' èn aplacaedje... u d' èn etroclaedje cwand dji lé so Wikipedia ki micsope s' end est onk.

spotchî aplacaedje (dji m' è sierveu divant d' awè cnoxhance do mot-francès, ki m' shonne nén si bén fwait ki l' minne.

Gn a ddja 51 dins l' Wiccionaire: Categoreye:Sipotchîs aplacaedjes do walon

Kécfeye bén k' i n' serént nén tertos metous come "mot-valise" e francès, mins on n' est nén oblidjîs di rcopyî l' atuze do francès miersipepieuzmint.

Bondjoû Lucyin,

Si dj' comprin l' djeu d' mot, dins « la clipse », el mot « clipse » sereut l' brut d’ene sacwè ki s' drouve u s' clôt raddimint, sol tins d'ene clignete ? Metans come li brut d' èn aparey foto cwand on clitche sol boton ? Ahayant e francès po clic, clic, po mi ki direut clitch, clitch. C' est ça ?

Nonna. C' est purade on forcoridjadje del betchete è- (ècramyî) eviè l' betchete a- (acramiyî) fwait a pårti do fr. "l'éclipse" => wa "l'èclipse", => wa Årdene nonnrece "l'aclipse" => (come li definixhant årtike femrin î est "la" => riscôpaedje) "la clipse" (Gaston Lucy, dandjreus riprindant on prononçaedje oyou avår la). L' eclipe k' i ndè cåze sereut ene di 1910.

Mins, do côp, dji n' comprind nén vormint pocwè mete « po rire » et « avou ene glignete », si gn a pont d' djeu d' mots dirî ci simpe forcoridjaedje + riscôpaedje la. Avou ça ki l' egzimpe mostere bén k' el mot n' est nén foirt bén comprin dins ci sinse la : « on va vey ene clipse [nén la mins ene], on s' dimande bén cè k' c' est  ». Gn a la por mi on mistere !

i m' shonne ki ci riscôpaedje la est ddja rsintou come "biesse" pa les djins di ç' tins la, k' årént yeu dit : on va vey ene èclipse (waire di w:Displouctaedje des trokes di cossounes å coron dins cisse coine la). Li fén d' l' istwere: le feme croet ki li "clipse", c' est ene såvadje biesse: "alez vey (dit-st ele a ses efants), mins n' alez nén trop près, la !"

Dj' a-st eberweté li spoûle etire: w:Imådje:Lucy Gaston eclipe 1912.ogg

Asteure, li kesse: est ç' on "vraiy djivion" (on mot d' diccionaire) u djusse on mot dit pa ene mierdjin a on metou moumint ? Come : waite e corti: gn a des sprewes et des rasprewes (Roger Viroux). U come on "comnozôte" (cosmonote) (Jean-Denis Boussart); u on fonccione-waire (fonccionaire) (Charle Massaux).

Cial, il a viké 100 ans åd triviè d' nosse tecse. Mins ça dmeure on mot po fé rire, si on cnoxhe li tecse.

Udon: el fåt i mete come disfondowe di "eclipe", e Feller. Dji sereu co bén d' idêye di fé inla (come on-z a fwait po les 2 ôtes egzimpes, cial ådzeu). Ôte mot a mete dins l' minme kesmessaedje: otomaboulisse (ki, la, a "passé come djivion", pol moumint, todi). Mins li ci ki n' a nén s' dit et s' disdit n' est nén d' avår ci.

@Srtxg Loukîz a : Copene:dismepréjhî.

Gn a ene grosse kesse vola. C' est mî del forbate vaici (u so Berdelaedje, mins ça respond purade ciddé).

Udonbén: on rfond meprijhî = dismeprijhî= dimesprijhî (?) al pus lådje oyowe => meprijhî, dismeprijhî, dimesprijhî...

Udonbén, on l' raloye a préjhî k' a stî rfondou avou on w:cåzu betchfessî é, paski n' estant bén vicant dins les motîs ki sol payis d' Lidje, avou l' cogne préhî. => mepréjhî; dismepréjhî, dimespréjhî.

A decider cial et asteure.

Å ratourner les såmes, "préjhî" rvént tofer et sovént eyet coranmint. Adon les ôtes mots vormint walons ont l' minme bodje. Çou qui dj' mete eto esès såmes, c'est "mespréjhî" avou "s".

Etimolodjicmint ça vént do minme, mis i m' shonne k' i gn a-st avou on ridaedje etur li sinse di "préjhî" et s' famile eyet "(di)meprijhî" (=nén aconter ene sakî).

E francès eto, "aprécier" a-st on bodje différint di "mépriser, priser"

E castiyan portant, c' est tofer li minme: "apreciar, despreciar, menospreciar"

Dj' a les pinses (djel rissin insi todi) "mespréjhî" ça sereut purade må préjhî (=må estimer l' valeur d' ene sacwè, må estimer l' pris); dismetant di meprijhî, dismeprijhî c' est èn nén aconter ene djin.

Sol DTW, les mots k' ont des disfondowes avou *préhî c' est tofer des sins d' estimaedje d' on pris;

Dj' a cmincî a loukî les disfondowes di "meprijhî" ersè (dji n' a waire li tins ci moes ci, c' est l' hôte såjhon a l' ovraedje). Pol moumint, ns avans:

mèprîjî [C106]; mèprijî [O4]; mèprizè [C8]; mèprîzer [E170,S117]

ça fwait: cognes walones so Nameur et l' Coûtchant <> cognes francijheyes so l' Basse Årdene ET LIDJE !!!, çou ki shonne mostrer ki les deus mots n' sont nén loyîs dins l' "consyince linwistike" (a Lidje: "préhî", pår walon et "mèprîzer", calcaedje do francès). Dji sayrè di radjouter des motîs dmwin (plait-st a Diu, si on vike co), et vey les disfondowes avou di-.

Po les djivions a ritni (betchetes dimes-, disme-, dime-) , on pôreut (motoit) vey e minme tins dismefiyî / dimesfiyî / dimefiyî (et acertiner, s' il astchait).

cognes a mitan walones so Nameur et l' Coûtchant; li betchete walone divreut esse mes-.

Po çou k' et del betchete, çou ki dj' rissint l' pus walon c' est "d(i)mes-"

• betchete "mes-" (=måva, moens, contråve)
• betchete "d(i)-" (rafoircixhaedje)

C' est insi å Levant po "d(i)mesfiyî" (=vormint nén s' fiyî)

Å Coûtchant i gn a-st on clintcha a-z eployî dis- po les deus; mins dji freu ene diferince si possibe (et copurade si c' est aspoyî pa des disfondowes) etur "d(i)-" = rafoircixhante betchete (come dins d(i)bout (= vormint l' bout), d(i)fén (= vormint l' fén),...) eyet "dis-" = contråve (come dins disfé, distrure (= contråve di construre), dismete, ...)

Mins, po "meprijhî", come vos l' dijhoz, li "consyince linwistike" ni l' aloye nén a "préjhî"; mins purade on calcaedje (ene miete walonijhî) do francès "mépriser". "d(i)meprijhî" lu est n' est nén on calcaedje, mins basti so "meprijhî", avou ene betchete "d(i)-" di rfoircixhaedje.

=> dji sereu po ri-rfonde "dismeprijhî" eviè "d(i)meprijhî"; ça shureut eto mî les disfondowes (dèsmèprîjî [O0]; dimèprîji [C1]; dèmèprîjî [O0,O3]; dèmèprijî [O4])

E200: tos francijhaedjes po "meprijhî": mèprîzer, mèpris, mèprîzâbe, mèprîzant, méprîze <> tos mots pårmint walons po "préjhî": préher, préhadje, préhâye, préheûr, préh'rèsse

"Mes-" et "me-" sont des cognes do minme, tot come "dis-" avou "di-". I m' shonne eto ki l' walon inme bén les "s", min nén deus côps d' shûte. Dji rcoridjrè ezès såmes mes "mespréjhî" a "mepréjhî".

Sol DTW i n' a k' troes familes di mots ki cmincèt avou dimes- ou dismes ou disme- ou dime- :

• d(i)mefiyî / d(i)mesfiyî (dobe rifondowe)
• d(i)mesbridjî
• dismeprijhî (dèsmèprîjî [O0]; dimèprîji [C1]; dèmèprîjî [O0,O3]; dèmèprijî [O4]; ki dji sereut po ri-rfonde "d(i)meprijhî")

(les ôtes c' est "dis-" ou "d(i)-" avou on bodje ki cmince avou "me...")

gn a eto, avou on maxhaedje di di- et me(s)-: dizindjner (= duzingner S117 = dimezindjner = dimèzingnè S27). = touwer tote li viermene, tos les crouwås ki rcrexhèt. Dj' elzès va mete, ricopyîs di S117, cwand dj' årè l' tins.

Adon:

1. nén loyî les bodjes préjhî (pår walon) et meprijhî (calké).
2. dimeprijhî: oyi, betchete d(i)- rafoircixhant l' betchete me- w:Betchete_di-#Rifondaedje_des_mots_avou_l'_betchete_di
3. préjhî, dispréjhî (C106), mespréjhî (= må estimer on bén) (noûmot trové ciddé ådzeu)

Dji louke co des motîs, li C106 a 9 royes po dimeprijhî. Totes les 4 fråzes sont avou spotchaedje del betchete d(i)-. Gn a 3 parints -aedje, -ant, -eu.

Dji n' aveu nén tuzé ki mes- divént mez- pa dvant voyale... mins nerén, i n' aveut nou mot avou dimez- e DTW.

Avou "d(i)mezindjner" (dobe betchete d(i)+mes; sinonme di "dizindjner" (betchete dis-)) ça fwait 4 familes di mots avou l' dobe betchete d(i)+mes

1. I fåt wårder tot çou ki n' est nein cpris pa ene régue. Tos les "dis-", "di-", "me-", "mes-". Dj' ô bén, avou l' bodje "prijh-" Dandjreus elle a stî prijhe foû do francès, poy elle a stî rwaloneye so des ôtes modeles (prise/prijhe, brise/brijhe).

2. I n' fåt nén espaitchî des modêyes ki vont co pus lon å rwaloni on mot. Si rinde conte (dedja pa ene seule di djin) ki mépriser vént d' priser (pretiare), c' est l' consyince linwixhe eto.

Come dj' a sovint dit, li rfondaedje si fwait aprume tot loucant l' walon come il est dins les motîs do 20inme sieke, et (e 5inme u 6inme pôzucion) les etimolodjeyes u les lingaedjes vijhéns.

Avou l' bodje "préjh-", on a dispréjhî ki pout esse a pô près li piron-parey di dimeprijhî (dji radoute les sinses la sol DTW). (C106: disprîjî; cial, on prind li bodje lidjwès so on mot acertiné e namurwès.

A! Gilliard (C106) mete les 2 viebes: mèprîjî + (ôte hagnon) mèprîzer (avou l' parintaedje po les 2).

Bondjoû Lucyin,

E 2013, vos av radjouté a c' mot la l' sinse d' ene « dijhêye di radjoutaedje a ene ôte dijhêye ». Çou n' est nén çou k' on pout lére divins O4, ni dvins O0 ki dene d' ôtes sinses mins nén l' ci ki gn a sol Wiccionaire. Porîz ns dire wice ki vs av prins ci sinse la, s' i vs plait ?

Et i manke li sinse li pus corant (k' est l' ci eployî dins l' hagnon "rilomêye do mot") : spot, dijhêye. C' est ça k' i gn a d' målåjhey avou sacwantès pådjes sol wiccionaire, i gn a rén k' on definixha foirt sitroet (ou minme foirt coinrece), et l' sinse li pus corant n' î est nén. (i fåreut, pol moens, mete ene etikete po dire ki c' est nén complet)

(PS: dins l' DTW i gn a eto èn ôte sinse : zine)

li sinse "dijhêye di radjoutaedje a ene ôte dijhêye", c' est dandjreus li prumî sinse, ki soûd direk do mot.

• dit pal minme djin: "Va-st å diåle ! " (après èn åvé) "å diåle et co pus lon". (et rva-z î !)
• dit come response: "T' es-st èn ome !" (l' ôte ki sait bén ki ci n' est l' vraiy k' a mitan) - "dit-st i l' bierdjî a s' tchén". - Response : - "bén t' end a des rvazîs !". Si c' est l' prumî djheu ki dit tote li fråze, li deujhinme pout rplaker, po dire k' i sait bén cwè. "Taijhe tu, fô veråt ! c' est ene lexhe !" (riplacaedje ritrové pa Lucien Léonard mon les Walons del Wisconsene, 1975).

Mins, come c' est des fråzletes todi les minmes, ça a prins li sinse di "spot". Dji louke l' ALW 17 (tén ! paret k' les ALW sont so les fyis (lî dins l' dierin Wallonnes ki dj' n' a nén dzo l' mwin). Li mot a yeu si rlomêye pa l' live Coppens "Spots et rvazîs..." (c' est par la ki dj' l' a cnoxhou), eyou k' i shonne awè l' sinse di "dijhêye" (puski "spot" est ddja la po "spot").

tén ! paret k' les ALW sont so les fyis

Oyi, la : https://alw.uliege.be/alw/

I sont eto so archive.org : linguistic-atlas-of-wallonia

G217 p. 279: (notule: "proverbe, dicton): r'vas-i... {rvazi} Ch 4, Ni 1, Ph 53; {rvazé/i} Ni 107, 112, {rvaze̊} Ni 61, 93. revoye a O4 avou tote li sinonimeye di "spot" e francès. et a C8 (sinse DTW); + sinse trové dins l' Inkete Haust (=> ALW) souvenir du vieux temps Th 46; histoire répétée des centaines de fois D81.

GN A 21 MOTS po fr. proverbe, dicton !!!!!!!

Tos ces mots la (spot, dijhêye, paskeye, racontroûle), leus sinses si croejhlèt. Mi idêye, c' esteut di "specialijhî" les sinses POL WIKIPEDIA (nén pol DTW ni pol Wiccionaire, la k' on pout radjouter des sinses sins disbråler (disbrôler) l' cayet.

Adon:

w:Spot: pout esse dit pa tolminme kî, sins candjî, sins codjowa (= fr. proverbe, maxime) = sintince (Gaston Lucy) = rebusse (El Louvire)

w:dijhêye: si dit dins ene metowe sitouwåcion (= fr répartie; mot calké do gåmès dijâye, d' ene rîlêye di scrijhaedjes "Lès dijâyes dou Noré"; rishonne a l' inglès "saying)

w:racontroûle: djel wårdéve pol francès "anecdote". Dijhaedje bråmint pus long, come , w:paskeye, w:fåve (la k' gn a eto del mwintesinyinse (polysémie).

Adon, rvazî, dji l' aveu wårdé pol prumî sinse veyou aprume. Les ôtes sinses n' estént nén co la, pask' on n' a ki 24 eures dins ene djournêye et seulmint 365 djoûs 1/4 so ene anêye. Et i fåt co dårer a håre et a hote po ôte tchoi !!!

Dji va ddja radjouter çou k' est cial ådzeu.

Mi prumî sinse (lodjike) est mostré på sinonime, metou dins l' minme hagnon ALW, vént-et-rva. Dji mete dins l' DTW, e francès: "répartie automatique" po rascovri ç' sinse la. Va-t i po vozôtes ?