Wiccionaire:arabe marokin

Les mots d' arabe marokin sont prezintés e-n alfabet arabe ey e-n alfabet latén. Il est reki di mete sovint on raloyaedje inte les deus pådjes medra = مدرة

Dins les ratournaedjes, les deus scrijhas sont loyîs pa {{=ral}}. L' ôre va di droete a hintche.

Ralfabetijhaedje

Lete arabe	Lete latene ou chife arabe / grande lete	Lete tifinar
ا	a	ⴰ
ب	b	ⴱ
پ	p	ⵒ
ت	t	ⵜ
ج	j	ⵊ
ح	7, H	ⵃ
خ	kh	ⵅ
د	d	ⴷ
س	s	ⵙ
ش	ch	ⵛ
ر	r	ⵕ
ز	z	ⵣ
ص	ç	ⵚ
ض	8, D	ⴹ
ط	6, T	ⵟ
ع	3	ⵄ
غ	gh, rh	ⵖ
ف	f	ⴼ
ق	q	ⵇ
ك	k	ⴽ
ڭ	g	ⴳ
ل	l	ⵍ
م	m	ⵎ
ن	n	ⵏ
ه	h	ⵀ
و	w / o	ⵡ / ⵓ
ي	y	ⵢ / ⵉ
ة	a	ⴰ
ص	8
ّ		ridoblaedje del cossoune
- (rén)	e	ⴻ
ْ		rén

e l' alfabet latén

Li ralfabetijhaedje des målåjheyès letes di l' arabe marokin e-n alfabet latén ki nos shuvans cial, il est asné so les dujhances des Marokins cåzeus natifs dins les SMS, so les Messaedjreyes sol moumint et les emiles.

Mins nerén, ci sistinme la "espontané" ni s' a nén rindou mwaisse di sacwants rujhes come l' adire inte les deus "T" (ت ط), les deus D (د ض), les deus S (س ص), li scrijhaedje do "chedda" (ّ) ki mostere on dobelmint del cossoune et candjaedje do sinse do viebe.

Ces sacwants rujhes, nén discramieye pa les uzeus, ont ene rechowe atåvlêye vaici, po scrire les foninmes todi del minme manire.

• eployaedje des chifes 3, 6, 7, 8 (loukîz e tåvlea)
• eployaedje do q (ق), måy do scrijha "qu" come e francès do Marok, ni do "9" come ezès scrijhas des tchateus.
• eployaedje do ç (ص) (sins aconter les rîles d' eployaedje do ç e walon)
• eployaedje do s (س), måy do scrijha "ss" come e francès do Marok
• eployaedje do g (ڭ), måy do scrijha "gu" come e francès do Marok, nerén do scrijha "ڨ" come après Oujda, e l' Aldjereye ey el Tunizeye.
• ridoblaedje des cossounes pal chedda. Po les cossounes avou deus letes (kh, ch, gh), on les rdobele cråndimint (mechch). On n' wåde nén li sisteme do pont sol roye (qech.cher = peler èn oû)
• les longuès voyales sont rindowes pa a (ا), y (ي) et o (و). On n' eploye måy "ou" come d' uzaedje e francès do Marok. Les coûtès voyales sont todi scrîtes "e". Dabôrd, ci n' serè måy "a" come d' uzaedje e francès do Marok, paski l' "a" sieve dedja po 3 letes (ا ى ة).

e l' alfabet tifinar

Sacwants mots d' arabe marokin, aprume les nos d' plaeces sont scrîts oficirmint e l' alfabet tifinagh dispu les anêyes 2010.

Sol Wiccionaire walon, on ralfabetijhe eto voltî les cmons nos.

Les letes tifinar respondant ås letes di l' arabe marokin sont dnêyes dins l' tåvlea cial ådzeu.

On ralfabetijhe a tot côp li voyale indiferinne pal lete «ⴻ»

Codjowaedje

Come gn a pont d' infinitif e l' arabe, li ratournaedje des infinitifs do walon si fwait pal voye do rwaitant do passé.

Il a revé, (sondjî del nute) : 7lem =‎ حلم = حْلم

Pol prezintaedje d' èn "infinitif" et des codjowas ki sont les minmes, loukîz a : خلع

Manaedjmint do chedda

Li chedda, ki mostere on rdoblaedje di cossoune, est todi scrît dins les mwaisses intrêye, pår s' il est al fén d' on mot (adon, waire oyåve, mins rispitant dins l' parintêye, come dins «مشّ».

Manaedjmint des voyales

Les longuès voyales, come di djusse, sont tofer sicrîtes, poy k' elle internut dins l' roye di scrijhaedje.

On n' sicrît nén les coûtès voyales pask' elle ni sont nén claires e l' arabe amrokin. Adon, inte deus cossounes, on ralfabetijhrè tofer avou on "e", ki nos lomans "voyale indiferinne". Li prononçaedje est foirt près d' on chwa.

MINS dins les faflotêyès cognes (nén l' mwaisse intrêye, mins djusse dizo), on scrît todi l' soucoun, ki mostere li manke di voyale. Adon, dins l' ralfabetijhaedje, les deus cossounes sont ene dilé l' ôte.

Egzimpe : po «mchich» (pitit tchet, djonne di tchet)

• mwaisse cogne : «مشيش»
• faflotêye cogne «مْشيش»

Po des mots k' i gn a, ene coûte voyale di l' arabe classike a prins l' minme longueur ki les voyales sicrîtes dins l' roye di scrijhaedje (longuès voyales di l' arabe classike). Dins ç' cas la, ele sont scrîtes:

• لمغريب (li Marok), ولكين (mins), شتنبير (setimbe); on rtrove li scrîte voyale e cmon amazir marokin, cwand gn a l' minme mot (ⵍⵎⵖⵔⵉⴱ, ⵛⵓⵜⴰⵏⴱⵉⵔ).
• codjowa des rwaitantes do passé: شتا صبات (li plouve a toumé, il a ploû)
• cawete d' apårtinance: ديالنا (da nozôtes)

Loukîz a : Mots d' l' arabe marokin scrîts rén k' avou les soucouns come faflote

Manaedjmint d' l' årtike

plake d' intrêye do viyaedje "arbe3a l-olad" mostrant li scrijhaedje espontané di l' årtike (ل) e l' arabe marokin (sol deujhinme mot, l-olad). E-n arabe classike, ç' åreut yeu stî "ال".

L' årtike n' est metou dins l' djivion ki po les nos prôpes.

On n' eploye li lete «ل» (l-) po mots ki cminçnut pa ene lete «lunrece» (sins rmagnaedje di lete avou l' årtike).

لمشبوح

Po les mots k' atakèt avou ene lete «solrece», et k' gn a don on rmagnaedje di lete avou l' årtike, on scrît on chedda sol prumire lete. Li lete «ج» (j) est metowe dins les solreces (ele ni l' est nén e l' arabe classike)

تّنين, جّديدة

On n' sicrît måy a môde di l' arabe clssike «ال» (al-), paski ci «ا» (a) la n' est måy prononcî a s' valeur fonetike (/æ/).

Sourdants

1. ARY0: Dan Bacon, Bichr Andjar et Abdennebi Benchehda; Moroccan Arabic, Lonely planet phrasebooks; Footscray, Victoria, Australia, 3inme edicion 2008, ISBN 978-1-74059-187-4.
2. ARY1: A. Lakhdar, J.P. Fartouat, M. Thevenot; Faune du Maroc, Les mammifères; Institut d'études et de recherches pour l'arabisation, Rabat, 1975.
3. ARY2: Gabriella Bianchi, Guide des ressources halieutiques de l’Atlantique marocain, FAO, Rome, 1984.
4. ARY3: Abdlelhaï Sijilmassi, Les plantes médicinales du Maroc, Le Fennec, Cazablanca, 2005, ISBN 9981-838-02-0
5. ARY4: Hassane Abdennebi, Plantes toxiques & intoxications végétales chez les animaux domestiques, Institut agronomique et vétérinaire, Rabat.
6. ARY5: Boujenane Ismaïl, L'agriculture à travers l'oralité, Editions Actes, Rabat, 2003, ISBN 9981-801-55-0
7. ARY6: Lakhdar Omar, Mogador judaïca, Imprimerie El Maarif, Al Jadida-Rabat, 2015, ISBN 978-9954-30-868-4
8. ARY7: Ahmed Salmi, Introduction à la vie marocaine par le langage, eplaidî pa li scrijheu, sins leu, 1973.
9. ARY-Sp1: Mohamed Adghogri & Zidane Biby, Recueil de proverbes marocains, Edisoft, ISBN 978-9954-0-7071-0.
10. ARY-et1: Ali Fahmi Khachim, الدارجة المغربية بين العربية و الأمازيغية (L' arabe marokin, inte l' arabe classike et l' amazir), Rabat, 2008, ISBN 9954-488-10-3.
11. SHI-l2: Lhoussaine El Rhaffari, Plantes aromatiques et médicinales du Haut Atlas Oriental, sins leu, Oxfam Italia, 2011.

Waitîz eto

Lijhoz l’ årtike Arabe marokin so Wikipedia