tchorleus
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Bodje "tchorl-" (tcholeur) avou l’ cawete « -eus », çou ki dene åprume * "tcholreus", pu avou rbetchfessaedje do R.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /t͡ʃɔʀ.ˈløː/ /t͡ʃaː.lu.ˈʀøː/ /t͡ʃaː.lɔ.ˈʀøː/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /t͡ʃɔʀ.ˈløː/
- Ricepeures : tchor·leus
Addjectif
[candjî]singulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | tchorleus | |
femrin padrî | tchorleuse | tchorleuses |
femrin padvant | tchorleuse | tchorleusès |
tchorleus omrin (come addjectif djondrece, metou padvant u padrî l’ no)
- rimpli d' tcholeur uminne (djin ou djesse d' amisté).
- Djoyeuse, balteuse, tchorleuse, C’ est la k’ pôve ome est rwè ; Padrî ses verts volets, (…) Piereuse — Jean-Denys Boussart.
- C’ esteut èn ome sins grandiveusté, todi presse a vos fé ene tchorleuse clignete. — Lucyin Mahin.
- On tchorleus bondjoû a tolmonde. — Joël Thiry (fråze rifondowe).
- C' est tot s' plaijhi, cwand Djôr rintere,
Del ragoster, pu del fé boere;
Ele sait k' après si ptit flacon,
C' est on cråne et tchorleus govion
— Henri Forir, L' awoureus manaedje (fråze rifondowe).
- ki n' a nén åjheymint froed.
- I fåt esse tchorleuse po s' pormoenner e ptite cote pa do tins parey. — Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
- tchôd po les cayets d' seke.
- C' esteut ene tchorleuse crapåde.
- A septante ans, on n' est pus tchorleus. — Motî Haust (fråze rifondowe).
Parintaedje
[candjî]Sinonimeye
[candjî]- (rimpli d' tcholeur uminne): binamé, avnant
- (ki n' a nén åjheymint froed): schandi
- (tchôd, tchôde po l' årtike): tchôd, tchôd lapén omrin; tchôd, torleuse femrin
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
- tchorleûs, tchorleûse : E1, E165, E170
- tchaloreûs, tchaloreûse : S0
- tchâloureûs : JThi
E rfondou walon :
- tchorleus, tchorleuse : R10 (lére)
Li mot n’ est nén dins : R13
Ratournaedjes
[candjî]rimpli d' tcholeur uminne
- Francès : chaleureux (fr)
ki n' a nén åjheymint froed
- Francès : insensible (fr) au froid; pas frileux (fr) (nén ratournåve direk e francès)