touwé

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye

Bodje « touw- », bodje A do viebe « touwer » avou l’ cawete « -é ».

Prononçaedje

Loukîz a : « touwer »

Pårticipe erirece

	singulî	pluriyal
omrin	touwé	touwés
femrin	touwêye	touwêyes

touwé omrin

1. pårticipe erirece omrin do viebe del prumire troke: «touwé».
   • Vint-cwate biesses ont stî touwêyes d' on côp d' aloumwere — Pierre Otjacques (fråze rifondowe).

Rilomêye do mot

Li mot dins on tite di live, di gazete, di soce, di marke

• Kî çk’ a touwé JFK ?: roman da Chantal Denis

Ratourneures

1. li meyeu des tchvås a touwé s’ mwaisse

Ratournaedjes

touwé

• Inglès : killed ^(en)
• Francès : tué ^(fr)

Addjectif

	singulî	pluriyal
omrin	touwé	touwés
femrin padrî	touwêye	touwêyes
femrin padvant	touwêye	touwêyès

touwé omrin; (come addjectif djondrece, metou padvant u padrî l’ no)

1. k' a stou metou a moirt.
   • Et l' grand-mere aviyeye
     Ki s' difene å djemi,
     Pleure, li petchî di s' feye
     Touwêye pal ripinti,
     Ås eures del vicåreye,
     Wice k' on voet tot rglati. — Jean Dessard, D'ine cohe so l'aute, 1939, p.166, Qwand l’oûhê tchante (1928) (fråze rifondowe).

Sustantif

	singulî	pluriyal
omrin	touwé	touwés
femrin	touwêye	touwêyes

touwé omrin

1. djin k' a morou di cåze d' on moude u d' èn accidint.
   • I ramassént les touwés avou ene tcherete.
   • Awè, c' est l' prijhe des Tchåtrous, wice k' i gn a t avou ostant d' blessîs ki d' touwés et s' n' aveut i personne di rviersé. — François Barillié, Li camarad′ dè l'joie, 1852, L’antermagique, p.73 (fråze rifondowe).

Mots vijhéns

moirt

Ratournaedjes

touwé

• Francès : tué ^(fr)