ågne

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye

Tayon-bodje latén « asinus » (minme sinse), lu-minme dandjreus di l' amazir «ⴰⵙⵏⵓⵙ» (asnos), ågntea (les Romins divént motoit atchter des ptits ågnes el Tunizeye d' asteure).

Prononçaedje

AFE :
- diferins prononçaedjes :
  - /ɔːɲ/ /aːɲ/ /aɲ/ (betchfessî å)
  - (pa rfrancijhaedje) /aːn/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ɔːɲ/
Ricepeures : nén rcepåve

Sustantif

singulî	pluriyal
ågne	ågnes

ågne omrin et femrin (mot bikebok)

(no d’ biesse ås tetes) biesse-ås-tetes, k' a cwate pates et des longuès orayes ki l’ sincieus no, c’ est : Equus asinus sovint metou come imådje del biestreye.
- Noste ågne aveut les cwate pîs blancs Et les orayes a l' advinant (viye tchanson).
- L' ome esteut tot tchenou, l' ågne esteut cåzu moite. — Arthur Xhignesse (fråze rifondowe).
biesse djin.
- Ni fwai nén l' ågne.
- A Vervî, n a-st on grand molén; I n' a nole håsse, on n' î moût nén; Mins on î voet des ågnes, des grandès viyès ågnes. — Catrè-vint-noûf (fråze rifondowe).
tiestowe djin.
- N' a nole avance di sayî d' l' atourner; c' est èn ågne.

Ratourneures

c' est l' ågne da sint Nicolai u : c' est l' ågne do Bon Diu u : gn a nén méyeu ågne ki ç' valet la : c' est on bråve.
F. cœur d'or.
tcherdjî l' ågne : atchter les bistokes pol Sint-Nicolai.
c' est come l' ågne da Clabot ki n' magnive rén et k' a crevé : dijhêye a onk ki n' vout nén magnî.
n' a nén pus ågne ki lu : il est foirt biesse.
F. ignorant.
l' amour fwait danser les ågnes
il a stî nouri å laecea d' ågne : c' est on tiestou.
c' est on macté ågne : il est foirt macté.
F. têtu.
on n' såreut fé boere èn ågne ki n' a nén soe; on piede si savon a laver l' tiesse d' èn ågne gn a pont d' avance di voleur candjî ene sakî foirt tiestou.