Aller au contenu

passé

Èn årtike di Wiccionaire.
Loukîz eto : passe, passè, påsse.

Etimolodjeye

[candjî]

Bodje « pass- », bodje A do viebe « passer » avou l’ cawete «  ».

Prononçaedje

[candjî]

Loukîz a : « passer »

Pårticipe erirece

[candjî]
singulî pluriyal
omrin passé passés
femrin passêye passêyes

passé omrin

  1. pårticipe erirece omrin do viebe del prumire troke: «passer».
    • Ass dedja passé par la ?
    • Wice vass ? Ki s' a-t i passé ? Pocwè ess cial ? K' ass fwait ? Ki t' a-t on fwait ? Joseph Mignolet, dins « L' amour a l' Alambra », p. 75 (fråze rifondowe).

Ratourneures

[candjî]
  1. li Bon Diu n’ î a måy passé
  2. la k’ Djezus-Cri n’ a nén passé

Ratournaedjes

[candjî]
p.er. d' on viebe valant «passer»
  • Francès : passé (fr)

Sustantif

[candjî]
singulî pluriyal
passé passés

passé omrin

  1. (cronolodjeye) tins k' est houte.
    • Li passé vos rvénrè todi schôpyî, cwand vos seroz tote seule, et rtuzer a lu.
    • Dizo les côps d’ picrea, li vî Lidje s’ avatchixh,
      Nos rouwales, nos cous-d’-sac, ces temoens d’ nosse passé,
      Ki nos peres ont basti, ki les siekes ont twezé,
      Ni sont pus k’ ene riwene, on trigu k’ esevlixh
      Li pô ki nos dmaneut di nos firs ratayons. Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.141, “Li Trô Bottin” (fråze rifondowe).
  2. (croejhete) tins d' codjowaedje mostrant ene accion k' est houte.
    • E l' inglès, nos avans studyî l' passé continou.
    • Adon, si dji scrî çoucial, c’ est ké tins ?
      -Li passé, madame! Paul-Henri Thomsin, ratourtnant Tchantchès, c'èst po rîre, 2023, p.17 (fråze rifondowe).

Mots d’ aplacaedje

[candjî]

Ratournaedjes

[candjî]
tins k' est houte
tins d' codjowaedje mostrant ene accion k' est houte

Addjectif

[candjî]
singulî pluriyal
omrin passé passés
femrin passêye passêyes

passé omrin (come addjectif djondrece, todi metou padrî l’ no)

  1. k' est houte.
    • Dji rgrete li tins passé.
  2. k' a-st arivé djusse divant l' ci, li cene d' asteure, po on djoû del samwinne, on moes, ene anêye, on sieke.
    • C' esteut djudi passé.
    • Dji m' sovén d' l' anêye passêye
    • I gn a dedja passé ene dimeye eure ki dji so cial. Henri Simon, « Janète » 1911, (eplaidaedje da Jean Haust di 1936), p.110 (fråze rifondowe).
    • Li sieke passé, et li prumire mitan d' ci-cial, on s' è rsovénrè come les cis d' ene civilizåcion d' såvadjes, k' ont-st alouwé tot l' petrole et l' gåz del tere.
    • Hé, Taiss tu, saiss.. Dj’ a-st eteré mi bele-mere li samwinne passêye. Paul-Henri Thomsin, ratourtnant Tchantchès, c'èst po rîre, 2023, p.7 (fråze rifondowe).

Ratourneures

[candjî]
  1. dispoy vola passé.
    • Dispoy vola passé deus ans, vos l’ savoz papa, dj’ inme Mareye. Henri Simon, « Li bleû-bîhe » 1886, (eplaidaedje da Jean Haust e 1936), p.30 (fråze rifondowe).

Mots d’ aplacaedje

[candjî]

å tins passé

Sinonimeye

[candjî]
addjectif
dins les tins d' codjowaedje

Ratournaedjes

[candjî]
k' est houte
k' a-st arivé djusse divant l' ci k' on-z est

Sustantif

[candjî]
singulî pluriyal
passé passés

passé omrin

  1. (cronolodjeye) passé (mot scrît eyet prononcî e francès come e walon), tins passé, trevén revolé.
    • Il ne faut pas vivre dans le passé.
      • I n' fåt nén viker dins l' passé. / I n' fåt nén viker dins on trevén revolé.

Mots d’ aplacaedje

[candjî]

Addjectif

[candjî]
singulî pluriyal
omrin passé passés
femrin passée passées

passé omrin (come addjectif djondrece, todi metou padrî l’ no)

  1. passé (mot scrît eyet prononcî e francès come e walon).

Mots d’ aplacaedje

[candjî]

Sinonimeye

[candjî]